دبی، ۱۶ ژوئن (رویترز) – هزاران نفر از ساکنان پایتخت ایران، تهران، در پی نگرانی از تشدید حملات هوایی اسرائیل علیه ایران در روزهای آینده، خانه‌های خود را ترک کرده و در حال ذخیره‌سازی مایحتاج ضروری هستند.
ارتش اسرائیل در مجموعه‌ای از پیام‌ها به غیرنظامیان ایرانی هشدار داده است که برای حفظ جان خود، برخی مناطق را ترک کنند و این امر چشم‌انداز گسترش حملات هوایی را مطرح کرده است.
مقامات ایرانی این پیام‌ها را «جنگ روانی» خوانده و از مردم خواسته‌اند که وحشت نکنند؛ اگرچه تلویزیون دولتی تصاویری از ترافیک سنگین در جاده‌های خروجی پایتخت پخش کرده است.
شهریار ۳۸ ساله از تهران، شهری با بیش از ۱۰ میلیون نفر جمعیت، به صورت تلفنی گفت: «ما جایی برای رفتن نداریم. کجا باید برویم؟ تا چه زمانی باید از خانه‌هایمان دور باشیم؟»
آرشیا، ۲۹ ساله، معلم هنر، به رویترز گفت که خانواده‌اش تا پایان درگیری‌ها به شهر دماوند، در حدود ۵۰ کیلومتری شرق تهران، می‌روند.
آرشیا که نام خانوادگی خود را به دلیل ترس از تلافی مقامات فاش نکرد، گفت: «پدر و مادرم می‌ترسند. هر شب حملاتی صورت می‌گیرد، هیچ آژیر هوایی نیست و هیچ پناهگاهی برای رفتن وجود ندارد. چرا ما بهای سیاست‌های خصمانه جمهوری اسلامی را می‌پردازیم؟»
این حملات موجی از ترس را در سراسر جمهوری اسلامی گسترش داده و شکاف‌های حیاتی در تدابیر ایمنی، به ویژه کمبود پناهگاه‌های مناسب در برابر بمب، را آشکار کرده است.
ایران با وجود ساخت چندین «شهر» موشکی زیرزمینی، فاقد پناهگاه‌های عمومی در برابر بمب است. با این حال، دولت روز یکشنبه اعلام کرد که مساجد، مدارس و ایستگاه‌های مترو در طول حملات اسرائیل به عنوان پناهگاه ۲۴ ساعته باز خواهند بود.
غلامرضا محمدی، ۴۸ ساله، کارمند دولت در تهران، گفت: «آژیر خطر نبود، پناهگاهی برای رفتن نبود. اکنون حتی بدتر است، نمی‌توانیم از عابربانک‌ها و بانک‌ها پول برداشت کنیم.»
وی افزود: «اجاره مکانی در خارج از تهران بسیار دشوار است… همچنین قیمت مواد غذایی هر روز در حال افزایش است زیرا مغازه‌داران قیمت کالاها را بالا می‌برند.»
او ادامه داد: «من ناامید هستم. دو فرزندم می‌ترسند و به دلیل صدای پدافند هوایی و حملات و انفجارها، شب‌ها نمی‌توانند بخوابند. اما ما جایی برای رفتن نداریم. زیر میز ناهارخوری پنهان شدیم.»
یک مقام ایرانی اعلام کرد که شمار قربانیان در ایران به حداقل ۲۲۴ نفر رسیده که ۹۰ درصد آنها غیرنظامی هستند. در اسرائیل نیز، ۲۴ نفر در حملات موشکی تلافی‌جویانه ایران کشته شده‌اند که همگی غیرنظامی بودند.
نت‌بلاکس، یک آژانس مستقل رصد جریان اینترنت، از کاهش نزدیک به ۵۰ درصدی دسترسی بین‌المللی به اینترنت برای ایرانی‌ها خبر داد و گزارش‌های کاربران مبنی بر قطعی‌های آنلاین از زمان آغاز حملات هوایی اسرائیل در روز جمعه را تأیید کرد.
بر اساس گزارش رسانه‌های دولتی، نیروهای امنیتی نسبت به هرگونه تماس با اسرائیل هشدار داده‌اند، در حالی که ده‌ها نفر به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل یا تحریک افکار عمومی با انتشار دروغ» بازداشت شده‌اند.
نگرانی‌ها درباره ذخایر غذا و دارو
خبرگزاری نیمه‌رسمی فارس گزارش داد که از روز یکشنبه، شبه‌نظامیان تندرو بسیج، پست‌های بازرسی در سراسر کشور برپا کرده و گشت‌های شبانه برای جلوگیری از اقدامات خرابکارانه و تقویت امنیت انجام داده‌اند.
محمد، ۴۵ ساله، گفت که همسر و فرزندانش را از تهران به زادگاهش در جنوب ایران فرستاده است. «به دلیل کارم نتوانستم بروم، اما می‌خواستم خانواده‌ام در امان باشند.»
بسیاری از ساکنان شب دوشنبه پس از آنکه چندین منطقه تهران مورد اصابت موشک‌های اسرائیل قرار گرفت، فرار کردند.
مریم، ۳۳ ساله، معلمی در تهران، گفت: «بدتر از شب‌های دیگر بود. انفجار پشت انفجار. بسیاری از دوستانمان امروز صبح رفتند، ما هم می‌رویم. فقط سعی می‌کنیم مقداری پول از بانک بگیریم.»
یکی از ساکنان محله اکباتان تهران گفت: «یکی از بانک‌ها سقف برداشت ۱۵۰ میلیون ریال (حدود ۱۶۰ دلار) داشت، اما بیشتر آنها فقط ۳۰ میلیون ریال (۳۲ دلار) اجازه برداشت می‌دادند.»
او گفت: «به بانک رفتم و آنها به من گفتند که مردم نمی‌توانند هر چقدر می‌خواهند از حساب‌هایشان برداشت کنند، وگرنه پول نقدشان تمام می‌شود.»
سه مغازه‌دار در تهران به رویترز گفتند که مردم در حال ذخیره‌سازی غذا، کپسول گاز برای پخت و پز، و آب هستند. رامین، ۴۸ ساله، گفت که داروخانه‌اش مملو از مشتری شده است.
او گفت: «مردم در حال ذخیره‌سازی دارو هستند، به ویژه افراد مسن که نگرانند ذخایر ضروری آنها به دلیل جنگ کمیاب شود.»
دولت به مردم اطمینان داده است که ذخایر کافی غذا و دارو وجود دارد.
زینب، ۶۷ ساله، کارمند بازنشسته بانک و ساکن تهران، گفت: «من به مقامات اعتماد ندارم. آنها گفتند اسرائیل جرأت حمله به ایران را ندارد و ببینید الان در چه وضعیتی هستیم. من فرزندان و نوه‌هایی دارم. باید ذخیره کنیم. هیچ کس نمی‌داند چه اتفاقی می‌افتد و این جنگ کی تمام می‌شود.»
نگارش توسط پاریسا حافضی؛ ویرایش توسط مارک هاینریش
استانداردهای ما: اصول اعتماد تامسون رویترز.