
پاریس، بیروت — واکنشها به حملات هوایی شبانه ایالات متحده به تأسیسات هستهای ایران از نگرانی محتاطانه تا محکومیت شدید متغیر بود. عربستان سعودی این اقدام را «نقض حاکمیت جمهوری اسلامی ایران» دانست، در حالی که کشورهایی مانند ترکیه و امارات متحده عربی «نگرانی عمیق» خود را از این تشدید تنش ابراز کردند.
ارتش آمریکا روز شنبه با انجام حملاتی به سه سایت هستهای ایران — فردو، نطنز و اصفهان — به جنگ اسرائیل و ایران پیوست، که این اقدام به تشدید بیسابقه تنشها بین واشنگتن و تهران منجر شد. درگیری بین اسرائیل و ایران زمانی آغاز شد که ارتش اسرائیل در ۱۳ ژوئن اهداف ایرانی را مورد حمله قرار داد. بر اساس اعلام وزیر بهداشت ایران، حملات اسرائیل حداقل ۴۳۰ کشته و حدود ۳۰۰۰ زخمی برجای گذاشته است. تعداد کشتهشدگان در اسرائیل در اثر حملات تلافیجویانه ایران همچنان ۲۵ نفر است.
روز یکشنبه، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اقدام آمریکا را «ظالمانه» خواند و در نشست سازمان همکاری اسلامی در استانبول متعهد شد که کشورش از خود در برابر تجاوزات آمریکا و اسرائیل دفاع خواهد کرد. در همین حال، کشورهای منطقه نسبت به تحولات ابراز احتیاط و نگرانی عمیق کردند.
عربستان سعودی
وزارت خارجه عربستان سعودی در بیانیهای که در پلتفرم X منتشر شد، اعلام کرد که با «نگرانی عمیق» تحولات در ایران و «بهویژه هدف قرار دادن تأسیسات هستهای ایران» توسط ایالات متحده را دنبال میکند. این وزارتخانه نوشت: «پادشاهی بر محتویات بیانیه خود که در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ (آغاز حملات اسرائیل در ایران) صادر شد، تأکید میکند که در آن نقض حاکمیت جمهوری اسلامی ایران را محکوم و تقبیح کرده بود.»
عراق
عراق، متحد اصلی منطقهای ایران، بیانیهای قویتر صادر کرد و حملات را علناً محکوم نمود، در حالی که درگیری اسرائیل و ایران وارد دومین هفته خود شد. باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، گفت: «این تشدید نظامی تهدیدی جدی برای صلح و امنیت در خاورمیانه است و خطرات جدی برای ثبات منطقه ایجاد میکند.» بغداد خواستار پایان حملات و بازگشت به دیپلماسی شد.
گروههای نیابتی ایران
یک مقام حوثی یمنی هشدار داد که پاسخ این گروه به حملات آمریکا «تنها مسئله زمان» است.
حماس، گروه شبهنظامی فلسطینی که در غزه با اسرائیل درگیر جنگ است، «تهاجم آشکار آمریکا» را «به شدیدترین وجه» محکوم کرد.
این گروه در بیانیهای اعلام کرد: «این تجاوز وحشیانه، تشدید خطرناکی است، دنبال کردن کورکورانه دستور کار رژیم اشغالگر صهیونیستی است. ما آن را نمونهای آشکار از سیاست تحمیل هژمونی از طریق منطق زور، و تجاوزی مبتنی بر قانون جنگل میدانیم.»

ترکیه
ترکیه، همسایه شمالی ایران و متحد ناتو ایالات متحده، از انتقاد مستقیم از واشنگتن خودداری کرد. وزارت امور خارجه این کشور اعلام کرد که آنکارا «عمیقاً نگران پیامدهای احتمالی حمله آمریکا به تأسیسات هستهای ایران است.»
در این بیانیه هشدار داده شد: «درگیری منطقهای میتواند به سطح جهانی تشدید شود.»
امارات متحده عربی
امارات متحده عربی «نگرانی عمیق» خود را از هدف قرار دادن تأسیسات هستهای ایران ابراز کرد و خواستار «توقف فوری تشدید تنشها برای جلوگیری از عواقب جدی» شد.
وزارت امور خارجه امارات در بیانیهای بر اهمیت دیپلماسی و گفتگو برای حل اختلافات تأکید کرد و از جامعه بینالمللی خواست تا به این «تحولات حساس و خطرناک» رسیدگی کند.
