بزرگترین تولیدکننده عناصر خاکی کمیاب آمریکا برای پایان دادن به سلطه چین اقدام می‌کند

فورت ورث — در یک سایت صنعتی در این شهر تگزاس، مردانی که سرتاپا لباس محافظ پوشیده‌اند، ملاقه‌های غول‌پیکر را در گودالی از فلز مذاب با دمای ۱۸۰۰ درجه فارنهایت فرو می‌برند. آنها چیزی را تولید می‌کنند که ایالات متحده در دهه‌های اخیر، تقریباً هرگز در مقیاس تجاری تولید نکرده است: فلزات خاکی کمیاب (Rare-earth metals).

این کارخانه، آشکارترین نشانه از سرمایه‌گذاری پرخطر و یک میلیارد دلاری MP Materials است؛ با این امید که یک شرکت آمریکایی بتواند بر سلطه چین بر این فلزات – و آهنرباهایی که با آنها ساخته می‌شوند و در همه چیز از خودروها و گوشی‌های هوشمند گرفته تا سامانه‌های موشکی به کار می‌روند – غلبه کند.

در ماه‌های اخیر، چین از کنترل تقریباً ۹۰ درصد آهنرباهای خاکی کمیاب جهان برای محدود کردن دسترسی شرکت‌های غربی استفاده کرده، غولی‌های صنعتی مانند فورد و تسلا را به لرزه درآورده و ایالات متحده را مجبور به نشستن بر سر میز مذاکرات تجاری کرده است.

MP بیش از ۱ میلیارد دلار در زیرساخت‌ها و تجهیزات جدید سرمایه‌گذاری کرده است. یک معدن که این شرکت در کالیفرنیا کنترل می‌کند، به بزرگترین منبع کانی‌های خاکی کمیاب در نیمکره غربی تبدیل شده است. اکنون، با تاسیسات در حال گسترش خود در تگزاس و سرمایه‌گذاری جدید از سوی پنتاگون، این شرکت در تلاش است تا زنجیره تامین را تکمیل کند تا بتواند مقادیر زیادی از کانی‌های خود را به آهنرباهای با کیفیت بالا تبدیل کند.

روز سه‌شنبه، این شرکت از قراردادی به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار برای تامین آهنرباهای خاکی کمیاب ساخته شده از مواد بازیافتی به اپل خبر داد که انتظار می‌رود ارسال محموله‌ها از سال ۲۰۲۷ آغاز شود.

جنرال موتورز برای شروع دریافت محموله‌ها از اواخر سال جاری میلادی قرارداد بسته است. و وزارت دفاع هفته گذشته متعهد شد که صدها میلیون دلار در MP سرمایه‌گذاری کند و به بزرگترین سهامدار آن تبدیل شود؛ این معامله به MP امکان می‌دهد تا تولید آهنربای برنامه‌ریزی شده خود را از ۱۰۰۰ به ۱۰۰۰۰ تن متریک افزایش دهد. در حال حاضر، نام کارخانه جدید به سادگی "10x" است.

سخنگوی کاخ سفید گفت که این توافق "گام بزرگی در بازسازی صنعت داخلی خاکی کمیاب آمریکا" است. سهام این شرکت در روز اعلام خبر حدود ۵۰٪ جهش کرد و امسال سه برابر شده است. برخی از رقبا نیز سود کسب کردند.

پس از سال‌ها سرمایه‌گذاری خصوصی و دولتی تحت ریاست جمهوری ترامپ و بایدن، سازندگان آهنربا در سراسر ایالات متحده در حال گسترش هستند تا یک پایه صنعتی ایجاد کنند که بتواند تقاضای فزاینده را به طور مستقل از چین برآورده سازد.

کاهش قابل توجه وابستگی آمریکا به آهنرباهای خاکی کمیاب چینی آسان و ارزان نخواهد بود. اما برخی کارشناسان معتقدند که اگر پروژه‌های فعلی به پیش بروند، این امر می‌تواند به طور نظری ظرف سه تا پنج سال محقق شود.

Vulcan Elements، یک تولیدکننده آهنربا مستقر در دورهام، کارولینای شمالی، که توسط یک افسر سابق نیروی دریایی تاسیس شده است، قصد دارد از سال آینده به ارتش کالا عرضه کند. Noveon، در سن مارکوس، تگزاس، قراردادی برای تامین آهنرباهای خاکی کمیاب ساخت آمریکا به شرکت ژاپنی Nidec، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان موتور در جهان، امضا کرده است. انتظار می‌رود VAC، متخصص آهنربای آلمانی، اواخر سال جاری یک کارخانه بزرگ با بودجه پنتاگون را در نزدیکی سامتر، کارولینای جنوبی، راه‌اندازی کند.

