واشنگتن — سخنگوی ارشد وزارت دفاع، روز چهارشنبه اعلام کرد که پنتاگون ارزیابی کرده است حملات دوربرد نیروی هوایی ایالات متحده به سه تأسیسات هسته‌ای اصلی ایران، برنامه غنی‌سازی اورانیوم تهران را تقریباً دو سال به عقب انداخته است.
شان پارنل به خبرنگاران گفت: "ایران امروز بسیار دورتر از آنچه قبلاً بود، به سلاح هسته‌ای دسترسی پیدا می‌کند." او سپس افزود: "بالاخره به صلح رسیدیم."
وی در اشاره به تأسیسات نطنز، فردو و اصفهان اظهار داشت: "تمام اطلاعاتی که ما مشاهده کرده‌ایم، ما را به این باور رسانده که تأسیسات ایران — به ویژه آن مراکز — به طور کامل نابود شده‌اند."
اهمیت موضوع: این اظهارنظر اولین برآورد عمومی بود که توسط یکی از مقامات دولت ترامپ درباره مدت زمان لازم برای بازسازی برنامه غنی‌سازی هسته‌ای ایران ارائه شد.
مقامات پنتاگون اطمینان خاطر داده‌اند که حملات غافلگیرکننده بمب‌افکن‌های B-2 و موشک‌های کروز شلیک‌شده از زیردریایی‌های آمریکا به نطنز، فردو و اصفهان در ۲۲ ژوئن، خسارات گسترده‌ای به این تأسیسات کلیدی وارد کرده است.
ارزیابی اولیه پنتاگون پس از حمله، که هفته گذشته به خبرنگاران درز کرده بود، این احتمال را مطرح می‌کرد که حملات ممکن است پیشرفت ایران به سمت ساخت سلاح هسته‌ای را تنها چند ماه به تأخیر انداخته باشد.
گزارش‌های خبری درباره این گزارش آژانس اطلاعات دفاعی، که نتایج آن رسماً توسط تحلیلگران آژانس "با اطمینان پایین" اعلام شد، با محکومیت شدید از سوی رئیس‌جمهور ترامپ و اعضای ارشد دولت او علیه رسانه‌ها مواجه شد.
وزیر دفاع، پیت هگسث، هفته گذشته بر اظهارات مکرر ترامپ مبنی بر اینکه حملات تأسیسات هسته‌ای ایران را "نابود" کرده است، تأکید کرد. هگسث گفت که هیچ اطلاعاتی دال بر انتقال ذخایر اورانیوم با غنای بالا از تأسیساتی که پیش از حمله هواپیماهای آمریکایی در آن‌ها قرار داشتند، مشاهده نکرده است.
مقامات ایرانی هنوز تأیید نکرده‌اند که آیا پرسنل توانسته‌اند به تأسیسات زیرزمینی فردو وارد شوند، اگرچه تصاویر ماهواره‌ای فعالیت‌های ساخت و ساز و احتمالی بازیابی را در این سایت نشان می‌دهند.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، این هفته در مصاحبه با سی‌بی‌اس نیوز گفت: "هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند در فردو چه گذشته است. با این حال، آنچه تاکنون می‌دانیم این است که تأسیسات به طور جدی و سنگین آسیب دیده‌اند."
دولت اسرائیل نیز ارزیابی مثبتی از حملات آمریکا ارائه کرده است.
دنی دنون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل متحد، روز چهارشنبه در جمع کوچکی از خبرنگاران در واشنگتن گفت: "ما از نتایج عملیات [آمریکا] بسیار خرسند و راضی هستیم."
دنون افزود: "اکنون، فکر می‌کنم هنوز زود است که درباره اینکه برای چه مدتی — آیا سال‌ها یا دهه‌ها — به عقب رانده شده‌اند، عنوانی قاطع بدهیم؛ اما ما آن‌ها را عقب راندیم."
جان راتکلیف، مدیر سیا، هفته گذشته در یک جلسه محرمانه با قانون‌گذاران کنگره گفت که ایران احتمالاً برای غلبه بر تخریب وارد شده به تأسیسات هسته‌ای خود، به ویژه تنها تأسیسات شناخته شده تبدیل فلز اورانیوم در نطنز، به "سال‌ها" زمان نیاز خواهد داشت. این خبر را آسوشیتدپرس اولین بار گزارش داد.
مقامات دولت ترامپ منبع اطلاعاتی را که منجر به این نتایج اخیر شده است، روشن نکرده‌اند. پارنل روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت که متحدان آمریکا در منطقه "احساس ما را در مورد تضعیف برنامه هسته‌ای ایران به مدت یک تا دو سال سهیم هستند."
پارنل گفت: "حداقل ارزیابی‌های اطلاعاتی در داخل وزارتخانه این را تأیید می‌کنند، و فکر می‌کنم اطلاعات آن‌ها نیز به این نتیجه می‌رسد." او افزود: "فکر می‌کنم احتمالاً به دو سال نزدیک‌تر هستیم." و اظهار داشت که متحدان آمریکا "به اتفاق آرا" ارزیابی کرده‌اند که "اقدام آمریکا در ایران، شرایط را برای ثبات جهانی فراهم کرده است."
بیشتر بدانید: تحلیلگران گفته‌اند که بعید است تمام اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده و سانتریفیوژهای ایران در این حملات نابود شده باشند. دیوید آلبرایت، مدیر مؤسسه مستقل علوم و امنیت بین‌الملل، هفته گذشته به ال‌مانیتور گفت: با وجود این عقب‌نشینی شدید، "ایران توانایی گریز و تولید اورانیوم با گرید تسلیحاتی را حفظ می‌کند."
رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل متحد، نیز آخر هفته گذشته بدون اشاره مستقیم به ارزیابی‌های اخیر آمریکا، نسبت به آن‌ها ابراز تردید کرد.
گروسی روز یکشنبه به سی‌بی‌اس نیوز گفت: "توانایی‌هایی که آن‌ها دارند، موجود است. آن‌ها می‌توانند – می‌دانید، در عرض چند ماه – چند آبشار سانتریفیوژ را فعال کرده و اورانیوم غنی شده تولید کنند، یا حتی کمتر از آن."
پارنل روز چهارشنبه از اظهارنظر درباره ارزیابی مورد اشاره گروسی خودداری کرد.