مصر
مصر نیز با تکرار این نگرانیها، تشدید تنشها را محکوم کرد و هشدار داد که این اقدام «تهدید میکند پیامدهای جدی برای صلح و امنیت منطقهای و بینالمللی داشته باشد.»
این وزارتخانه در بیانیهای نوشت: «مصر بر رد هرگونه نقض منشور سازمان ملل متحد و حقوق بینالملل تأکید میکند و بر لزوم احترام به حاکمیت دولتها پافشاری میکند.» این بیانیه خواستار «کاهش تنش، خویشتنداری و اتخاذ گفتگو برای حفظ جان غیرنظامیان و حفظ امنیت و ثبات منطقه» شد.
عمان
عمان، که پیش از این درگیری، میانجی مذاکرات غیرمستقیم هستهای بین ایالات متحده و ایران بود، نیز تشدید تنش «ناشی از حملات هوایی مستقیم انجام شده توسط آمریکا به سایتهایی در جمهوری اسلامی ایران» را محکوم کرد.
وزارت امور خارجه عمان در بیانیهای در پلتفرم X اعلام کرد: «سلطاننشین عمان این تجاوز غیرقانونی را تقبیح میکند و خواستار کاهش تنش فوری و جامع است.» این بیانیه هشدار داد که این حملات خطر گسترش درگیری را افزایش داده و نقض آشکار حقوق بینالملل و منشور سازمان ملل متحد محسوب میشوند.
لبنان
جوزف عون، رئیسجمهور لبنان، هشدار داد که بمباران سایتهای هستهای ایران امنیت و ثبات منطقه را تهدید میکند.
در بیانیهای که از سوی ریاست جمهوری صادر شد، عون خواستار خویشتنداری و بازگشت به مذاکرات شد. او گفت: «لبنان، رهبری آن، احزاب و مردمش، امروز بیش از هر زمان دیگری آگاهند که بهای سنگینی برای جنگهایی که در سرزمین آن و در منطقه شعلهور شدند، پرداخت کرده است.» وی افزود: «لبنان تمایلی به پرداخت بیشتر ندارد و هیچ منفعت ملی در این کار نیست، به ویژه اینکه هزینه این جنگها بیش از توان آن برای تحمل بوده و خواهد بود.»
نگرانیها در لبنان در مورد تلافی احتمالی حزبالله در حال افزایش است - همانطور که در ۸ اکتبر ۲۰۲۳، زمانی که این گروه در حمایت از حماس موشکهایی به سمت اسرائیل پرتاب کرد و جنگی ۱۳ ماهه را آغاز نمود، رخ داد. این گروه مورد حمایت ایران هنوز در مورد حملات آمریکا در روز یکشنبه اظهار نظری نکرده است.
روسیه
روسیه حملات آمریکا را به شدت محکوم کرد و گفت که این حملات تهدیدی برای تضعیف امنیت منطقهای و جهانی هستند و خطر تشدید بیشتر تنشها در خاورمیانه ناپایدار را افزایش میدهند.
وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد: «تصمیم غیرمسئولانه برای هدف قرار دادن خاک یک دولت مستقل با حملات موشکی و بمبی، فارغ از هرگونه استدلالی که برای توجیه آن استفاده شود، حقوق بینالملل را به شدت نقض میکند.»
پاکستان
پاکستان، یکی دیگر از همسایگان ایران، اعلام کرد که حملات آمریکا «همه هنجارهای حقوق بینالملل را نقض میکند» و تأیید کرد که ایران «حق قانونی دفاع از خود را طبق منشور سازمان ملل متحد» دارد.
سازمانهای بینالمللی
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در پستی در پلتفرم X خواستار کاهش تنشن شد. او گفت که از استفاده آمریکا از زور «به شدت نگران» است و هشدار داد که درگیری میتواند از کنترل خارج شود و «عواقب فاجعهباری برای غیرنظامیان، منطقه و جهان» داشته باشد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد که هیچ گزارشی مبنی بر افزایش سطح تشعشعات خارج از سایتها دریافت نشده است. رافائل گروسی، رئیس این آژانس، نشستی اضطراری را برای روز دوشنبه «در پرتو وضعیت اضطراری در ایران» اعلام کرد.