به نظر می‌رسد توافق آتش‌بسی که روز چهارشنبه به دست آمد، میان جناح‌های دروزی، عشایر سنی بادیه‌نشین و نیروهای دولتی در استان جنوبی سویدا در سوریه در حال پایداری است.
این درگیری‌ها که بیش از 370 نفر را در این استان به کام مرگ کشاند، روز یکشنبه پس از یک سری آدم‌ربایی میان این گروه‌ها آغاز شد.
این نبردها، تعادل بی‌ثبات امنیتی و سیاسی در سویدا، منطقه‌ای با اکثریت دروزی‌نشین، را برجسته کرده است. همچنین این درگیری‌ها، خطرات امنیتی گسترده‌تری را که گروه‌های قومی و مذهبی مختلف در کشور را درگیر می‌کند، در حالی که دولت نوپای سوریه تلاش می‌کند تا اقتدار خود را بر کشور اعمال کند، نمایان ساخت.
جمعیت دروزی‌ها در سوریه حدود 700 هزار نفر است که تقریباً 3 درصد از کل جمعیت را تشکیل می‌دهند. آن‌ها یکی از چندین اقلیت مذهبی در سوریه در کنار کردها، علوی‌ها، مسیحیان، اسماعیلیان و دیگران هستند. در طول جنگ سوریه، این جامعه تلاش کرد تا بی‌طرف بماند، در حالی که گاهی اوقات با رژیم سابق اسد درگیر می‌شد.
در مرکز ناآرامی‌های اخیر، مجموعه‌ای از جناح‌ها و رهبران دروزی قرار دارند که منظر سیاسی و امنیتی اخیر سویدا را تحت سلطه خود گرفته‌اند. سه روحانی اصلی در جامعه دروزی سوریه وجود دارند، و همچنین تعدادی گروه مسلح در سویدا و اطراف آن که در جنگ داخلی شرکت داشته‌اند.
شیخ حکمت الهجری
هجری شاید شناخته‌شده‌ترین رهبر معنوی دروزی‌های سوریه و یکی از سه مرد در این کشور باشد که عنوان "شیخ العقل" را دارد که نشان‌دهنده یک شخصیت مذهبی ارشد است. هجری در سال 1965 در ونزوئلا از پدر و مادری سوری به دنیا آمد. او در دهه 1980 برای تحصیل به دمشق رفت و در سال 2012، پس از کشته شدن برادرش، شیخ احمد، در یک تصادف رانندگی، شیخ العقل شد.
هجری در طول جنگ داخلی سوریه به این مقام رسید و در ابتدا از اسد حمایت می‌کرد. به گفته سازمان رسانه‌ای سوریه دایرکت مستقر در برلین، هجری در سال 2020 در طول اعتراضات در سویدا علیه وضعیت وخیم اقتصادی، شروع به انتقاد از اسد کرد. دیدبان حقوق بشر گزارش داد که دولت معترضان را مورد ضرب و شتم قرار داده و دستگیر کرده است.
هجری از دولت به رهبری رئیس‌جمهور احمد الشرع، که پس از سرنگونی اسد توسط شورشیان در دسامبر به قدرت رسید، انتقاد کرده است. پس از اعلام آتش‌بس دولت سوریه در روز چهارشنبه، یک شورای مذهبی به ریاست هجری اعلام کرد: «هیچ توافق یا مذاکره‌ای با باندهای مسلح که خود را دولت می‌خوانند، وجود ندارد.» یک روز قبل از آن، او گفته بود که دروزی‌ها در سوریه با «جنگ نابودی کامل» روبرو هستند.
هجری در ماه مه، پس از یک دور دیگر از خشونت بین دروزی‌ها و سنی‌ها در حومه جرمانا دمشق، خواستار حمایت بین‌المللی از جامعه دروزی شد.
شیخ یوسف جربوع
جربوع، یکی دیگر از شیخ‌های عقل جامعه دروزی، در سال 1970 در سویدا متولد شد و در سال 2012 به این مقام رسید.
از زمان درگیری‌ها، جربوع بیشتر از هجری از گفتگو با دولت حمایت کرده است. یک پیام ویدئویی از او روز چهارشنبه از شبکه تلویزیونی دولتی الاخباریه پخش شد که در آن آتش‌بس اعلام می‌شد. جربوع شرایط توافق را قرائت کرد که از جمله شامل ایجاد ایست و بازرسی توسط پلیس محلی و نیروهای امنیت داخلی، تجمیع سلاح‌ها در دست دولت، ادغام سویدا در دولت سوریه و تشکیل کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی نقض حقوق بود.
او در این ویدئو گفت: «ما با دولت سوریه تماس گرفتیم و به توافق رسیدیم.»
