
بر اساس یک ارزیابی اولیه اطلاعاتی ایالات متحده که توسط چهار نفر از مطلعین از آن توصیف شده است، حملات نظامی آمریکا به سه تأسیسات هستهای ایران در آخر هفته گذشته، اجزای اصلی برنامه هستهای این کشور را نابود نکرده و احتمالاً آن را تنها چند ماه به عقب انداخته است.
این ارزیابی که پیش از این گزارش نشده بود، توسط آژانس اطلاعات دفاعی (DIA)، بازوی اطلاعاتی پنتاگون، تهیه شده است. یکی از منابع گفت که این ارزیابی مبتنی بر ارزیابی خسارات جنگی است که توسط فرماندهی مرکزی آمریکا (US Central Command) پس از حملات ایالات متحده انجام شده است.
تجزیه و تحلیل خسارات وارد شده به سایتها و تأثیر حملات بر جاهطلبیهای هستهای ایران در حال انجام است و ممکن است با دسترسی به اطلاعات بیشتر تغییر کند. اما یافتههای اولیه با ادعاهای مکرر پرزیدنت دونالد ترامپ مبنی بر اینکه حملات "بهطور کامل و تمام و کمال" تأسیسات غنیسازی هستهای ایران را نابود کرده است، در تضاد است. پیت هگزث، وزیر دفاع، نیز روز یکشنبه گفت که جاهطلبیهای هستهای ایران "نابود شدهاند".
دو نفر از مطلعین از این ارزیابی گفتند که ذخایر اورانیوم غنیشده ایران نابود نشده است. یکی از این افراد گفت که سانتریفیوژها عمدتاً "دستنخورده" هستند.
این فرد افزود: "بنابراین، ارزیابی (DIA) این است که ایالات متحده آنها را حداکثر چند ماه به عقب انداخته است."
کاخ سفید وجود این ارزیابی را تأیید کرد اما با آن مخالفت نمود.
کارولین لیویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، در بیانیهای به سیانان گفت: "این ارزیابی ادعایی کاملاً اشتباه است و 'فوق سری' طبقهبندی شده بود، اما با این حال توسط یک فرد گمنام و بیاهمیت در جامعه اطلاعاتی به سیانان درز کرده است. درز این ارزیابی ادعایی، تلاشی آشکار برای تحقیر پرزیدنت ترامپ و بیاعتبار کردن خلبانان شجاعی است که یک مأموریت کاملاً موفق را برای نابودی برنامه هستهای ایران انجام دادند. همه میدانند وقتی چهارده بمب ۳۰ هزار پوندی به طور بینقص به اهدافشان اصابت میکنند، چه اتفاقی میافتد: نابودی کامل."
ارتش آمریکا اعلام کرده است که عملیات طبق برنامه پیش رفته و "موفقیتی چشمگیر" بوده است.
برای ایالات متحده هنوز زود است که تصویری جامع از تأثیر حملات داشته باشد، و هیچ یک از منابع، مقایسه ارزیابی DIA با دیدگاه سایر آژانسها در جامعه اطلاعاتی را توصیف نکردند. ایالات متحده همچنان در حال جمعآوری اطلاعات، از جمله از داخل ایران، برای ارزیابی خسارات است.
اسرائیل تا روزهای منتهی به عملیات نظامی آمریکا حملاتی را علیه تأسیسات هستهای ایران انجام داده بود اما ادعا کرد برای اتمام کار به بمبهای ۳۰ هزار پوندی سنگرشکن (bunker buster bombs) آمریکا نیاز دارد. در حالی که بمبافکنهای B-2 ایالات متحده بیش از دوازده بمب از این نوع را بر روی دو تأسیسات هستهای، کارخانه غنیسازی فردو و مجتمع غنیسازی نطنز، پرتاب کردند، طبق گفته افراد مطلع از ارزیابی، این بمبها سانتریفیوژها و اورانیوم با غنای بالا را به طور کامل از بین نبردند.