انتظار می‌رود این پروژه‌ها تا پایان سال ظرفیت ترکیبی تولید چندین هزار تن متریک از آهنرباها را داشته باشند که حدود یک سوم یا بیشتر از واردات فعلی ایالات متحده را تشکیل می‌دهد.

گریسلین باسکاران، مدیر برنامه امنیت مواد معدنی حیاتی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی در واشنگتن، دی‌سی، گفت: «همچنان که ما شروع به ساخت تاسیسات تولید آهنرباهای دائمی خود در ایالات متحده و جاهای دیگر می‌کنیم، چین شروع به از دست دادن اهرم فشار خود می‌کند.»

وی افزود که شرکت MP «اساساً با سرعت سرسام‌آوری برای رسیدگی به یکی از بزرگترین چالش‌های امنیت ملی و اقتصادی آمریکا در عصر ما کار می‌کند.»

مسیر این شرکت در این زمینه، موانعی را که تولیدکنندگان آمریکایی با آن روبرو هستند، در تلاش برای احیای این صنعت برجسته می‌کند.

چین همچنان بیشتر ورق‌های خاکی کمیاب را در دست دارد. این کشور برخی از بهترین معادن جهان را در اختیار دارد. همچنین دارای مواد شیمیایی ارزان برای فرآوری، نیروی کار بزرگ و آموزش‌دیده فنی و ظرفیت لازم برای مدیریت ضایعات سمی معدنکاری خاکی کمیاب است.

تولیدکنندگان غربی مدت‌هاست که شکایت دارند این کشور از سلطه خود برای جلوگیری از ظهور رقبا استفاده می‌کند، گاهی با اشباع بازار با عرضه، و گاهی با اتخاذ سیاست‌های محدودکننده صادراتی. پکن صادرات فناوری‌های کلیدی خاکی کمیاب را ممنوع کرده و در حال تهیه لیستی از دانشمندان خاکی کمیاب چین است تا اطمینان حاصل کند که آنها دانش خود را در خارج از کشور به اشتراک نمی‌گذارند.

برای برخی از شرکت‌ها، یافتن منبع دیگری حیاتی شده است.

در آوریل، چین شروع به درخواست از خریداران آهنرباهای خاکی کمیاب برای ارائه درخواست‌های پیچیده صادراتی کرد که ثابت می‌کردند آنها ارتباط نظامی ندارند. کندی پردازش این درخواست‌ها، یک کارخانه SUV فورد را مجبور به تعطیلی موقت کرد و صنعت گسترده‌تر را به وحشت انداخت. به گفته یک دلال آشنا با این معامله، یک تامین‌کننده خودرو بیش از ۱۵ دلار برای هر آهنربای کوچک که معمولاً کمتر از ۴۰ سنت فروخته می‌شود، پرداخت کرده است.

جیم فارلی (Jim Farley)، مدیرعامل فورد، در اواخر ژوئن در یک رویداد گفت: «ما نمی‌توانیم هیچ آهنربای پرقدرتی را بدون چین به دست آوریم.»

اگرچه مذاکرات تجاری ایالات متحده و چین به دو آتش‌بس جداگانه منجر شده که قرار بود عرضه آهنرباها دوباره روان شود، اما صادرات از چین کمتر از حد انتظار باقی مانده است، به ویژه به تامین‌کنندگان دفاعی.

برخی شرکت‌های آمریکایی گفته‌اند که مایلند برای امنیت زنجیره تامین، هزینه بیشتری بپردازند. شاید مجبور شوند. MP و دیگر تامین‌کنندگان نوظهور قیمت آهنرباهای خود را فاش نمی‌کنند، اما افراد درگیر در این صنعت می‌گویند که تولید آنها احتمالاً حداقل ۵۰ درصد گران‌تر از تولیدات چین خواهد بود.

ایالات متحده ذخایر زیرزمینی قابل توجهی از عناصر خاکی کمیاب را در اختیار دارد، ۱۷ کانی کمتر شناخته‌شده مانند نئودیمیم (neodymium) و ساماریوم (samarium). آهنرباهای ساخته شده از این فلزات به ویژه قوی هستند و قادرند اشیایی را صدها برابر وزن خود جذب کنند. اما استخراج و فرآوری این کانی‌ها پیچیده و گران است. صنعت پررونق سابق این کشور در دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ سقوط کرد و قادر به رقابت با چین نبود.