شیخ حمود الهناوی
هناوی در سال 1943 در روستای سحوت البلاطه، نزدیک مرز اردن، متولد شد. او در امارات متحده عربی زندگی می‌کرد و برای روزنامه‌های محلی و به عنوان معلم عربی کار می‌کرد، پیش از آنکه به سوریه بازگردد و قبل از جنگ داخلی، طبق گزارش الجزیره عربی، مقام شیخ العقل را بر عهده بگیرد.
هناوی از زمان سقوط اسد به دنبال همکاری با دولت جدید بوده است. او در ماه آوریل با مصطفی الباکور، فرماندار وقت سویدا، دیدار کرد و در آن زمان خواستار «وحدت مردم سوریه» شد، همانطور که سانا گزارش داده است.
گزارشی در ماه آوریل از شورای آتلانتیک، هناوی را «بی‌طرف از نظر سیاسی» توصیف کرده و گفته است که او هرگونه سیستم سیاسی جداگانه برای دروزی‌های سوریه را رد می‌کند.
رجال الکرامه / مردان کرامت
رجال الکرامه برجسته‌ترین جناح مسلح فعال در سویدا است. این گروه در سال 2013 توسط رهبر بانفوذ دروزی، شیخ وحید البلوص، تأسیس شد. او پس از انتقاد آشکار از رژیم اسد و نیروهای جهادی در سوریه به شخصیتی محبوب تبدیل شد.
بلوص در سال 2015 بر اثر بمب‌گذاری خودرو در سویدا ترور شد، اما فرد یا گروه پشت این قتل ناشناخته باقی مانده است. مدت کوتاهی پس از مرگ بلوص، پسرانش گروه را ترک کردند و برادرش، رأفت البلوص، به عنوان رهبر گروه منصوب شد، به گزارش سازمان رسانه‌ای سوریه "عنب بلدی".
رهبر کنونی گروه، شیخ یحیی حجار است که در سال 2017 پس از نگرانی‌ها درباره سلامتی رأفت، به این سمت منصوب شد. حجار در مصاحبه‌ای با موقوفه کارنگی در ماه مه، از رفتار دولت جدید سوریه با دروزی‌ها ابراز ناامیدی کرد و گفت: «وقتی رژیم سرانجام سقوط کرد، دروزی‌ها انتظار داشتند به عنوان شرکا در قیام به رسمیت شناخته شوند.»
او تأکید کرد که گروهش «پیش از هر چیز از سرزمین، کرامت و برادرانمان محافظت خواهد کرد.»
رجال الکرامه، هم‌گام با دیدگاه خود مبنی بر اینکه نیرویی برای دفاع از خودمختاری دروزی‌ها است، از خدمت سربازی جوانان دروزی سرپیچی می‌کند و بر خودمختاری محلی در امور امنیتی اصرار دارد، طبق گزارش‌های "عنب بلدی".
این گروه در سال 2018 هنگامی که در کنار سایر گروه‌های مسلح دروزی علیه حمله داعش در سویدا در سال 2018 جنگید، برجسته شد؛ حمله‌ای که بیش از 250 کشته و ده‌ها نفر دیگر را ربوده برجای گذاشت. در سال 2020، این گروه با نیروهای دولتی سوریه در جنوب سویدا درگیر شد. این گروه همچنین به طور منظم با عملیات قاچاق به مقصد اردن از طریق مرز جنوبی سوریه مقابله می‌کند، طبق گزارش‌های سوریه دایرکت و دیدبان حقوق بشر سوریه.
در حالی که رجال الکرامه از دولت اسد انتقاد می‌کرد، هرگز به طور رسمی با گروه‌های مخالف علیه رژیم متحد نشد. رجال الکرامه مدت‌ها بر این باور بود که دولت سوریه تحت اسد قابل اصلاح است و دروزی‌ها می‌توانند کنترل سیستم امنیتی در سویدا را حفظ کنند، طبق گزارش‌های سوریه دایرکت.
در ژانویه، این گروه در بیانیه‌ای در فیس‌بوک، آمادگی خود را برای «ادغام در یک نهاد نظامی که هسته اصلی یک ارتش ملی جدید را تشکیل خواهد داد و رد هرگونه ارتش جناحی یا فرقه‌ای» اعلام کرد.
در پستی در فیس‌بوک در روز چهارشنبه پس از اعلام آتش‌بس در سویدا، گروه رجال الکرامه گفت: «هر توافقی که شامل عقب‌نشینی تمام نیروهای متجاوز نباشد... کاملاً غیرقابل قبول خواهد بود.»
