خلاصه
- اروپاییها به دنبال دستیابی به پیشرفت قبل از پایان ماه اوت هستند.
- تحریمهای سازمان ملل میتواند در ماه اکتبر دوباره علیه ایران اعمال شود.
- دیپلماتها ایده تمدید مهلت تحریمها را مطرح میکنند.
- ایران میگوید هنوز برای دیپلماسی زمان هست.
پاریس، ۲۴ ژوئیه (رویترز) - دیپلماتها میگویند، فرانسه، بریتانیا و آلمان روز جمعه برای اولین بار از زمان حملات آمریکا و اسرائیل به سایتهای هستهای ایران در ماه ژوئن، مذاکرات رو در رو با ایران خواهند داشت تا تمایل تهران به یک سازش برای جلوگیری از تحریمها را بسنجند.
این سه کشور اروپایی، به همراه چین و روسیه، طرفهای باقیمانده در توافق سال ۲۰۱۵ هستند که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد؛ این توافق تحریمها علیه ایران را در ازای محدودیتهایی بر برنامه هستهای این کشور لغو کرد.
مذاکرات روز جمعه بین دیپلماتهای ارشد گروه موسوم به E3 و تیم مذاکرهکننده ایران در استانبول برگزار خواهد شد.
ایالات متحده قبل از حملات هوایی خود در ماه ژوئن، پنج دور مذاکره با ایران انجام داد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، گفته بود که این حملات برنامهای را که واشنگتن و متحدش اسرائیل میگویند هدف آن دستیابی به بمب هستهای است، "از بین برده است". ایران داشتن برنامه برای دستیابی به سلاح هستهای را تکذیب میکند.
دیپلماتهای اروپایی و ایرانی میگویند در حال حاضر چشماندازی برای بازگشت ایران به میز مذاکره با آمریکا وجود ندارد.
اما اروپاییها میگویند مذاکرات باید به دلیل توقف بازرسیها از تأسیسات هستهای توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) و نزدیک شدن به مهلت ۱۸ اکتبر برای انقضای توافق سال ۲۰۱۵، احیا شود.
آنها همچنین درباره محل ۴۰۰ کیلوگرم (۸۸۰ پوند) اورانیوم با غنای نزدیک به تسلیحاتی که از زمان حملات ماه گذشته محل آن مشخص نیست، پاسخ میخواهند.
یوهان وادفول، وزیر امور خارجه آلمان، در یک کنفرانس مطبوعاتی در پاریس در ۱۸ ژوئیه گفت: "ما مصمم هستیم که هر کاری برای رسیدن به یک راهحل دیپلماتیک انجام دهیم."
بازگشت تحریمها یا تمدید؟
بر اساس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که توافق سال ۲۰۱۵ را تثبیت میکند، تحریمهای سازمان ملل میتواند قبل از انقضای توافق مجدداً اعمال شود؛ فرآیندی که حدود ۳۰ روز به طول میانجامد.
کشورهای E3، که نمیخواهند با منقضی شدن توافق اهرم فشار خود را از دست بدهند، هشدار دادهاند که در صورت عدم دستیابی به یک توافق هستهای جدید، "مکانیزم بازگشت تحریمها" (snapback mechanism) را فعال خواهند کرد که تمامی تحریمهای قبلی سازمان ملل علیه ایران، از جمله در بخشهای نفت، بانکداری و دفاعی، را بازمیگرداند.
با توجه به اینکه روسیه – متحد ایران – در ماه اکتبر ریاست شورای امنیت را بر عهده میگیرد، سه کشور اروپایی اعلام کردهاند که آخرین فرصت برای فعال کردن مجدد تحریمها، پایان ماه اوت خواهد بود.
سه دیپلمات اروپایی، یک دیپلمات منطقهای و یک دیپلمات ایرانی گفتند که نشست استانبول عمدتاً بر موضوع مکانیزم بازگشت تحریمها متمرکز خواهد بود.
آنها گفتند که گروه E3 امکان تمدید مکانیزم بازگشت تحریمها را تا شش ماه با ایران مطرح خواهد کرد.
در مقابل، ایران باید تعهداتی را در مورد مسائل کلیدی، از جمله مذاکرات احتمالی با واشنگتن، همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، و ارائه توضیح در مورد ذخایر اورانیوم با غنای بالای خود، بپذیرد.
کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران که در استانبول حضور خواهد داشت، روز چهارشنبه در گفتگو با خبرنگاران در سازمان ملل گفت که تهران با بازدید یک تیم فنی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی در هفتههای آینده موافقت کرده است.
وی هشدار داد که فعالسازی مکانیزم بازگشت تحریمها با واکنش شدید تهران روبرو خواهد شد. ایران پیش از این تهدید کرده بود که در این مورد از معاهده عدم اشاعه (NPT) خارج خواهد شد.
غریبآبادی افزود که او درباره امکان تمدید شنیده است.
وی گفت: "اکنون بحث درباره تمدید بسیار زود است. ما تقریباً سه ماه تا مهلت ۱۸ اکتبر داریم."
یک مقام دولت ترامپ، که نخواست نامش فاش شود، در پاسخ به این سوال که آیا واشنگتن در حال بحث درباره اعمال مجدد تحریمها با گروه E3 است یا خیر، گفت که ایالات متحده با E3 "هماهنگ" است، اما از توضیح بیشتر خودداری کرد.
چهار منبع گفتند که ران درمر، وزیر امور راهبردی اسرائیل، روز پنجشنبه در پاریس بود و قرار بود با مقامات فرانسوی برای گفتگو در مورد موضوعات مختلف از جمله ایران ملاقات کند.
اسرائیل با این ادعا که میخواهد هرگونه احتمال دستیابی دشمن دیرینه خود به سلاح هستهای را از بین ببرد، حملاتی را علیه ایران آغاز کرد.