چند شرکت در نقاط مختلفی تلاش کردند تا آن را احیا کرده و به ساخت آهنربا بپردازند. بیشتر آنها شکست خوردند و زیان‌های بزرگی را برای سرمایه‌گذاران به بار آوردند. برخی در این صنعت به این نتیجه رسیدند که بدون حمایت دولت، غلبه بر قیمت‌های چینی بسیار دشوار است.

جیمز لیتینسکی (James Litinsky) و مایکل روزنتال (Michael Rosenthal)، هم‌بنیانگذاران MP، تقریباً به طور تصادفی وارد این کسب‌وکار شدند.

از اواسط قرن بیستم، عناصر خاکی کمیاب از مانتین پس (Mountain Pass)، یک ذخیره غنی در صحرای موهاوی کالیفرنیا که برای دهه‌ها بر تولید جهانی تسلط داشت، استخراج می‌شدند.

Molycorp، شرکت قبلی که این معدن را اداره می‌کرد، در سال ۲۰۱۵ پس از افزایش ناگهانی صادرات عناصر خاکی کمیاب چین که قیمت‌ها را به شدت کاهش داد، ورشکست شد. لیتینسکی و روزنتال، که دوستان دوران کودکی با پیشینه مالی بودند، در اوراق قرضه Molycorp سرمایه‌گذاری کرده بودند به این امید که سود کنند. کمتر کسی این معدن را می‌خواست، و این دو نگران بودند که یک دارایی استراتژیک کلیدی رها شود. در سال ۲۰۱۷ آنها کنترل مانتین پس را به دست گرفتند.

لیتینسکی، مدیرعامل MP، گفت: «اعتقادی وجود داشت که این مشکل قابل حل نیست.»

او در جوانی، پس از تأسیس یک صندوق پوشش ریسک موفق در شیکاگو در سن ۲۸ سالگی، ثروتمند شده بود، اما به دنبال یک چالش جدید می‌گشت. «مطمئناً نمی‌دانستم وارد چه کاری می‌شوم.»

MP نیاز داشت که سریعاً پول تولید کند، اما لیتینسکی و روزنتال با یک تنگنا مواجه شدند. پس از استخراج سنگ معدن، باید یک فرآیند پیچیده را طی کند تا عناصر خاکی کمیاب را از سنگ جدا کرده و سپس کانی‌های منفرد را ایزوله کند. تقریباً هیچ کس در خارج از چین نمی‌دانست چگونه این کار را با قیمت‌های مقرون به صرفه انجام دهد.

استخدام دشوار بود؛ معدن تنها هشت کارگر داشت – و تعداد زیادی الاغ وحشی – در یک سایت دورافتاده که امروزه در نزدیکی یک بیلبورد با یک فضایی با کلاه کابوی که بیف جرکی (گوشت خشک) تبلیغ می‌کرد، قرار دارد.

روزنتال، رئیس عملیات شرکت، گفت: «ما هیچ پولی نداشتیم، هشت نفر بودیم، سایت ورشکسته بود، همه می‌گفتند آمریکا نمی‌تواند عناصر خاکی کمیاب تولید کند. ما نمی‌توانستیم به یک مهندس بگوییم 'می‌خواهی ریو تینتو را ترک کنی و به ما بپیوندی؟'»

MP با یک شرکت چینی تولیدکننده عناصر خاکی کمیاب به نام Shenghe Resources به توافق رسید تا تامین مالی اولیه را انجام دهد، در ازای سهم کوچکی در MP. سپس Shenghe سنگ معدن MP را به خریداران در چین می‌فروخت که آن را تصفیه کرده و سپس آهنربا تولید می‌کردند.

با تثبیت موقعیت MP، این شرکت از پولی که از این قرارداد به دست آورد، برای شروع ساخت عملیات فرآوری خود استفاده کرد. پنتاگون نیز شروع به اهدای کمک‌های مالی کرد که حدود ۱۰۰ میلیون دلار شد.

اگرچه عملیات اولیه فرآوری MP عناصر خاکی کمیاب را از بقیه سنگ معدن حذف می‌کرد، اما این شرکت هنوز باید عناصر منفرد را از هم جدا می‌کرد، که هر یک از آنها تقریباً از نظر شیمیایی یکسان هستند. روزنتال این چالش را به طراحی یک فرآیند شیمیایی برای جداسازی M&M‌های آبی از بقیه M&M‌ها و سپس استخراج کاکائو از آن آبنبات‌ها تشبیه کرد.

