عملیات علیه شهرداریهای حزب جمهوریخواه خلق در آنتالیا، آدانا و آدییامان، پس از تحقیقاتی آغاز شد که ابتدا در استانبول و سپس در سومین شهر بزرگ ترکیه، ازمیر، گسترش یافت.
در ادامه عملیات جاری علیه شهرداریهای متعلق به حزب اصلی اپوزیسیون، حزب جمهوریخواه خلق (CHP)، زیدان کارالار، شهردار آدانا و عبدالرحمن توتدره، شهردار آدییامان، صبح روز شنبه بازداشت شدند.
مدت کوتاهی پس از این وقایع، برهانالدین بولوت، معاون رئیس حزب جمهوریخواه خلق، اعلام کرد که محیالدین بوجک، شهردار آنتالیا نیز بازداشت شده است.
بولوت در پلتفرم رسانههای اجتماعی خود، ایکس، گفت: «آنها که دستگاه قضایی را به عنوان ابزاری برای انتقامگیری سیاسی به کار میبرند، نه به قانون اهمیت میدهند، بلکه تنها به حفاظت از قدرت خود میاندیشند. ما هرگز تسلیم این سیستم کثیف نخواهیم شد که به اراده ملت ضربه میزند.»
عبدالرحمن توتدره، شهردار آدییامان از حزب جمهوریخواه خلق، در حساب ایکس خود نوشت: «صبح امروز از خانهام در آنکارا بازداشت شدم. مرا به استانبول منتقل میکنند.»
گزارشها حاکی از آن است که مقامات، با حکم تفتیش، به ساختمان شهرداری آدانا یورش بردند که همزمان با بازداشت شهردار کارالار بود.
در چارچوب تحقیقات انجام شده توسط دادستانی عمومی استانبول علیه «سازمان جنایی عزیز احسان آکتاش»، حکم بازداشت 10 نفر از جمله شهرداران بازداشت شده، صادر شد.
آکتاش در تحقیقاتی که شهرداری کلانشهر استانبول (IMM) را هدف قرار داده بود، بازداشت شد. این تاجر به اتهام رهبری یک «سازمان جنایی» دستگیر شد و سپس در تاریخ 4 ژوئن به دلیل «توبه مؤثر» آزاد شد.
اردوغان قبلاً به فساد در سایر استانها اشاره کرده بود
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، پیش از این از عملیات جاری حمایت کرده و گفته بود: «اسناد همگی آشکارند. متأسفانه، وضعیت نه تنها در استانبول، بلکه در سایر استانها نیز فاجعهبار است.» وی بر ضرورت پاکسازیهای فوری برای مبارزه با فساد تأکید کرد.
تحقیقات علیه ازمیر، سومین شهر بزرگ این کشور، بلافاصله آغاز شد. در 1 ژوئیه، یورشهایی به ساختمان شهرداری صورت گرفت که در آن 138 نفر از جمله تونچ سویر، شهردار ازمیر، و شنول اصلاناوغلو، رئیس استانی حزب جمهوریخواه خلق در ازمیر، بازداشت شدند.
چند روز بعد، در 4 ژوئیه، 35 نفر دیگر (از مجموع 99 نفری که حکم بازداشتشان صادر شده بود) بازداشت شدند، از جمله حوا ساووش کایا، رئیس شرکت تولید بتن IZBETON که توسط شهرداری ازمیر حمایت مالی میشود.
در همان روز، تحقیقاتی علیه استانهای آنتالیا و ماناوگات که توسط حزب جمهوریخواه خلق اداره میشوند، آغاز شد. حکم بازداشت 36 نفر از جمله نیاز نفلی کارا، شهردار ماناوگات، صادر گردید.
سرکوب با استانبول آغاز شد
این روند قضایی علیه شهرداریهای حزب جمهوریخواه خلق با استانبول آغاز شد. اکرم اماماوغلو، شهردار استانبول، در 18 مارس، یک روز پس از لغو مدرک تحصیلیاش از دانشگاه استانبول، بازداشت و سپس در 23 مارس در چارچوب تحقیقات فساد و رشوهخواری دستگیر شد.
بازداشت اماماوغلو تنها چند روز قبل از آن اتفاق افتاد که وی قرار بود رسماً به عنوان نامزد ریاستجمهوری حزب جمهوریخواه خلق برای انتخابات 2028 معرفی شود. شهردار استانبول به طور گستردهای رقیب اصلی سیاسی اردوغان تلقی میشود و بسیاری، هدف قرار دادن وی را تلاشی برای حذف رقیبش میدانند.
اردوغان این اتهامات را رد کرد و مجدداً تأکید نمود که اطلاعات مربوط به فساد گسترده از درون صفوف حزب جمهوریخواه خلق به دست آمده و اشاره کرد که این حزب میداند دولت او در تحقیقات خود محق است.
رئیسجمهور ترکیه خاطرنشان کرد: «آنها به خوبی میدانند که بزرگترین تربها هنوز در خورجین هستند. این دلیل وحشت آنهاست.» عبارت «بزرگترین ترب هنوز در خورجین است» یک اصطلاح ترکی است که به یک اهرم یا غافلگیری بزرگتر اشاره دارد که در صورت لزوم استفاده خواهد شد.
با این حال، اماماوغلو با تقریباً 15 میلیون رأی در روز بازداشتش، به عنوان نامزد ریاستجمهوری حزب جمهوریخواه خلق معرفی شد. سپس وی با تصمیم علی یرلیکایا، وزیر کشور، به زور از سمت شهرداری تعلیق شد. نوری اصلان، عضو شورای شهرداری حزب جمهوریخواه خلق، برای جایگزینی اماماوغلو به عنوان سرپرست انتخاب شد.
اعتراضات گستردهای که در پی بازداشت و دستگیری اماماوغلو آغاز شد، به بزرگترین تظاهراتی تبدیل شد که ترکیه در بیش از یک دهه اخیر شاهد آن بوده است.
این اعتراضات با واکنش شدید پلیس مواجه شد؛ به طوری که برای سرکوب ناآرامیها از اسپری فلفل، گاز اشکآور و ماشینهای آبپاش استفاده شد. اعتراضات در شهرهای دیگر از جمله ازمیر و آنکارا، پایتخت، نیز با سرکوب خشونتآمیز روبرو شد.
بیش از 2000 نفر از جمله روزنامهنگاران بازداشت شدند. حدود 300 نفر پس از بازداشت خود، در دادگاه متهم و بازداشت شدند.