بازرس ارشد هسته‌ای سازمان ملل، شکاف با دولت ترامپ را بر سر شدت ضربه وارده توسط ایالات متحده به برنامه هسته‌ای ایران عمیق‌تر کرده و اعلام کرده است که این کشور می‌تواند ظرف «چند ماه» اورانیوم غنی‌سازی کند؛ حتی در شرایطی که رئیس‌جمهور ترامپ ادعای خود را مبنی بر از دست دادن علاقه تهران به این تلاش تکرار می‌کند.
رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مصاحبه‌ای با شبکه CBS News که روز یکشنبه پخش شد، گفت: «صادقانه بگویم، نمی‌توان ادعا کرد که همه چیز از بین رفته و چیزی در آنجا وجود ندارد.»
او گفت که زمانی که ایالات متحده ۱۴ بمب سنگرشکن را بر دو مرکز غنی‌سازی اورانیوم ایران انداخت، خسارت «شدید» بود اما «کامل» نبود. در مصاحبه‌های قبلی، او گفته بود که معتقد است تمامی بیش از ۱۸,۰۰۰ سانتریفیوژ، که در سالن‌های غنی‌سازی زیرزمینی دفن شده بودند، منهدم یا آسیب دیده و از کار افتاده‌اند.
اما تحلیل آقای گروسی – که چندین سازمان اطلاعاتی اروپایی نیز با آن موافق هستند – با ارزیابی اولیه آژانس اطلاعات دفاعی (DIA) که هفته گذشته به طور گسترده‌ای گزارش شد، همخوانی دارد. این گزارش تخمین زد که این حمله برنامه هسته‌ای ایران را تنها چند ماه به عقب انداخته است. مدیر CIA بعداً در هفته گفت که برنامه ایران به شدت آسیب دیده است و آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده همچنان در حال ارزیابی این حمله هستند.
گزارش آژانس اطلاعات دفاعی به نظر می‌رسید که بر فرآیند غنی‌سازی در سایت‌هایی که بمب‌های سنگرشکن GBU-57، از قدرتمندترین تسلیحات در زرادخانه ایالات متحده، مورد استفاده قرار گرفتند، تمرکز داشته است. تحلیل‌های بعدی توسط گروه‌های خارجی نشان داد که بزرگترین زیان برای ایران ممکن است تخریب تأسیسات تبدیل سوخت به سلاح بوده باشد. به ویژه، آسیب به آزمایشگاهی که در مجموعه هسته‌ای در خارج از شهر باستانی اصفهان در حال ساخت بود و قرار است اورانیوم غنی‌شده را به فلز تبدیل کند، ممکن است گلوگاه اصلی در توانایی ایران برای تبدیل اورانیوم با غنای بالا به فلزی که برای تولید سلاح لازم است، باشد.
کارشناسان دیگر گفته‌اند که بازسازی این قابلیت ممکن است سال‌ها طول بکشد. و بسیاری از این امر بستگی به این دارد که آیا ایران بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را – که در طول درگیری با اسرائیل در اوایل این ماه در تهران باقی ماندند – اخراج می‌کند یا تصمیم می‌گیرد کار خود را آشکارا انجام دهد. در هر صورت، همانطور که آقای ترامپ در روزهای اخیر گفته است، او کاملاً مایل به بمباران مجدد است.
اما آقای ترامپ در مصاحبه‌ای در آخر هفته، بر اصرار خود مبنی بر اینکه ایران از جاه‌طلبی‌های هسته‌ای خود دست کشیده است، زیرا حمله آمریکا تأسیسات آن را «متلاشی» کرده بود، تکرار کرد؛ اصطلاحی که او لحظاتی پس از انداختن محموله توسط بمب‌افکن‌های B-2 در آخر هفته قبل استفاده کرد.
او از آن زمان تهدید کرده است که از CNN و The New York Times به دلیل استناد به گزارش آژانس اطلاعات دفاعی شکایت خواهد کرد و روز یکشنبه، در مصاحبه با فاکس نیوز، او پیشنهاد کرد که فراتر از این برود و از سیستم حقوقی برای مجبور کردن خبرنگاران به فاش کردن منابع خود استفاده کند. (وزارت دادگستری اخیراً قوانینی را لغو کرد که احضار خبرنگاران را به عنوان آخرین چاره برای ردیابی منابع اطلاعاتی قرار می‌داد.)
آقای ترامپ گفت: «شما می‌روید و به خبرنگار می‌گویید: 'امنیت ملی – چه کسی این را داده است؟'» او نتیجه گرفت: «باید این کار را بکنید. من گمان می‌کنم که کارهایی از این دست را انجام خواهیم داد.»
آقای ترامپ اظهارات خود را در هفته‌های اخیر تکرار کرد که به سوءظن‌های آژانس‌های اطلاعاتی مبنی بر اینکه ایرانی‌ها بخش‌هایی از ذخایر خود را قبل از حمله آمریکا در ساعات اولیه ۲۲ ژوئن در ایران به مکان‌های جدیدی منتقل کرده‌اند، اعتقادی ندارد.