MP یک کارخانه در کالیفرنیا ساخت که پر از مخازن غول‌پیکر به نام "مخلوط‌کننده‌های ته‌نشینی" بود که به تدریج باارزش‌ترین عناصر خاکی کمیاب مورد نیاز در آهنرباها را جدا می‌کردند.

تا سال ۲۰۲۳، این تنها شرکت آمریکایی بود که عناصر خاکی کمیاب را در مقیاس تجاری جدا می‌کرد و به آن اجازه می‌داد تا پالایشگاه‌های چینی را دور بزند و مستقیماً به خریداران در ایالات متحده، ژاپن و کره جنوبی بفروشد.

این شرکت اکنون در حال گسترش است تا دسته دیگری از عناصر خاکی کمیاب را جدا کند: عناصر خاکی کمیاب سنگین از نظر استراتژیک مهم، که MP آنها را در معدن خود ذخیره کرده است.

با وجود پیشرفت، این شرکت برای حفظ سودآوری مداوم با چالش روبرو بود.

از سال ۲۰۲۲، مازاد در تولید عناصر خاکی کمیاب چینی، قیمت‌های جهانی را به شدت کاهش داد، که بخشی از الگوی تولید بیش از حد مواد معدنی حیاتی توسط چین، از جمله نیکل، لیتیوم و کبالت بود که باعث خروج معادن غربی در سراسر جهان شده است. با ادامه کاهش قیمت‌ها، سرمایه‌گذاران صبر خود را از دست دادند. سهام MP به یک پنجم بالاترین سطح قبلی خود سقوط کرد.

جیم کرامر، تحلیلگر CNBC، سال گذشته گفت: «من دوست ندارم روی اسب‌های بازنده شرط ببندم.»

لیتینسکی معتقد بود که اهمیت استراتژیک شرکت در مقطعی به نتایج مالی منجر خواهد شد. اما این شرکت هنوز نیاز به یادگیری چگونگی ساخت واقعی آهنرباها داشت، در مقابل تنها فرآوری سنگ معدن و ارسال کانی‌ها به دیگران.

اول، آنها باید افرادی را پیدا می‌کردند که بتوانند به آنها کمک کنند.

از آنجایی که آهنرباهای خاکی کمیاب دیگر در ایالات متحده به سختی ساخته می‌شوند، بسیاری از افراد با تجربه تجاری در دهه‌های شصت و هفتاد زندگی خود هستند. MP جهان را برای یافتن استعدادهای فنی گشت و یک مدیر با تجربه در یک کارخانه آهنربا اروپایی و دیگران با پیشینه در شرکت‌های مواد آهنربایی خارج از چین را به خدمت گرفت.

برای هدایت پروژه، این شرکت آلن لاند (Alan Lund)، یک متالورژیست که شرکتی در زمینه توسعه آلیاژهای فلزی با کارایی بالا را اداره می‌کرد، استخدام کرد.

لاند مصمم بود مشتری اصلی‌ای پیدا کند که به یک قرارداد فروش بلندمدت متعهد شود. این مشتری جنرال موتورز بود که پس از شوک‌های ناشی از کووید آسیب‌پذیری‌های زنجیره تامین خود را تحلیل کرده و گزینه‌های بیشتری می‌خواست.

مانع بعدی یافتن تجهیزات تولید برای کارخانه فورت ورث بود. MP نمی‌خواست از چین که تولیدکننده اصلی ماشین‌آلات ساخت آهنربا است، خرید کند، زیرا از احتمال توقف ارسال‌ها توسط پکن می‌ترسید. این به معنای جستجو برای تامین‌کنندگان ابزارهایی مانند آسیاب‌های جت و کوره‌ها در آمریکای شمالی و اروپا بود.

تجهیزات گران‌تر بودند و گاهی نیاز به زمان تحویل تقریباً دو ساله داشتند. اما تصمیمات MP در سال ۲۰۲۳، زمانی که چین شروع به گسترش کنترل‌های صادراتی برای شامل تجهیزات تولید آهنربا کرد، هوشمندانه به نظر رسید.

MP همچنین مجبور بود مهارت‌های مهندسی مرموز مورد نیاز برای ساخت آهنرباهای با کیفیت بالا، از جمله نفوذ مرز دانه (grain boundary diffusion) را فرا گیرد. این فرآیند، که اغلب به اختصار GBD نامیده می‌شود، راهی برای اعمال گران‌ترین مواد به صورت هدفمند بر روی آهنربا است که به طور چشمگیری هزینه را کاهش می‌دهد.

