وقتی در اوایل ۲۰ سالگی بودم، در اوج سالهای «رضایتطلبی»ام، با یک شاعر مشتاق قرار میگذاشتم.
او میگفت نمیخواهد شغلی داشته باشد، زیرا در روند خلاقانهاش اختلال ایجاد میکند. او با خوشحالی در خانه والدینش زندگی میکرد؛ من همه چیزهای دیگر را پرداخت میکردم.
با افزایش بدهیهایم، من همچنان عابربانک انسانی او بودم، زیرا میترسیدم اگر متوقف شوم، او رابطهاش را با من قطع کند.
وقتی بالاخره به او گفتم که مهمانی تمام شده است، ناپدید شد و من را با یک ایگوی زخمی و اعتبار بد تنها گذاشت.
ایلین کوهن، درمانگر و نویسنده کتاب «وقتی هرگز درباره تو نیست»، میگوید: رضایتطلبی، یعنی تمایل به اولویت دادن به خواستهها و نیازهای دیگران به بهای نیازهای خودتان، به دلایل مختلفی اتفاق میافتد.
او گفت: برخی از ما این عادت را از کودکی شکل دادهایم و آن را به بزرگسالی منتقل کردهایم، در حالی که دیگران از آن برای مقابله با عدم کفایت اجتماعی یا اضطراب، یا ترس از درگیری استفاده میکنند.
دکتر کوهن افزود: اما رضایتطلبی میتواند احساس خوبی هم داشته باشد - حداقل در ابتدا. او گفت: وقتی نیازهای دیگران را برآورده میکنید، «شما مسئول هستید.» «شما کسی هستید که مردم به سراغش میآیند.»
اما به مرور زمان، ندرا گلاور تاواب، درمانگر و نویسنده کتاب «این را در نظر بگیر: تأملاتی برای یافتن آرامش»، گفت: این عادت «رنجش ایجاد میکند یا دیوارهای شما را بالا میبرد.»
اگر عادت دارید دیگران را در اولویت قرار دهید، ایستادگی برای خودتان میتواند اعصابخردکن باشد. دکتر کوهن گفت: و به محض اینکه شروع به انجام آن کنید، ممکن است دیگران اعتراضاتی داشته باشند. بنابراین، من ترسهایی را که رفتار رضایتطلبانه را هدایت میکنند، با متخصصان بررسی کردم – و اینکه چگونه میتوان از آنها عبور کرد.
اگر میترسید با مقاومت روبرو شوید...
جفرسون فیشر، نویسنده کتاب آینده «گفتگوی بعدی: کمتر بحث کن، بیشتر حرف بزن»، گفت: شخصیت جدید و قاطع شما ممکن است دیگران را غافلگیر کند – و اگر آنها مدتها «بله» شنیدهاند، ممکن است وقتی «نه» میشنوند به آزار شما ادامه دهند.
تاواب گفت: حتی اگر کمی مقاومت وجود داشته باشد، ثابتقدم بمانید. مردم ممکن است در ابتدا از مرزهای شما خوششان نیاید، اما یاد میگیرند که به آنها احترام بگذارند.
فیشر چند استراتژی برای جلوگیری از مقاومت پیشنهاد کرد: ابتدا به دیگران بگویید که قرار است آنها را ناامید کنید. فیشر گفت: میتوانید بگویید: «این قرار است شما را ناامید کند – من امشب نمیتوانم بیایم.»
او گفت: گفتن این حرف با صدای بلند به شما کمک میکند کنترل ترس خود از ناامید کردن فرد را به دست بگیرید.
یا میتوانید مرزها را به عنوان وعدههایی که به خود میدهید، چارچوببندی کنید. فیشر گفت: وقتی چیزی شبیه به «من به خودم قول دادم که این هفته بیش از حد تعهد نکنم» را میگویید، ممکن است مردم دلایل شما را نفهمند، اما تمایل دارند به تصمیم شما احترام بگذارند.
بنجامین برنستاین، روانشناس بالینی در بیمارستان سیلور هیل در نیو کنعان، کنتیکت، افزود: همچنین میتوانید «نه» گفتن را با کسی که به او اعتماد دارید (در مورد او، معمولاً همسرش) نقشآفرینی کنید.
اگر نگران هستید که تسلیم شوید...
دکتر برنستاین گفت: وقتی وسوسه میشوید که به میل خود برای راضی کردن دیگران بازگردید، سعی کنید چیزهای خاصی را که اگر قاطع بمانید به دست خواهید آورد، پیشبینی کنید، به جای اینکه نارضایتی طرف مقابل را تصور کنید.
او گفت: فرض کنید میخواهید درخواست افزایش حقوق کنید، اما از ناراحت کردن مدیرتان میترسید. دکتر برنستاین گفت: «تعداد بسیار کمی از رؤسا هستند که بگویند "وای خدای من، منتظر بودم که از من درخواست کنی!"»
او گفت: بنابراین به جای غرق شدن در واکنش رئیستان، روی پاداشی که به دنبالش هستید تمرکز کنید: پول اضافی، نقش متفاوت، روزهای مرخصی بیشتر. دکتر برنستاین گفت: تمرکز بر مزایا میتواند انگیزه شما را برای پیگیری آنچه میخواهید تقویت کند.
اگر از رها شدن میترسید...
دکتر برنستاین گفت: ترس از رها شدن اغلب افراد رضایتطلب را هدایت میکند. اما او افزود: گاهی اوقات، وقتی نیازهای خود را برای راضی کردن دیگری رها میکنید، ممکن است حتی بیشتر احساس تنهایی کنید.
فیشر گفت: بنابراین اگر افراد زمانی که شما دست از تلاش برای راضی کردن آنها برمیدارید ناپدید میشوند، مانند دوستپسر شعر دوست و کارگریز من، «تمام معنیاش این است که آنها به خاطر شما آنجا نبودند. آنها به خاطر خودشان آنجا بودند.»
دکتر کوهن گفت: گاهی اوقات عادات رضایتطلبی به دلیل سابقه خانوادگی آزار و اذیت ریشهدار میشوند. دکتر کوهن گفت: اگر اینطور است، یا اگر رضایتطلبی بر روابط و رفاه شما تأثیر میگذارد اما احساس میکنید قادر به توقف آن نیستید، کار با یک درمانگر را در نظر بگیرید.
او گفت: آنها میتوانند به شما در شناسایی الگوها، تشخیص محرکها، التیام از آزار یا آسیبهای گذشته، و حمایت از شما در تعیین مرزها کمک کنند.
فیشر افزود: همه روابط کمی بدهبستان نیاز دارند، اما اگر تلاش برای اینکه کسی شما را بیشتر دوست داشته باشد، باعث شود شما خودتان را کمتر دوست داشته باشید، ارزشش را ندارد.
فیشر گفت: «هیچ اشکالی ندارد که دیگران را راضی کنید. فقط مطمئن شوید که خودتان هم یکی از آنها هستید.»