

جدای از یک مداخله احتمالی و تعیینکننده آمریکایی که سرنوشت برنامه هستهای ایران را شکل میدهد، دو عامل به تعیین طول جنگ اسرائیل و ایران کمک خواهند کرد: ذخیره رهگیرهای موشکی اسرائیل و ذخیره موشکهای دوربرد ایران.
از زمانی که ایران هفته گذشته شروع به تلافی حملات اسرائیل کرد، سیستم دفاع هوایی پیشرو جهانی اسرائیل بیشتر موشکهای بالستیک ورودی ایران را رهگیری کرده و به نیروی هوایی اسرائیل زمان بیشتری برای حمله به ایران بدون متحمل شدن تلفات عمده در داخل کشور داده است.
اکنون، با طولانی شدن جنگ، اسرائیل رهگیرها را سریعتر از آنچه میتواند تولید کند، شلیک میکند. به گفته هشت مقام فعلی و سابق، این وضعیت سوالاتی را در بین نهادهای امنیتی اسرائیل مطرح کرده است که آیا این کشور قبل از اینکه ایران زرادخانه بالستیک خود را مصرف کند، با کمبود موشکهای دفاع هوایی مواجه خواهد شد یا خیر.
به گفته این مقامات، ارتش اسرائیل از قبل مجبور شده است که استفاده از رهگیرهای خود را محدود کند و اولویت بیشتری به دفاع از مناطق پرجمعیت و زیرساختهای استراتژیک میدهد. بیشتر آنها به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند تا بتوانند آزادانهتر اظهار نظر کنند.
سرتیپ ران کوخاو، که تا سال ۲۰۲۱ فرماندهی سیستم دفاع هوایی اسرائیل را بر عهده داشت و همچنان در ذخیره نظامی خدمت میکند، گفت: «رهگیرها "دانههای برنج" نیستند.» «تعدادشان محدود است.»
ژنرال کوخاو گفت: «اگر قرار است موشکی به پالایشگاههای حیفا برخورد کند، واضح است که رهگیری آن موشک مهمتر از موشکی است که به صحرای نگب برخورد کند.» او افزود که حفظ رهگیرهای اسرائیل «یک چالش» است. «میتوانیم انجامش دهیم، اما یک چالش است.»
در پاسخ به سوالی در مورد محدودیتهای زرادخانه رهگیرهایش، ارتش اسرائیل در بیانیه کوتاهی گفت که «برای مقابله با هر سناریویی آماده و مهیا است و به صورت دفاعی و تهاجمی برای رفع تهدیدها علیه غیرنظامیان اسرائیلی عمل میکند.»
در آغاز جنگ، برخی مقامات اسرائیلی تخمین میزدند که ایران تقریباً ۲۰۰۰ موشک بالستیک دارد. به گفته مقامات اسرائیلی، بین یک سوم تا نیمی از آنها مصرف شدهاند — یا به دلیل اینکه ایران آنها را به سمت اسرائیل شلیک کرده، یا به دلیل اینکه اسرائیل به انبارهای ذخیره آنها حمله کرده است. ایران شروع به شلیک موشکهای بسیار کمتری در حملات خود کرده است، شاید آگاه به اینکه خطر تمام شدن مهماتش وجود دارد. هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل به درخواست اظهار نظر پاسخ نداد.
در همین حال، اسرائیل نیز رهگیرهای خود را به سرعت مصرف میکند. طبق گفته ارتش اسرائیل، تا چهارشنبه صبح، ایران تقریباً ۴۰۰ موشک شلیک کرده بود که نزدیک به ۴۰ فروند از آنها از سیستم دفاع هوایی اسرائیل عبور کرده و به مناطق مسکونی اسرائیل اصابت کرده بودند. ۳۶۰ فروند باقی مانده یا توسط رهگیرها منهدم شده بودند یا تا زمانی که بر روی زمینهای خالی یا دریا سقوط کردند، رصد شدند. برخی از موشکهای ایرانی ممکن است بیش از یک بار مورد اصابت قرار گرفته باشند، و تعداد کل رهگیرهای استفاده شده مشخص نیست.
هیچ مقام اسرائیلی تعداد رهگیرهای باقی مانده در اختیار اسرائیل را فاش نکرد؛ افشای چنین رازی که به شدت محافظت میشود، میتواند به ایران یک برتری نظامی بدهد.
پاسخ این سوال، توانایی اسرائیل برای تحمل یک جنگ فرسایشی طولانی مدت را تحت تأثیر قرار خواهد داد. ماهیت جنگ تا حدی توسط این موضوع تعیین خواهد شد که آیا رئیسجمهور ترامپ تصمیم میگیرد به اسرائیل در حمله به سایت غنیسازی هستهای ایران در فردو، در شمال ایران، بپیوندد یا خیر، یا اینکه ایران تصمیم میگیرد برنامه غنیسازی خود را برای جلوگیری از چنین مداخلهای کنار بگذارد.
اما پایان جنگ نیز توسط این موضوع شکل خواهد گرفت که هر دو طرف تا چه مدت میتوانند خسارات اقتصادی خود و همچنین خسارات روحی و روانی ناشی از افزایش تلفات غیرنظامیان را تحمل کنند.
