واشنگتن – سناتور لیندسی گراهام میخواست رئیسجمهور ترامپ به ایران حمله کند. این خواسته به شدت با نظر بسیاری از اطرافیان رئیسجمهور که او را به دوری از این درگیری ترغیب میکردند، مغایرت داشت.
اما این سناتور جمهوریخواه از کارولینای جنوبی معتقد بود که ایالات متحده فرصت محدودی برای فلج کردن جاهطلبیهای هستهای تهران و جلوگیری از آنچه او یک رقابت فاجعهبار تسلیحات هستهای در خاورمیانه میخواند، در اختیار دارد. گراهام برای متقاعد کردن رئیسجمهور به این تصمیم، به یکی از روشهایی روی آورد که در طول تقریباً یک دهه دوستی پر فراز و نشیبشان با ترامپ، آن را تکمیل کرده بود: متوسل شدن به تمایل ترامپ برای کسب اعتبار.
گراهام در مصاحبهای گفت: "یک چیزی که او به آن فکر میکرد و من مدام با او در موردش صحبت میکردم، این بود که اگر این کار را انجام دهی، خسارت ناشی از خروج [از] افغانستان توسط رئیسجمهور وقت، جو بایدن، را جبران میکنی. اسرائیل کار فوقالعادهای انجام داده است، اما ما هم باید اثر انگشت خود را روی این قضیه داشته باشیم. بخشی از منافع امنیت ملی ماست که در این امر دخیل باشیم."
گراهام جایگاه منحصربهفردی در واشنگتن امروزی دارد: او یکی از تاثیرگذارترین مشاوران ترامپ در زمینه امنیت ملی است، در حالی که روابط قوی خود را با دموکراتها در حمایت از اوکراین و فشار علیه ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، حفظ کرده است. او همچنین پایگاه طرفداران ترامپ (MAGA) را کلافه میکند و یکی از پردردسرترین و گاهی تحقیرآمیزترین روابط را با رئیسجمهور داشته است.
با این حال، پس از چندین اختلاف با ترامپ، از جمله قطع ارتباط بسیار علنی پس از شورش ۶ ژانویه ۲۰۲۱ در کنگره، گراهام دوباره خود را در حلقه نزدیک او یافت و توانست رئیسجمهور را متقاعد کند که برخلاف تمایلات داخلیمحورش عمل کرده و حمله پرمخاطره علیه ایران را تایید کند. او همچنین در مورد اقدامات بعدی در صورت تلاش ایران برای از سرگیری فعالیتهای هستهای خود به ترامپ مشاوره میدهد.
گراهام گفت: "من در مورد مسائلی که به آنها اهمیت میدهم، مثل سگ به استخوان چسبیدهام."
اواخر هفته گذشته، ترامپ دستور حمله به سه سایت هستهای در ایران را صادر کرد، اقدامی که باعث خشم برخی از پایگاههای هواداران رئیسجمهور شد. آنها این اقدام را خیانت به شعار "آمریکا اول" ترامپ دانسته و نگران بودند که ایالات متحده را به یک جنگ خارجی دیگر بکشاند. گراهام این حمله را "جسورانه" و "درخشان" توصیف کرد. تا دوشنبه شب، ترامپ گفت که اسرائیل و ایران بر سر آتشبسی توافق کردهاند که به گفته وی میتواند به پایان جنگ ۱۲ روزه منجر شود. دولت اعلام کرد که تغییر رژیم هدف نیست، اما ترامپ اشاره کرده است که به آن متمایل است.
گراهام که به عنوان وکیل در نیروی هوایی ایالات متحده خدمت کرده است، سالهاست که رویکرد تهاجمیتری را نسبت به رژیم استبدادی آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران، ترویج میکند و یکی از بلندترین صداها برای ترغیب ترامپ به حمله به ایران بود. تندروی گراهام، از جمله درخواستهای او برای تغییر رژیم، مدتهاست که او را در لیست دشمنان بسیاری از اطرافیان ترامپ قرار داده است.
استیو بنن، مشاور سابق ترامپ، که رئیسجمهور را علیه اقدام نظامی لابی کرده بود، از جمله در ناهار کاخ سفید پیش از حمله، گفته است که گراهام باید دستگیر شود یا پاسپورتش باطل شود تا نتواند در امور سایر کشورها دخالت کند.