به جای آن، تأثیر بر هر سه سایت — فردو، نطنز و اصفهان — عمدتاً به سازههای روی زمین محدود شد که به شدت آسیب دیدند. این شامل زیرساختهای برق سایتها و برخی از تأسیسات روی زمین است که برای تبدیل اورانیوم به فلز برای ساخت بمب استفاده میشد.
هگزث همچنین به سیانان گفت: "بر اساس هر آنچه که دیدهایم — و من همه چیز را دیدهام — بمباران ما توانایی ایران برای ساخت سلاح هستهای را از بین برد. بمبهای عظیم ما دقیقاً به نقطه صحیح در هر هدف اصابت کردند و کاملاً کار کردند. تأثیر آن بمبها زیر کوهی از آوار در ایران مدفون است؛ بنابراین هرکس که میگوید بمبها ویرانگر نبودهاند، فقط سعی در تضعیف رئیسجمهور و مأموریت موفق دارد."
صبح سهشنبه، ترامپ بار دیگر اعتقاد خود را مبنی بر قابل توجه بودن خسارات ناشی از حملات تکرار کرد.
او گفت: "فکر میکنم کاملاً ویران شده است." و افزود: "آن خلبانان به اهدافشان اصابت کردند. آن اهداف محو شدند، و باید به خلبانان اعتبار داده شود."
در پاسخ به سؤال در مورد امکان بازسازی برنامه هستهای ایران، ترامپ پاسخ داد: "آن مکان زیر سنگ است. آن مکان نابود شده است."
در حالی که ترامپ و هگزث از موفقیت حملات مطمئن هستند، دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش، روز یکشنبه گفت که در حالی که ارزیابی خسارات هنوز در جریان است، اظهار نظر در مورد اینکه آیا ایران هنوز برخی قابلیتهای هستهای را حفظ کرده است، "خیلی زود" خواهد بود.
پیش از این در روز سهشنبه، جلسات توجیهی محرمانه هم برای مجلس نمایندگان و هم برای سنا در مورد عملیات لغو شد.
به گفته دو منبع مطلع، جلسه توجیهی برای کل سنا به روز پنجشنبه موکول شده است.
دو منبع جداگانه نیز به سیانان گفتند که جلسه توجیهی برای تمامی قانونگذاران مجلس نمایندگان نیز به تعویق افتاده است. علت یا زمانبندی مجدد آن بلافاصله مشخص نیست.
پت رایان، نماینده دموکرات از نیویورک، روز سهشنبه در شبکه ایکس (X) نوشت که "ترامپ جلسه توجیهی محرمانه مجلس درباره حملات ایران را بدون هیچ توضیحی لغو کرد. دلیل واقعی؟ او ادعا میکند 'همه تأسیسات و قابلیتهای هستهای' را نابود کرده است؛ تیم او میداند که نمیتوانند لافزنی و مزخرفات او را تأیید کنند."
همانطور که سیانان گزارش داده است، مدتهاست این سؤال مطرح بوده که آیا بمبهای سنگرشکن آمریکا، معروف به نفوذکنندههای عظیم مهمات (Massive Ordnance Penetrators)، قادر به نابودی کامل سایتهای هستهای ایران که به شدت مستحکم و عمیقاً زیر زمین دفن شدهاند — به ویژه در فردو و اصفهان، بزرگترین مجتمع تحقیقات هستهای ایران — خواهند بود یا خیر.
قابل ذکر است که ایالات متحده به جای بمب سنگرشکن، با موشکهای کروز توماهوک (Tomahawk missiles) که از یک زیردریایی پرتاب شده بودند، به اصفهان حمله کرد. یکی از منابع گفت که این به دلیل درک این موضوع بود که بمب احتمالاً نمیتوانست به سطوح پایینتر اصفهان، که حتی عمیقتر از فردو دفن شدهاند، نفوذ کند.
به گفته دو منبع مطلع، مقامات آمریکایی معتقدند ایران همچنین تأسیسات هستهای مخفی را حفظ میکند که در این حمله هدف قرار نگرفتند و عملیاتی باقی ماندهاند.
کیتلین کالینز، لورن فاکس و آنی گریر از سیانان در این گزارش مشارکت داشتند.