بر اساس گفته‌های سه منبع آگاه، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، و وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا در یک تماس تلفنی در روز دوشنبه توافق کردند که پایان ماه آگوست را به عنوان مهلت واقعی برای دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران تعیین کنند.
چرا این موضوع اهمیت دارد: اگر تا این مهلت هیچ توافقی حاصل نشود، سه قدرت اروپایی قصد دارند مکانیزم "ماشه" (snapback) را فعال کنند که به طور خودکار تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد را که تحت توافق هسته‌ای ایران در سال 2015 برداشته شده بودند، مجدداً اعمال می‌کند.
جزئیات: بند "ماشه" – که برای پاسخ‌دهی امضاکنندگان به نقض‌های ایران در این توافق گنجانده شده است – در ماه اکتبر منقضی خواهد شد.
- فرآیند فعال‌سازی "ماشه" 30 روز طول می‌کشد و اروپایی‌ها می‌خواهند این فرآیند را قبل از اینکه روسیه ریاست شورای امنیت سازمان ملل را در اکتبر بر عهده بگیرد، به پایان برسانند.
- مقامات آمریکایی و اروپایی "ماشه" را هم به عنوان ابزری برای فشار بر تهران و هم به عنوان راه حلی جایگزین در صورت شکست دیپلماسی می‌بینند.
- اما ایرانی‌ها استدلال می‌کنند که هیچ مبنای قانونی برای اعمال مجدد تحریم‌ها وجود ندارد و تهدید کرده‌اند که در پاسخ به آن، از پیمان عدم اشاعه هسته‌ای (NPT) خارج خواهند شد.
روایت خبر: به گفته منابع، تماس تلفنی بین روبیو و همتایان اروپایی او با هدف هماهنگ کردن مواضع در مورد "ماشه" و مسیر پیش رو در دیپلماسی هسته‌ای با ایران صورت گرفت.
ماجرا: بر اساس گفته‌های دو منبع، اروپایی‌ها اکنون قصد دارند در روزها و هفته‌های آتی با ایران وارد تعامل شوند و این پیام را برسانند که ایران می‌تواند با برداشتن گام‌هایی برای اطمینان بخشیدن به جهان در مورد برنامه هسته‌ای خود، از تحریم‌های ماشه جلوگیری کند.
- چنین گام‌هایی می‌تواند شامل از سرگیری نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) باشد که ایران پس از حملات ایالات متحده و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای خود آن را متوقف کرده بود.
- یکی از منابع گفت که گام دیگر می‌تواند خارج کردن حدود 400 کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص 60 درصد موجود در این سایت‌ها از ایران باشد.
پشت پرده: از پایان جنگ بین اسرائیل و ایران، دولت ترامپ تلاش کرده است مذاکرات برای یک توافق هسته‌ای جدید را از سر بگیرد.
- برخی مقامات در فرانسه، آلمان، بریتانیا و اسرائیل نگران بودند که دولت ترامپ بر قدرت‌های اروپایی فشار بیاورد تا برای آسیب نرساندن به مذاکرات احتمالی، تحریم‌های ماشه را فعال نکنند.
- به گفته دو مقام اسرائیلی، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، هفته گذشته در سفر خود به کاخ سفید، این موضوع را با رئیس‌جمهور ترامپ، روبیو و استیو ویتکوف، فرستاده کاخ سفید، مطرح کرد.
- نتانیاهو از ترامپ خواست تا مانع فعال‌سازی ماشه نشود و به ویتکوف گفت که ایالات متحده باید به ایرانی‌ها روشن کند که اگر می‌خواهند به توافقی برسند و از اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل جلوگیری کنند، زمان زیادی ندارند. یک مقام اسرائیلی گفت: "احساس کردیم که ترامپ و تیمش با ما موافق بودند."
آنچه آن‌ها می‌گویند: یک مقام ارشد آمریکایی اظهار داشت که دولت ترامپ از فعال‌سازی ماشه حمایت می‌کند و آن را به عنوان یک اهرم فشار در مذاکرات با ایران می‌بیند.
- این مقام آمریکایی گفت که ترامپ به شدت از اینکه ایرانی‌ها هنوز به میز مذاکره بازنگشته‌اند، ناامید است.
- به گفته این مقام آمریکایی، ویتکوف به ایرانی‌ها روشن کرده است که هر گونه مذاکرات آینده باید مستقیم باشد، نه از طریق واسطه، تا از سوءتفاهمات جلوگیری شود و روند تسریع یابد.