تاکر کارلسون، مجری سابق فاکس نیوز، اخیراً گفت: "تأثیر گراهام بر ایالات متحده بسیار مخرب است."
سناتور این انتقادات را نادیده میگیرد و میگوید: "این ایده که با آدم بد مقابله نکنیم و امیدوار باشیم اوضاع بهتر شود، کاملاً سادهلوحانه است."
آنا کلی، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیهای گفت: "گراهام یک متحد فوقالعاده برای دولت است."
«از یک چوب بیشتر از نیازت استفاده کن»
ترامپ یک گلفباز مشتاق است و در طول سالیان مکرراً با گراهام گلف بازی کرده است، از جمله شنبه گذشته. گراهام گفت که حدود یک هفته قبل از حمله، به ترامپ گفته بود که اگر حمله کرد، "از یک چوب بیشتر از نیازت استفاده کن."
گراهام گفت که معتقد است ایران، برخلاف روسیه یا کره شمالی، واقعاً از یک سلاح هستهای برای حمله پیشدستانه به ایالات متحده استفاده خواهد کرد.
گراهام گفت: "من به رئیسجمهور ترامپ گفتم: از تمام اتفاقاتی که میتواند منجر به فاجعه برای جهان شود، دستیابی ایران به سلاح هستهای است. و فکر میکنم او هم همین را باور دارد."
گراهام گفت که ایران باید حق موجودیت اسرائیل را به عنوان پیششرط مذاکرات برای یک آتشبس پایدار به رسمیت بشناسد.
در پاسخ به این سوال که آیا ایالات متحده در هرگونه اقدام نظامی آینده علیه ایران به اسرائیل خواهد پیوست، گراهام گفت که این امر به شرایط بستگی دارد. ترامپ گفته است که در صورت اقدام ایران برای بازسازی فعالیتهای هستهای خود، آماده حمله مجدد به ایران خواهد بود، و گراهام معتقد است که ترامپ برای این کار نیازی به اجازه از کنگره نخواهد داشت.
این ادعا به طور فعال مورد مناقشه قرار گرفته است. دموکراتها روز جمعه تلاش کردند تا قطعنامهای را مطرح کنند که ترامپ را مجبور به کسب تایید کنگره قبل از مشارکت ایالات متحده در خصومتها در ایران کند، اما موفق نشدند.
سناتور تیم کین (دموکرات از ویرجینیا) گفت: "ما باید به عنوان کنگره قبل از ورود به جنگ، به خوبی جوانب کار را بسنجیم و با دروغ به جنگ کشیده نشویم."
اجماع نظر در میان سازمانهای اطلاعاتی ایالات متحده این است که ایران تصمیمی برای حرکت به سمت ساخت بمب نگرفته است؛ ارزیابیای که تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی، در شهادت کنگره در ماه مارس تکرار کرد و پس از آن در پستی در رسانههای اجتماعی با ترامپ همسو شد.
گابارد گفت: "ایران در نقطهای است که میتواند ظرف چند هفته تا چند ماه یک سلاح هستهای تولید کند، اگر تصمیم بگیرد مونتاژ نهایی را انجام دهد. رئیسجمهور ترامپ واضح گفته است که این اتفاق نمیتواند بیفتد و من با او موافقم."
گراهام، ۶۹ ساله، مدتهاست که در مرکز شکلگیری رویکرد ایالات متحده در قبال خاورمیانه قرار داشته است. کمی قبل از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس مورد حمایت ایران به اسرائیل، گراهام با گروهی دوحزبی از سناتورها و دولت بایدن بر روی طرحی برای عادیسازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی کار میکرد تا صلحی پایدار در خاورمیانه تامین شود.
سناتور کوری بوکر (دموکرات از نیوجرسی) که روی این طرح کار میکرد و شامل یک پیمان دفاعی با عربستان سعودی و مسیری به سوی کنترل فلسطینیها بر کشورشان بود، گفت: "وعدههای زیادی وجود داشت."
پس از حمله ۷ اکتبر، گراهام گروهی متشکل از پنج جمهوریخواه و پنج دموکرات، از جمله بوکر و بن کاردین (دموکرات از مریلند)، رئیس وقت کمیته روابط خارجی، را گرد هم آورد تا به عربستان سعودی و اسرائیل سفر کنند. این سفر راهی بود برای نشان دادن حمایت ایالات متحده نه تنها از اسرائیل بلکه از آشتی بین اسرائیل و جهان عرب.