اسرائیل به حداقل هفت نوع دفاع هوایی متکی است. بیشتر آنها شامل سیستمهای خودکار هستند که از رادار برای شناسایی موشکهای ورودی استفاده میکنند و سپس به افسران پیشنهادهایی برای رهگیری آنها میدهند. مقامات نظامی تنها چند ثانیه برای واکنش به برخی حملات کوتاهبرد فرصت دارند، اما چند دقیقه برای ارزیابی پاسخ به حملات دوربرد وقت دارند. ژنرال کوخاو گفت، گاهی اوقات، سیستمهای خودکار توصیهای ارائه نمیدهند و افسران را مجبور میکنند خودشان تصمیم بگیرند.
سیستم پیکان (Arrow) موشکهای دوربرد را در ارتفاعات بالاتر رهگیری میکند؛ سیستم فلاخن داوود (David’s Sling) آنها را در ارتفاعات پایینتر رهگیری میکند؛ در حالی که گنبد آهنین (Iron Dome) موشکهای کوتاهبردتر را که معمولاً از غزه شلیک میشوند، یا قطعات موشکهایی را که قبلاً توسط سایر سیستمهای دفاعی رهگیری شدهاند، از بین میبرد.
ایالات متحده حداقل دو سیستم دفاعی دیگر را تأمین کرده است که برخی از آنها از کشتیها در دریای مدیترانه شلیک میشوند، و اسرائیل نیز در حال آزمایش یک لیزر نسبتاً جدید و آزمایش نشده است. در نهایت، جتهای جنگنده برای سرنگونی پهپادهای کندرو مستقر میشوند.
برخی از اسرائیلیها احساس میکنند زمان آن رسیده که جنگ را قبل از اینکه دفاع اسرائیل بیش از حد به چالش کشیده شود، پایان دهند. حداقل ۲۴ غیرنظامی در اثر حملات ایران کشته و بیش از ۸۰۰ نفر زخمی شدهاند. برخی از زیرساختهای کلیدی، از جمله پالایشگاههای نفت در شمال اسرائیل، همراه با خانههای غیرنظامیان، مورد اصابت قرار گرفتهاند. یک بیمارستان در جنوب اسرائیل صبح پنجشنبه مورد حمله قرار گرفت.
تلفات جانی، که از استانداردهای اسرائیل نیز بالاتر است، میتواند به شدت افزایش یابد اگر ارتش اسرائیل مجبور شود استفاده عمومی از رهگیرها را محدود کند تا حفاظت بلندمدت از چند سایت استراتژیک مانند راکتور هستهای دیمونا در جنوب اسرائیل یا مقر نظامی در تل آویو را تضمین کند.
زهار پالتی، افسر ارشد سابق در موساد، آژانس اطلاعاتی اسرائیل، گفت: «اکنون که اسرائیل در حمله به بیشتر اهداف هستهای خود در ایران موفق شده است، اسرائیل پنجرهای دو یا سه روزه برای اعلام پیروزی و پایان جنگ دارد.»
آقای پالتی، که سالها در برنامهریزی دفاعی اسرائیل نقش داشته است، گفت: «هنگام برنامهریزی چگونگی دفاع از اسرائیل در جنگهای آینده، هیچکس سناریویی را پیشبینی نکرد که ما در این تعداد جبهه بجنگیم و در برابر این تعداد حملات موشکهای بالستیک دفاع کنیم.»
دیگران مطمئن هستند که اسرائیل قادر خواهد بود این مشکل را با نابودی بیشتر پرتابگرهای موشکی ایران حل کند و از استفاده ارتش ایران از ذخایری که هنوز دارد جلوگیری نماید. به گفته دو مقام اسرائیلی، ایران هم پرتابگرهای ثابت و هم متحرک دارد که در سراسر قلمرو آن پراکنده شدهاند. این مقامات گفتند که برخی از موشکهای آن در زیر زمین ذخیره شدهاند، جایی که نابودی آنها دشوارتر است، در حالی که برخی دیگر در انبارهای روی زمین قرار دارند.
ارتش اسرائیل میگوید بیش از یک سوم پرتابگرها را نابود کرده است. مقامات و کارشناسان میگویند این امر قبلاً تعداد موشکهایی را که ایران میتواند در یک حمله واحد شلیک کند، محدود کرده است. مقامات آمریکایی گفتند حملات اسرائیل علیه پرتابگرها، توانایی ایران برای شلیک موشکهایش را به شدت کاهش داده و به توانایی آن برای ایجاد حملات گسترده آسیب رسانده است.
آصف کوهن، فرمانده سابق اسرائیلی که ریاست بخش ایران در اداره اطلاعات نظامی اسرائیل را بر عهده داشت، گفت: «مسئله واقعی تعداد پرتابگرها است، بیشتر از تعداد موشکها.»
آقای کوهن افزود: «هرچه تعداد بیشتری از آنها مورد اصابت قرار گیرند، برایشان سختتر خواهد بود که حملات گستردهای را آغاز کنند. اگر آنها متوجه شوند که در ظرفیت پرتاب مشکل دارند، به آزار و اذیت روی خواهند آورد: یک یا دو موشک هر از چند گاهی، با هدف قرار دادن دو منطقه مختلف به طور همزمان.»