دبی، ۱۴ ژوئیه (رویترز) – سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه اعلام کرد که ایران به هرگونه بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد بر سر برنامه هسته‌ای خود واکنش نشان خواهد داد، اما درباره اقدامات احتمالی تهران توضیحی نداد.
یک منبع دیپلماتیک فرانسوی هفته گذشته به رویترز گفت که قدرت‌های اروپایی در صورت عدم دستیابی به توافق هسته‌ای که منافع امنیتی اروپا را تضمین کند، مجبور خواهند شد تحریم‌های سازمان ملل را علیه ایران تحت "مکانیزم ماشه" (snapback mechanism) بازگردانند.
"مکانیزم ماشه" فرآیندی است که به موجب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام) که در ازای محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌ها را لغو کرد، می‌تواند تحریم‌های سازمان ملل را دوباره علیه تهران اعمال کند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «تهدید به استفاده از مکانیزم ماشه فاقد مبنای حقوقی و سیاسی است و با واکنش مناسب و متناسب جمهوری اسلامی ایران مواجه خواهد شد.» وی جزئیات بیشتری ارائه نکرد.
توافق سال ۲۰۱۵ با بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایالات متحده، روسیه و چین که به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) معروف است، تصریح می‌کند که اگر طرفین نتوانند اتهامات مربوط به "عدم پایبندی اساسی" ایران را حل و فصل کنند، فرآیند "مکانیزم ماشه" می‌تواند توسط شورای امنیت ۱۵ عضوی سازمان ملل متحد فعال شود.
بقایی گفت: «طرف‌های اروپایی که پیوسته در تلاش برای استفاده از این امکان به عنوان ابزار هستند، خود نقض‌های فاحش و اساسی را در تعهدات خود تحت برجام مرتکب شده‌اند.»
وی افزود: «آنها نتوانسته‌اند به وظایفی که طبق برجام بر عهده گرفته بودند عمل کنند، بنابراین هیچ جایگاه قانونی یا اخلاقی برای توسل به این مکانیزم ندارند.»
کشورهای غربی ایران را متهم به تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای می‌کنند، اتهامی که تهران آن را رد می‌کند.
ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ در دوره اولین دولت دونالد ترامپ از این توافق خارج شد، زیرا ترامپ این توافق را "ضعیف" خوانده بود.
ترامپ که دومین دوره ریاست جمهوری او در ژانویه آغاز شد، از تهران خواسته است پس از آتش‌بسی که ماه گذشته به جنگ هوایی ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل پایان داد و منجر به بی‌ثباتی در خاورمیانه شد، به مذاکرات هسته‌ای برای یک توافق جدید بازگردد.
هنگامی که از بقایی پرسیده شد که آیا عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، با استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ در امور خاورمیانه، ملاقات خواهد کرد، وی گفت که هیچ تاریخ یا مکانی برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای آمریکا و ایران تعیین نشده است.