اجلاس ناتو که برای خشنودی رئیس‌جمهور ترامپ طراحی شده بود، روز چهارشنبه با تصویب یک هدف بلندپروازانه برای هزینه‌های نظامی از سوی متحدان اروپایی به پایان رسید تا تهدید روسیه در حال نظامی شدن را برطرف کنند؛ همچنین تعهد عمومی و دیرینه رهبر بی‌ثبات آمریکا به دفاع جمعی این ائتلاف نیز در این اجلاس تثبیت شد.
از دوره اول ریاست‌جمهوری خود، آقای ترامپ بر متحدان اصرار می‌ورزید که بیشتر برای دفاع خود هزینه کنند. روز چهارشنبه، پس از یک نشست یک‌روزه در هلند، آن‌ها موافقت کردند که هزینه‌های نظامی خود را تا سال ۲۰۳۵ به ۵ درصد از درآمد ملی خود افزایش دهند.
این مبلغ شامل ۳.۵ درصد برای نیازهای نظامی سنتی مانند نیروها، تسلیحات، گلوله‌ها و موشک‌هاست که نسبت به هدف فعلی ۲ درصد افزایش قابل توجهی دارد. همچنین، ۱.۵ درصد دیگر نیز برای پروژه‌های «مربوط به امور نظامی» مانند بهبود جاده‌ها و پل‌ها، مراقبت‌های بهداشتی اضطراری بهتر، امنیت سایبری بهتر و انعطاف‌پذیری مدنی اختصاص خواهد یافت.
آقای ترامپ از این نتیجه خشنود بود.
او در کنفرانس خبری پایان نشست گفت: «این یک اجلاس فوق‌العاده بود و من از آن بسیار لذت بردم.» او افزود که نقش محوری ایالات متحده در دفاع از اروپا را درک می‌کند و گفت: «آن‌ها می‌خواهند از کشور خود محافظت کنند و به ایالات متحده نیاز دارند و بدون ایالات متحده، اوضاع به همین شکل نخواهد بود.»
آقای ترامپ مدت‌هاست که متحدان ناتو را به عنوان افراد متکی به دیگران محکوم کرده و گفته است که آن‌ها برای محافظت به ایالات متحده تکیه می‌کنند. همچنین معاون رئیس‌جمهور، جی.دی. ونس، و وزیر دفاع، پیت هگسث، اروپا را به عنوان عاملی برای تحلیل منابع امنیتی آمریکا توصیف کرده‌اند. رئیس‌جمهور حتی علناً درباره خروج از این ائتلاف نیز صحبت کرده بود.
اما بیانیه کوتاه این اجلاس، که روز چهارشنبه به اتفاق آرا تصویب شد، شامل بازتأکید بر تعهد متحدان به دفاع جمعی در ماده ۵ پیمان ناتو بود. رئیس‌جمهور اغلب تمایلی به تعهد علنی به ماده ۵ نداشته، هرچند که معمولاً در محافل خصوصی این کار را انجام می‌دهد.
مارک روته، دبیرکل ناتو، در کنفرانس خبری خود، از ادامه پرسش‌ها درباره تعهد آقای ترامپ به ماده ۵ ابراز خشم کرد. او از روزنامه‌نگاران و سیاستمداران خواست که «نگران نباشند» و افزود: «ایالات متحده کاملاً به ماده ۵ متعهد است. چند بار می‌خواهیم که آن‌ها این را بگویند؟»
این اجلاس از سوی سناتور کریستوفر کونز، دموکرات از دلاور و عضو کمیته روابط خارجی سنا، مورد تحسین قرار گرفت. او در مصاحبه‌ای در لاهه گفت: «این اجلاس به عنوان یک نقطه عطف به یادگار خواهد ماند.» او افزود: «توافق بر سر هزینه ۵ درصد، گامی مهم به سوی تعهد مشترک به امنیت جمعی ماست.»
اما او هشدار داد که «این پول باید به خوبی هماهنگ و هزینه شود، در غیر این صورت چیزی جز افزایش هزینه‌ها و تورم نخواهد داشت.»
برخی دیگر شکاک بودند.
توری تاوسیگ، مدیر سابق اروپا در شورای امنیت ملی در دولت جوزف آر. بایدن جونیور، گفت: «تمام چالش‌های بزرگ از دستور کار حذف شدند.» او افزود: «هیچ نتیجه معنی‌داری برای اوکراین، با وجود چهارمین سال جنگ زمینی در اروپا، به دست نیامد،» و هیچ بحثی درباره سیاست آینده در قبال روسیه یا چالش‌های فزاینده چین انجام نشد.
همچنین، این تعهد برای افزایش هزینه‌ها به ۵ درصد طی یک دهه است، که زمان طولانی‌ای است. ممکن است برخی کشورها هرگز به این اهداف دست پیدا نکنند.
نخست‌وزیر پدرو سانچز از اسپانیا پیش از اجلاس گفت که اسپانیا ۲.۱ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف دفاع خواهد کرد، «نه بیشتر، نه کمتر.» اسلواکی و بلژیک نیز اشاره کردند که تعهد ۵ درصدی غیرممکن خواهد بود.