چین در این زمینه ماهر است؛ کمتر کسی دیگر اینگونه است.

مدت‌ها قبل از شروع به کار در فورت ورث، MP یک تیم اختصاصی را در یک فضای صنعتی کوچک به نام «گاراژ» – و گاهی «باب‌کت» – گردآورد تا ادبیات علمی را با دقت بررسی کرده و رمز آهنربا را بگشاید. طی چندین سال، این شرکت فرمولاسیون‌های مختلفی را آزمایش کرد و در نهایت یک ترکیب خاکی کمیاب سنگین را توسعه داد که از GBD استفاده می‌کرد، و روشی سفارشی که به آهنرباها پوششی یکنواخت می‌داد.

اکنون، این شرکت برای تولید آهنربا در مقیاس تجاری آماده می‌شود. ورودی اصلی کارخانه آن در فورت ورث دارای یک پرچم بزرگ آمریکایی است که از کلاه‌های ایمنی قرمز، سفید و آبی تشکیل شده است. پودرهای خاکی کمیاب فشرده شده روی قفسه‌های مقاوم در برابر حرارت قرار داده شده و داخل کوره‌ها گذاشته می‌شوند.

هدف آن برای تبدیل شدن به یک «قهرمان» ملی عناصر خاکی کمیاب که می‌تواند با چین رقابت کند، هفته گذشته شتاب بیشتری گرفت.

بر اساس توافقی که با پنتاگون در روز پنجشنبه حاصل شد، ظرفیت آهنربای کارخانه تگزاس سه برابر خواهد شد و MP یک کارخانه دوم بزرگتر نیز خواهد ساخت. برای محافظت در برابر نوسانات قیمت، دولت کف قیمتی را برای کانی‌های خاکی کمیاب MP تعیین کرده و خرید آهنرباهای MP را تضمین می‌کند، که به شرکت اطمینان می‌دهد که با قدرت پیش برود. از آنجا که وزارت دفاع احتمالاً تنها بخشی از آهنرباها را نیاز خواهد داشت، بقیه را می‌توان به مشتریان تجاری مانند خودروسازان یا شرکت‌های فناوری فروخت.

برای تولید آهنربا برای اپل، MP همچنین قصد دارد یک خط بازیافت در مقیاس تجاری در معدن کالیفرنیا بسازد. این شرکت گفت که این معامله نشان می‌دهد که شرکت‌های خصوصی نیز مانند پنتاگون به بازگرداندن تولید آهنرباهای خاکی کمیاب به ایالات متحده علاقه دارند.

تیم کوک (Tim Cook)، مدیرعامل اپل، گفت: «مواد خاکی کمیاب برای ساخت فناوری‌های پیشرفته ضروری هستند و این شراکت به تقویت عرضه این مواد حیاتی در ایالات متحده کمک خواهد کرد.» اپل گفت که دو شرکت مواد آهنربایی جدید و فناوری‌های فرآوری نوآورانه را برای افزایش عملکرد آهنربا توسعه خواهند داد.

اما چالش‌ها باقی می‌مانند. با افزایش تولید آهنربا توسط MP، این شرکت نیاز به تهیه عناصر خاکی کمیاب سنگین بیشتری نسبت به آنچه در معدن کالیفرنیا در دسترس است، خواهد داشت، که کار آسانی نیست زیرا تعداد کمی از تولیدکنندگان این مواد در خارج از چین وجود دارند. ساخت و راه‌اندازی یک تاسیسات جدید عظیم نیز می‌تواند مشکلات جدیدی ایجاد کند.

برخی از رقبای غربی این شرکت می‌گویند که تصمیم دولت برای سرمایه‌گذاری سنگین در یک شرکت واحد می‌تواند استارت‌آپ‌های امیدوارکننده را از بازار بیرون رانده و به رقابت‌پذیری ایالات متحده در بلندمدت آسیب برساند.

یک مدیر اجرایی در یکی از مشاغل مرتبط با عناصر خاکی کمیاب گفت: «این دولت است که برنده و بازنده را انتخاب می‌کند، و به نظر می‌رسد که آنها روی یک شرکت بزرگ سرمایه‌گذاری کرده‌اند.»

لیتینسکی می‌گوید یک MP امن برای کل صنعت خوب است. او گفت: «فرصت‌های رشد زیادی وجود خواهد داشت.»

برای ارتباط با جان ایمونت می‌توانید از طریق ایمیل [email protected] اقدام کنید.