رابطهای پرفراز و نشیب
رابطه گراهام و ترامپ زمانی آغاز شد که هر دو در سال ۲۰۱۶ برای ریاستجمهوری نامزد شدند. گراهام که اولین بار در سال ۲۰۰۲ به سنای ایالات متحده انتخاب شد، کمپین خود را بر پایه تجربه امنیت ملی، نقش تهاجمیتر ایالات متحده در خاورمیانه و مخالفت شدید خود با توافق هستهای ایران بنا نهاده بود. او ترامپ را "بزرگترین کلهخر جهان" نامید و او را به "نژادپرستی، بیگانههراسی و تعصب مذهبی" متهم کرد.
ترامپ گراهام را "یکی از احمقترین انسانهایی که تا به حال دیدهام" نامید و گفت "با آدمی مثل او، به جنگ جهانی سوم ختم خواهی شد." گراهام به سرعت از رقابت کنار کشید و ترامپ رأیدهندگان را حول دیدگاه جدید خود برای حزب جمهوریخواه جمع کرد.
گراهام سپس به متحدی نزدیک در سنا تبدیل شد، حتی با وجود اینکه ترامپ با سناتور فقید جان مککین (جمهوریخواه از آریزونا) – دوست و مربی نزدیک گراهام – درگیر شد. گراهام به شدت از قاضی دیوان عالی برت کاوانا در طول جلسه تایید صلاحیت او دفاع کرد و در اولین محاکمه استیضاح ترامپ از رئیسجمهور حمایت کرد.
این رابطه بار دیگر در سال ۲۰۲۱ پس از هجوم جمعیت طرفدار ترامپ به کنگره ایالات متحده، از هم گسست.
گراهام در صحن سنا پس از شورش ۶ ژانویه گفت: "تنها چیزی که میتوانم بگویم این است که من را حساب نکنید، کافی است، من سعی کردم مفید باشم." اما دو ماه بعد، گراهام دوباره به حمایت از ترامپ بازگشت.
فروش سختتر در مورد اوکراین
گراهام در متقاعد کردن رئیسجمهور به دیدگاه خود در مورد اوکراین با دشواری بیشتری روبرو است. او در کنگره پیشگام تصویب تحریمهای تجاری گسترده علیه روسیه است و در تماس نزدیک با ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، باقی مانده است. گراهام پیش از دیدار زلنسکی از کاخ سفید در ماه فوریه، به او مشاوره داد. پس از آنکه جلسه با ترامپ به خوبی پیش نرفت، گراهام علناً زلنسکی را سرزنش کرد.
با این حال، گراهام به تلاش خود ادامه داده است. او گفت که در حال بازی گلف با رئیسجمهور بود که در مورد اوکراین صحبت کردند. گراهام نقشهای را نشان داد که منابع معدنی اوکراین را به تصویر میکشید. گراهام گفت: ظرف چند ثانیه، ترامپ پاسخ داد: "من نصفش را میخواهم."
ایالات متحده و اوکراین در ماه آوریل توافقی را امضا کردند که به ایالات متحده امکان دسترسی به منابع معدنی اوکراین را میدهد.
گراهام همچنان با پایگاه حزب جمهوریخواه تنشهایی دارد. در یک گردهمایی ترامپ در تابستان ۲۰۲۳ که گراهام به برنامهریزی آن کمک کرده بود، به مدت یک دقیقه مداوم مورد هو قرار گرفت. به گفته دستیاران، ترامپ به طور خصوصی از این حادثه سرگرم شده بود.
یکی از دستیاران سابق گراهام رابطه بین ترامپ و گراهام را "گاهی شبیه دعوای هاکی" توصیف کرد که در آن ضرباتی رد و بدل میشود و "سپس آخر هفته بعدی در حال گلف بازی هستند."
رالف رید، رئیس سازمان حمایتی محافظهکار "ائتلاف ایمان و آزادی"، گفت که گراهام رابطهای منحصر به فرد و مهم با ترامپ دارد. او گفت: "دسترسی در واشنگتن باارزشترین واحد پولی است که میتوانید داشته باشید، و دسترسی گراهام طلاست."