بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، میگوید پایان جنگ این کشور در ایران «فرصتهای جدیدی» را برای تضمین آزادی گروگانهای همچنان در بند در غزه ایجاد کرده است. این اظهارات در حالی مطرح میشود که دونالد ترامپ فشار عمومی بر اسرائیل و حماس را برای دستیابی به توافق در این منطقه جنگزده افزایش داده است.
رئیسجمهور ایالات متحده روز یکشنبه از طرفهای درگیر خواست که «توافق را در غزه انجام دهند» و «گروگانها را برگردانند». این درخواست چند روز پس از آن مطرح شد که وی ابراز امیدواری کرده بود توافقی در نوار غزه «در هفته آینده» حاصل شود.
نتانیاهو بعدتر اشاره کرد که پایان عملیات نظامی ۱۲ روزه علیه ایران در هفته گذشته، تلاشها برای آزادی ۵۰ گروگان باقیمانده را احیا کرده است که گمان میرود ۲۰ نفر از آنها همچنان زنده باشند.
او اواخر روز یکشنبه در جمع افسران سازمان اطلاعات داخلی اسرائیل (شین بت) گفت: «میخواهم به شما اطلاع دهم که، همانطور که احتمالاً میدانید، فرصتهای بسیاری اکنون پس از این پیروزی گشوده شده است – در وهله اول برای نجات گروگانها.»
اما نخستوزیر همچنین این تلاشها را به اهداف سیاسی دیگر گره زد و به «امکانات منطقهای گستردهتر» اشاره کرد.
او توضیحات بیشتری نداد، اما مقامات یک آتشبس در غزه را اولین گام به سوی احیای تلاشهای تحت رهبری ترامپ برای دستیابی به توافق عادیسازی بین اسرائیل و عربستان سعودی، و همچنین احتمالاً با دیگر کشورهای عربی میدانند.
وزیر امور خارجه اسرائیل روز دوشنبه گفت که این کشور همچنین به دنبال برقراری روابط دیپلماتیک با لبنان و سوریه است، هر دو کشوری که از زمان تأسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ به طور رسمی با این کشور در حال جنگ بودهاند.
گیدئون ساعر در یک کنفرانس خبری در اورشلیم با وزیر امور خارجه اتریش گفت: «ما علاقه داریم که کشورهایی مانند سوریه و لبنان، همسایگانمان را به حلقه صلح و عادیسازی اضافه کنیم – در حالی که منافع اساسی و امنیتی اسرائیل را نیز حفظ کنیم.»
این اظهارات نتانیاهو و متحدانش همزمان با ابراز حمایت عمومی ترامپ از نخستوزیر اسرائیل در پرونده قضایی در جریان او صورت میگیرد، پروندهای که رئیسجمهور آمریکا خواستار لغو آن شده است.
از زمانی که اسرائیل و ایران بر سر آتشبس به توافق رسیدند، ترامپ به طور مکرر به روند قضایی در اسرائیل حمله کرده است، جایی که نتانیاهو به اتهامات کلاهبرداری، رشوه و نقض اعتماد در سه پرونده جنایی پیچیده و همپوشان که بر روابط او با بازرگانان ثروتمند متمرکز است، تحت پیگرد قرار دارد.
هیئت قضات این دادگاه، که قرار بود نتانیاهو از روز دوشنبه شهادت دهد، پس از دریافت یک گزارش طبقهبندی شده از رؤسای سازمان اطلاعات موساد و رئیس اطلاعات نظامی، با به تعویق انداختن جلسات این هفته موافقت کردند.
نخستوزیر تمامی اتهامات علیه خود را رد کرده و آنها را یک «شکار جادوگران» با انگیزههای سیاسی خوانده است. ترامپ نیز همین زبان را در پستهای خود در شبکههای اجتماعی طی آخر هفته تکرار کرد و از دادستانهای اسرائیلی خواست که «اجازه دهید [نتانیاهو] برود. او کار بزرگی برای انجام دادن دارد!»
ترامپ در پلتفرم Truth Social نوشت: «مهم این است که او اکنون در حال مذاکره برای یک توافق با حماس است که شامل بازگرداندن گروگانها خواهد بود.»
هنوز هیچ نشانهای وجود ندارد که مذاکرات غیرمستقیم بین اسرائیل و حماس – که معمولاً با میانجیگری قطر، مصر و ایالات متحده انجام میشود – از سر گرفته شده باشد.
این مذاکرات از زمانی که اسرائیل یک آتشبس کوتاهمدت را در نوار غزه در ماه مارس نقض کرد، متوقف شده است. اسرائیل اصرار دارد که تا زمانی که حماس را نابود نکرده، دست از جنگ برنخواهد داشت. طبق آمار رسمی، حماس در حمله فرامرزی ۷ اکتبر ۲۰۲۳ خود که جرقه جنگ را زد، ۱۲۰۰ نفر را کشته و ۲۵۰ نفر را به گروگان گرفت. حملات متعاقب اسرائیل طبق گفته مقامات محلی، بیش از ۵۰ هزار فلسطینی را کشته است.
حماس اصرار دارد که هر توافقی برای آزادی گروگانهای باقیمانده باید منجر به پایان جنگ در غزه و خروج ارتش اسرائیل از این منطقه شود. این گروه شبهنظامی همچنین به دنبال آزادی زندانیان فلسطینی در زندانهای اسرائیل است.
اسرائیل از ماه مارس ورود غذا به غزه را به شدت محدود کرده است و گروههای امدادی هشدار میدهند که بسیاری از ۲ میلیون نفر جمعیت این منطقه در آستانه قحطی قرار دارند.
پس از تحمیل محاصره کامل تقریباً سه ماهه، اسرائیل در هفتههای اخیر اجازه آغاز یک سیستم بحثبرانگیز توزیع غذا را داده است که توسط مزدوران آمریکایی تحت نظارت ارتش اسرائیل اداره میشود.
به گفته مقامات بهداشتی محلی، سربازان اسرائیلی بارها به سمت فلسطینیان گرسنه که به نقاط توزیع کمک نزدیک میشدند، آتش گشودهاند که منجر به کشته شدن حداقل ۴۰۰ نفر و زخمی شدن هزاران نفر شده است.
نتانیاهو این ادعاها را «اکاذیب مغرضانه» توصیف کرده است. ارتش اسرائیل اذعان کرده است که سربازانش در چندین نوبت آتش گشودهاند، اما ادعا کرده است که این کار را پس از آن انجام دادند که افراد به شکلی که آنها تهدیدآمیز میدانستند، نزدیک شدند.