او تاکید کرد که این کار «بسیار دشوار» و «بسیار خطرناک» است. اما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش داد که ذخایر اورانیوم با غنای نزدیک به بمب که قبل از حمله مشاهده کرده بود، در کانتینرهایی نگهداری می‌شد که می‌توانستند در پشت یک خودرو جا شوند، و آقای گروسی خاطرنشان کرد که مقامات ایرانی به او گفته بودند که این کانتینرها به تأسیسات «محافظت‌شده» منتقل خواهند شد.
برخی از آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا معتقدند که بسیار محتمل است خودروهایی که در اطراف اصفهان، جایی که بیشتر ذخایر نگهداری می‌شد، مشاهده شده‌اند، ممکن است در روزهای قبل از حمله در حال انتقال آن بوده‌اند.
آقای ترامپ یک بار دیگر ادعا کرد که ایران هیچ علاقه‌ای به بازسازی برنامه هسته‌ای خود ندارد، هرچند شواهدی برای این ادعا ارائه نکرد. او به فاکس نیوز گفت: «آن به شکلی نابود شد که هیچ‌کس قبلاً ندیده بود، و این به معنای پایان جاه‌طلبی‌های هسته‌ای آنها، حداقل برای مدتی بود.»
او اصرار داشت: «آخرین کاری که آنها در حال حاضر، حداقل برای مدتی، انجام خواهند داد، هسته‌ای است. آنها به آن پایان داده‌اند. ۲۵ سال است که تلاش می‌کنند. آخرین کاری که انجام خواهند داد هسته‌ای است. اما ما مجبور بودیم به آنها ضربه بزنیم. آنها نزدیک به دستیابی به بمب هسته‌ای بودند.» (قبل از حمله، آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا ارزیابی کرده بودند که ایران تصمیم نگرفته بود بمب بسازد اما فقط چند قدم با آن فاصله داشت.)
آقای ترامپ بارها به ادامه مذاکرات با ایران ابراز تمایل کرده و پیشنهاد داده است که اگر ایران از تمام غنی‌سازی‌های آینده دست بکشد و سایر شرایط مورد درخواست ایالات متحده را برآورده کند، تحریم‌های گسترده علیه این کشور را لغو خواهد کرد. این شرایط همچنین شامل باز کردن کشور برای بازرسی‌های کامل هسته‌ای است.
او گفت: «اگر آنها بتوانند صلح‌آمیز باشند و به ما نشان دهند که دیگر آسیبی نخواهند رساند، من تحریم‌ها را برمی‌دارم و تحریم‌ها تفاوت بزرگی ایجاد خواهند کرد.»
آقای ترامپ در روزهای اخیر بارها در مورد اینکه آیا واقعاً علاقه‌مند به ادامه مذاکرات هسته‌ای با ایران است، مردد بوده است، هرچند حمله‌ای که او دستور داد، پویایی اساسی را تغییر داده و ایران را با اهرم‌های چانه‌زنی بسیار کمتری مواجه کرده است. اهرم اصلی آنها در حال حاضر، راز ادامه دسترسی به اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی خود – که کمی کمتر از ۹۰ درصدی است که معمولاً برای ساخت سلاح استفاده می‌شود – است، و به نظر نمی‌رسد که آنها چیزی در مورد مکان یا وضعیت آن ذخایر فاش کنند.
اما اظهارات آقای ترامپ در مورد تحریم‌ها ممکن است نشانه‌ای باشد که، با وجود تمام صحبت‌هایش درباره «نابودی» نظامی، او می‌پذیرد که جلوگیری از از سرگیری برنامه ایران به یک توافق دیپلماتیک و بازرسی‌های جدی بستگی دارد.
روز یکشنبه، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی در دوران ریاست‌جمهوری جوزف آر. بایدن جونیور، که به آغاز مذاکرات با ایران منجر به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ کمک کرد، گفت که نیاز به یک توافق جدید پس از حمله بسیار حیاتی است.
او در جشنواره ایده‌های آسپن گفت: «ما هنوز نیاز به ارزیابی کامل خسارت جنگی داریم و باید این ارزیابی بدون دخالت سیاسی و کاملا شفاف باشد. ما فقط به اطلاعات بی‌واسطه از جامعه اطلاعاتی آمریکا و صراحتاً از جامعه اطلاعاتی اسرائیل نیاز داریم. اما بر اساس آنچه تاکنون دیده‌ام، احتمال دارد که ایران هنوز مقداری اورانیوم غنی‌شده و سانتریفیوژها را در خاک خود داشته باشد و قابلیت ساخت بیشتر آنها را نیز حفظ کند.»
آقای سالیوان گفت: «بنابراین اگر آنها فردا از خواب بیدار شوند و بگویند: 'ما به دنبال آن هستیم'، برای من غیرممکن نیست که یک برنامه نظامی فوری بتواند در کمتر از یک سال انجام شود. من از برخی اسرائیلی‌ها شنیده‌ام که می‌گویند دو تا سه سال.»