گیورگوس گراپتریتس (چپ)، وزیر امور خارجه یونان، با هاکان فیدان (راست)، وزیر امور خارجه ترکیه، در دومین نشست شورای آتلانتیک شمالی وزرای امور خارجه در مقر ناتو، بروکسل، ۴ دسامبر ۲۰۲۴ گفتگو می‌کند. — عمر هاوانا/گتی ایمیجز
گیورگوس گراپتریتس (چپ)، وزیر امور خارجه یونان، با هاکان فیدان (راست)، وزیر امور خارجه ترکیه، در دومین نشست شورای آتلانتیک شمالی وزرای امور خارجه در مقر ناتو، بروکسل، ۴ دسامبر ۲۰۲۴ گفتگو می‌کند. — عمر هاوانا/گتی ایمیجز

سفر فیدان، وزیر خارجه ترکیه، به مذاکرات سازمان ملل درباره قبرس در بحبوحه تنش‌های ناشی از توافق دریایی لیبی

دیپلمات ارشد ترکیه برای مذاکرات درباره آینده قبرس در میان چالش‌های منطقه‌ای جاری، به نیویورک سفر می‌کند.

آنکارا — به گفته یک منبع در وزارت امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، روز چهارشنبه برای مذاکرات درباره قبرس به میزبانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، به نیویورک سفر خواهد کرد. این مذاکرات در بحبوحه افزایش تنش‌ها در مدیترانه شرقی بر سر یک توافق دریایی بحث‌برانگیز میان ترکیه و لیبی صورت می‌گیرد.

این منبع روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت که در این مذاکرات که ۱۶ تا ۱۷ جولای برگزار می‌شود، همتای یونانی فیدان، گیورگوس گراپتریتس؛ نیکوس کریستودولیدس، رئیس‌جمهور قبرس یونانی‌نشین؛ ارسین تاتار، رهبر قبرس ترک‌نشین؛ و استیون داوتی، وزیر امور خارجه بریتانیا در امور اروپا نیز حضور خواهند داشت.

این منبع افزود که هدف از این مذاکرات «بهبود فرهنگ همکاری» بین دو اداره قبرس است.

قبرس همچنان به لحاظ قومی بین جمهوری قبرس و جمهوری ترک قبرس شمالی تقسیم شده است؛ جمهوری دوم تنها توسط ترکیه به رسمیت شناخته می‌شود. این وضعیت پس از مداخله نظامی ترکیه در سال ۱۹۷۴ در این جزیره، که به دنبال یک کودتای به رهبری یونان با هدف اتحاد با یونان صورت گرفت، ایجاد شد.

بریتانیا، یونان و ترکیه — که تا زمان استقلال قبرس در سال ۱۹۶۰ بر آن حکمرانی می‌کردند — همچنان ضامن این جزیره باقی مانده‌اند. ترکیه جمهوری قبرس تحت رهبری قبرس یونانی‌نشین، که عضوی از اتحادیه اروپا است، را به رسمیت نمی‌شناسد.

دور قبلی مذاکرات در ماه مارس در ژنو برگزار شد، که در آن پنج طرف توافق کردند کمیته‌های فنی برای همکاری در مجموعه‌ای از مسائل تشکیل دهند. دور جدید مذاکرات در بحبوحه افزایش تنش‌ها در مدیترانه شرقی برگزار می‌شود، در حالی که پارلمان مستقر در شرق لیبی در حال بررسی تصویب یک توافق‌نامه مرز دریایی بحث‌برانگیزی است که دولت لیبی با رسمیت بین‌المللی در طرابلس در سال ۲۰۱۹ با آنکارا امضا کرده بود.

یونان و جمهوری قبرس به شدت این توافق را رد می‌کنند و مدعی هستند که این توافق بر مرزهای دریایی آن‌ها تجاوز می‌کند.

در میان تلاش‌های دیپلماتیک دوباره یونان و جمهوری قبرس برای جلوگیری از تصویب این توافق توسط پارلمان لیبی، رهبران اتحادیه اروپا در ماه ژوئن این توافق را «از نظر قانونی بی‌اعتبار» اعلام کردند.

آنکارا به اقدام اتحادیه اروپا واکنش نشان داد و اونجو چللی، سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه، گفت: «نتیجه‌گیری‌ها نشان می‌دهد که یونان و اداره قبرس یونانی‌نشین به تلاش‌های خود برای تحمیل ادعاهای حداکثریشان ادامه می‌دهند.» وی افزود: «ترکیه قاطعانه به دفاع از حقوق و منافع مشروع خود در مدیترانه شرقی در چارچوب قوانین بین‌المللی ادامه خواهد داد.»

پارلمان مستقر در طبرق، که با فرمانده قدرتمند، خلیفه حفتر، همسو است، در ابتدا با توافق دریایی سال ۲۰۱۹ مخالفت کرده بود، اما با بهبود روابط بین آنکارا و بلوک حفتر، به نظر می‌رسد مقاومت آن در حال کاهش است.

در ماه آوریل، صدام حفتر، پسر خلیفه حفتر و فرمانده نیروهای زمینی ارتش ملی لیبی، به آنکارا سفر کرد و با یاشار گولر، وزیر دفاع ترکیه، دیدار کرد. اخیراً، سرکان کارمانلی‌اوغلو، کنسول ترکیه در بنغازی، روز یکشنبه با صدام حفتر دیدار کرد تا درباره بازگشایی کنسولگری، که در سال ۲۰۱۴ به دلیل بدتر شدن وضعیت امنیتی در بحبوحه جنگ داخلی لیبی بسته شده بود، بحث کند.

ترکیه از نیروهای لیبیایی در غرب در برابر ارتش ملی لیبی در شرق که توسط روسیه، امارات متحده عربی و مصر حمایت می‌شود، پشتیبانی کرده است. لیبی پس از سرنگونی معمر قذافی، دیکتاتور دیرینه، در سال ۲۰۱۱ طی یک قیام مردمی با حمایت ناتو، وارد جنگ داخلی خونینی شد. ترکیه به عنوان یکی از قدرت‌های خارجی با بزرگترین حضور نظامی در لیبی ظهور کرد.