این گروه اضافه کرد که «تا زمانی که آخرین رزمنده قادر به حمل سلاح باشد، به دفاع از خود ادامه خواهد داد، مگر اینکه متجاوزان از تمام روستاها و شهرهایی که غارت کرده‌اند، عقب‌نشینی کنند.» بیانیه آن‌ها به هیچ تغییری در آمادگی قبلی خود برای ادغام با ارتش سوریه اشاره نکرد.
نیروهای شیخ الکرامه
این گروه توسط لیث و فهد البلوص، پسران وحید البلوص، پس از جدایی آن‌ها از گروه رجال الکرامه تأسیس شد. این گروه موضعی سرسخت‌تر ضد اسد و ضد روسیه نسبت به گروه پدرشان اتخاذ کرد، اما نقشی مشابه رجال الکرامه ایفا کرده است، که تمرکز آن بر امنیت محلی از جمله قاچاق و ترافیک مواد مخدر در استان است، طبق گزارش‌های رسانه‌های محلی.
لیث البلوص به طور کلی از دولت جدید سوریه حمایت کرده و در اواخر فوریه با رئیس‌جمهور جدید و هیئتی از رهبران دروزی دیدار کرد.
لیث البلوص در مصاحبه‌ای با الجزیره در روز چهارشنبه گفت: «در میان رهبری دروزی در سویدا، لجبازی و تصمیم‌گیری یک‌جانبه وجود داشته است.»
او بدون نام بردن از افراد خاص، رهبران دروزی را مسئول وضعیت کنونی دانست و گفت که آن‌ها «مسئولیت کامل خونریزی را بر عهده دارند.» با این حال، او افزود که دولت سوریه «باید مسئولیت‌پذیر باشد» و به محافظت از غیرنظامیان در سویدا متعهد شود.
بلوص دخالت اسرائیل در این درگیری را محکوم کرد و گفت: «ما نیازی به حفاظت خارجی نداریم. این موضع ما از ابتدای انقلاب بوده است، نه فقط امروز.»
تیپ الجبل / لواء الجبل
تیپ الجبل یک گروه مسلح دروزی است که در سال 2014 تشکیل شد. گزارشی در ماه اوت از موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، آن را به عنوان «یک شبه‌نظامی درگیر در مقابله با عملیات گسترده قاچاق مواد مخدر که توسط رژیم و متحدان محلی آن حمایت و اداره می‌شود» توصیف کرد.
تیپ الجبل عمدتاً علیه نهادهای مرتبط با رژیم از جمله حزب‌الله لبنان و همچنین قاچاقچیان مظنون مواد مخدر جنگید، به گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه.
رهبر دیرینه آن، مرهج الجرمانی، در ژوئیه 2024 توسط افراد مسلح ناشناس ترور شد. او طبق گزارش رسانه‌های سوریه، توسط مردی به نام شکیب عزام جایگزین شد.
جرمانی از ابتدای جنگ داخلی در سال 2011 تا سال 2013 در نیروهای دفاع ملی حامی رژیم جنگید و سپس تیپ الجبل را تشکیل داد. او طبق گزارش دیدبان، یک شخصیت کلیدی در اعتراضات ضد اسد در سویدا بود که در سال 2022 آغاز شد.
پس از سرنگونی اسد، این تیپ همراه با رجال الکرامه، آمادگی خود را برای پیوستن به یک ارتش ملی جدید اعلام کردند.
یک فرمانده در تیپ الجبل در ماه مارس به آسوشیتدپرس گفت که نگرانی‌های اصلی آن‌ها «دفاع از خود و حفاظت» در سویدا است.
شورای نظامی سویدا
شورای نظامی سویدا که در فوریه 2025 پس از سقوط اسد تشکیل شد، عمدتاً از افسران نظامی جدا شده، پرسنل نظامی بازنشسته، انقلابیون و جناح‌های کوچک‌تر دروزی تشکیل شده است. هدف گسترده‌تر این شورا، هماهنگی تلاش‌های نظامی در استان است، به ویژه با تمرکز بر محافظت از غیرنظامیان و تقویت همکاری امنیتی، طبق گزارش‌های رسانه‌های محلی.
طارق الشوفی، رهبر این شورا، طبق گزارش‌ها از ارتش اسد جدا شده و مخالف سرسخت دولت اسد بود.
در اعلام تشکیل این گروه در فوریه، الشوفی گفت که هدف این گروه کمک به تأسیس یک ارتش ملی جدید است و از ادغام در یک ارتش متحد جدید سوریه — تحت یک «دولت دموکراتیک، سکولار، غیرمتمرکز سوریه» — حمایت خواهد کرد، در حالی که خودمختاری محلی را حفظ می‌کند.