رسانههای خبری دولتی ایران روز یکشنبه گزارش دادند که در جریان جنگ، در حمله اسرائیل به زندان اوین، یک مرکز بدنام بازداشت در تهران که محل نگهداری مخالفان و زندانیان سیاسی است، ۷۱ نفر کشته شدند.
بر اساس بیانیه سخنگوی قوه قضائیه ایران که توسط خبرگزاری دولتی ایرنا منتشر شد، بازداشتشدگان، بستگان ملاقاتکننده و پرسنل زندان در میان کشتهشدگان بودند. اصغر جهانگیر، سخنگوی این قوه، نامی ارائه نکرد – که نگرانیهای برخی از خانوادههای بازداشتشدگان را افزایش داد؛ آنها اعلام کردهاند که از زمان حمله ۲۳ ژوئن، خبری از عزیزانشان ندارند.
از میان هزاران زندانی اوین، صدها نفر زندانی سیاسی هستند، از جمله سیاستمداران مخالف، فعالان، وکلا، روزنامهنگاران و دانشجویان. این زندان همچنین افراد سرشناس غیرایرانی یا دوتابعیتی را نگهداری میکند که بسیاری از آنها توسط ایران به جاسوسی متهم شدهاند. گروههای حقوق بشری میگویند شکنجه و اعدام در اوین امری عادی است، و زندانیان سابق توصیف کردهاند که تحت بازجوییهای طولانی، شکنجه، تجاوز، تحقیر روانی و سلول انفرادی قرار گرفتهاند.
وزارت دفاع اسرائیل از اظهار نظر خودداری کرد و ارتش اسرائیل فوراً به درخواست اظهار نظر درباره بیانیه آقای جهانگیر پاسخ نداد، و ادعاهای وی به طور مستقل قابل تأیید نبودند.
هنگامی که ارتش اسرائیل در ۲۳ ژوئن به زندان حمله کرد، وزیر دفاع این کشور گفت که این زندان یکی از چندین هدف بود که شامل ستاد مرکزی بسیج نیز میشد؛ بسیج نیروی داوطلب تحت پوشش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که به شدت معترضان را در ایران سرکوب کرده است. این حملات در بحبوحه حمله گستردهتر اسرائیل به مکانهای مرتبط با رژیم ایران در طول جنگ ۱۲ روزه بود که هفته گذشته با آتشبس پایان یافت.
به گفته وزارت بهداشت ایران، بیش از ۶۰۰ ایرانی در طول جنگ کشته شدند. هفته گذشته، رسانههای ایرانی گزارش دادند که حمله به زندان اوین، علی قانعکار – دادستان ارشد این مرکز بازداشت – را کشته است. آقای قانعکار از مخالفان از جمله نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل، دوتابعیتیها مانند نازنین زاغری-رتکلیف، مددکار خیریه بریتانیایی-ایرانی و زندانیان سیاسی محبوس در این زندان بدنام بازجویی کرده و مسئول پروندههای آنها بود.
اما جزئیات بیشتری درباره حمله به زندان – که ارتباطات در آن محدود است – به سختی به دست آمده است.
آیدا یونسی، که برادرش، علی یونسی، از سال ۲۰۲۰ بازداشت شده است، روز یکشنبه در ایکس نوشت: «زندانیان ما کجا هستند؟» او نام برادرش را در کنار چندین بازداشتی دیگر فهرست کرد و گفت که آنها «فقط تعدادی از زندانیانی هستند که ما برای روزها از آنها خبری نداریم.»
پس از این حمله، ایرنا گزارش داد که بازداشتشدگان از اوین به زندانهای دیگر در استان تهران منتقل شدهاند، اما مشخص نکرد کجا یا چه تعداد. روز یکشنبه، خانم محمدی، که در مرخصی از زندان به سر میبرد، از مقامات ایرانی به دلیل در تاریکی نگه داشتن خانوادههای زندانیان انتقاد کرد.
او در بیانیهای که توسط ۲۱ زندانی سابق، فعال و چهره فرهنگی برجسته دیگر امضا شده بود، نوشت: «بسیاری از خانوادههای بازداشتشدگان از وضعیت یا محل نگهداری عزیزانشان بیخبرند.»
در بیانیه روز یکشنبه، آقای جهانگیر تنها گفت که این حمله باعث کشته شدن بازداشتشدگان، بستگانی که برای ملاقات یا قرارهای قضایی در زندان بودند، کارکنان اداری زندان، سربازان وظیفه و ساکنان تهران که در نزدیکی این مرکز زندگی میکردند، شده است؛ این اطلاعات بر اساس گزارش ایرنا و خبرگزاری میزان، که زیر نظر قوه قضائیه است، اعلام شده است.
ایرنا در ابتدا گزارش داده بود که موشکهای اسرائیل «به بخشهایی از تأسیسات آسیب رساندهاند.» روز یکشنبه، میزان گزارش داد که کلینیک اوین، ساختمان مهندسی فنی، سالن ملاقات و دفتر قضایی مورد اصابت قرار گرفتهاند.
میزان به نقل از آقای جهانگیر گزارش داد که این حمله همچنین «خسارت مالی و جانی گستردهای به همسایگان» زندان وارد کرده است.