اما آقای روته با استفاده از زبان دیپلماتیک نرم، اسپانیا را دور زد. بیانیه گفت «متحدان» — نه «همه متحدان» — با رقم ۵ درصد موافقت کرده‌اند.
آقای روته این توافق را پیروزی برای آقای ترامپ دانست و او را برای ترغیب اروپایی‌ها به انجام آنچه در راستای منافع خودشان ضروری بود، ستود.
آقای روته در یک پیام متنی خصوصی که آقای ترامپ در رسانه‌های اجتماعی منتشر کرد، به او گفت: «شما کاری را انجام خواهید داد که هیچ رئیس‌جمهور آمریکایی در دهه‌های اخیر نتوانسته بود.»
حتی اگر کشورها به طور نابرابر هزینه کنند، نتیجه آن افزایش بسیار زیاد هزینه‌های نظامی اروپا خواهد بود. امید است که این پول به طور مؤثر و در زمینه‌های حیاتی مانند پدافند هوایی و اطلاعات ماهواره‌ای، که در حال حاضر آمریکایی‌ها در آن‌ها ضروری هستند، صرف شود. بررسی هزینه‌ها در سال ۲۰۲۹ انجام خواهد شد.
آقای ترامپ دستور بازنگری در مورد محل استقرار فعلی نیروهای آمریکایی و محل استقرار آینده آن‌ها را صادر کرده است. این امر احتمالاً بر نوع نیروهایی که ناتو می‌خواهد هر متحد داشته باشد، از تعداد نیروها تا تجهیزات، تأثیر خواهد گذاشت.
علی‌رغم وعده‌ها، بسیاری از دولت‌ها، به ویژه در غرب اروپا، وظیفه سیاسی دشواری برای متقاعد کردن مردم خود خواهند داشت که تهدید امنیت آن‌ها واقعی است و باید برای بازدارندگی هزینه شود.
ریچل ریزو، کارشناس دفاعی اروپا در شورای آتلانتیک، گفت: «اینجاست که واقعیت خودش را نشان می‌دهد.» او افزود: «آیا رهبران اروپایی سرمایه سیاسی لازم را برای توضیح این تعهد به مردم خود صرف خواهند کرد؟»
اما سرعت نیز بسیار مهم است، زیرا برخی از آژانس‌های اطلاعاتی نسبت به تهدید روسیه برای اروپا ظرف سه تا پنج سال پس از پایان جنگ اوکراین هشدار می‌دهند.
خانم ریزو گفت: «هزینه‌های جدید باید به قابلیت‌های نظامی محکم که آن‌ها به زودی ارائه می‌دهند، تبدیل شود.»
برخی تحلیلگران از آقای روته و اروپایی‌ها به دلیل راضی نگه داشتن آقای ترامپ تمجید کرده و گفتند که این نشان‌دهنده قضاوت سیاسی عالی است.
کوری شاکه، مدیر سیاست خارجی و دفاعی در اندیشکده امریکن انترپرایز، گفت: «با توجه به احتمال رها شدن از سوی آمریکا، متحدان راهبردی را ابداع کردند که زمان می‌خرد و ترامپ را آرام می‌کند.» و بهتر است که آقای روته «همه این تواضع‌ها را انجام دهد، تا رهبرانی که باید برای انتخابات آماده شوند، مجبور به انجام آن نباشند.»
اوکراین در این اجلاس به حاشیه رانده شد، هرچند رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی با آقای ترامپ دیدار کرد. قرار بود هفته گذشته در اجلاس گروه ۷ در کانادا دیدار کنند، اما رئیس‌جمهور دیدارشان را به دلیل نیاز به بازگشت به واشنگتن برای رسیدگی به درگیری بین اسرائیل و ایران لغو کرد.
آقای روته در کنفرانس خبری خود قول «حمایت مستمر» از اوکراین با پول و تجهیزات را داد.
بیانیه به چشم‌انداز عضویت آینده اوکراین در این ائتلاف اشاره‌ای نکرد، ظاهراً این نیز ژستی برای آقای ترامپ بود که با آن مخالف است. اما آقای روته بر تکرار تعهد دیرینه ناتو مبنی بر پذیرش نهایی اوکراین تأکید کرد.
او گفت: «هدف ما این است که اوکراین را امروز در صحنه نبرد نگه داریم تا در آینده از صلحی پایدار برخوردار شود.» او افزود: «ما در پیگیری صلح در کنار اوکراین ایستاده‌ایم و به حمایت از اوکراین در مسیر برگشت‌ناپذیرش به عضویت ناتو ادامه خواهیم داد،» که یادآور بیانیه سال گذشته در واشنگتن بود.
لیانا فیکس، کارشناس اروپا در شورای روابط خارجی، گفت: «راستش را بخواهید، آن‌ها اجلاس را به گونه‌ای طراحی کردند که اولاً منافع امنیتی متحدان ناتو را در نظر بگیرد و سپس نوبت اوکراین باشد.»
خانم فیکس گفت: «در دنیای ایده‌آل، اوکراین و روسیه باید اولویت اصلی اجلاس می‌بودند. اما در دنیای دونالد ترامپ، قابل درک است که چرا متحدان اصلی آن را به این شکل طراحی کردند.»
تایلر پیجر در این گزارش مشارکت داشته است.