ریزپلاستیکها قطعات بسیار کوچک پلاستیک هستند – کمتر از پنج میلیمتر در یک طرف یا تقریباً به اندازه یک پاککن مداد. این بدان معناست که برخی از آنها با چشم غیرمسلح قابل مشاهده هستند، اما برخی دیگر آنقدر ریزند که حتی نمیتوانید آنها را ببینید – کوچکتر از عرض موی شما یا حتی یک گلبول قرمز.
ما از راههای بیشماری در معرض این پلاستیکها قرار میگیریم، خواه از لاستیکهای فرسوده اتومبیل که آنها را در هوا آزاد میکنند یا قوطیهای پوششدار پلاستیکی که آنها را وارد غذای ما میکنند. دانشمندان ریزپلاستیکها را در کبد، خون، مغز و حتی جفت انسان یافتهاند. و در حالی که برای درک کامل چگونگی تأثیر این موضوع بر سلامت ما، علم بیشتری لازم است، شواهد کافی برای نگرانی ما وجود دارد.
یک بررسی سیستماتیک که من و همکارانم در سال ۲۰۲۴ انجام دادیم، نشان داد که ریزپلاستیکها مظنون به تأثیر منفی بر سلامت باروری، عمدتاً کیفیت اسپرم، و همچنین سلامت گوارشی و تنفسی هستند. شواهد نشان میدهد که ریزپلاستیکها از علل احتمالی التهاب مزمن هستند که میتواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و ریه را افزایش دهد. مطالعات دیگر ارتباطی بین ریزپلاستیکها و زوال عقل و همچنین بیماری قلبی عروقی نشان دادهاند.
اما راههای مؤثری نیز برای کاهش مواجهه ما از طریق تغییرات سبک زندگی وجود دارد. نکته کلیدی این است که این تغییرات را به آرامی و به مرور زمان انجام دهید و در مورد بودجه و روالهای خود واقعبین باشید. نیازی نیست تمام ظروف پلاستیکی نگهداری غذای خود را یک شبه دور بریزید. در مجموع، موضوع کاهش مصرف پلاستیک، به ویژه پلاستیکهای یکبار مصرف است.
در اینجا کارهایی که من برای محدود کردن ریزپلاستیکها در زندگیام انجام دادهام، آمده است.
از غذاهای بستهبندی شده و فوق فرآوری شده پرهیز میکنم
میدانم که این کار دشوار است، اما احتمالاً مهمترین کاری که میتوانید برای کاهش مواجهه با ریزپلاستیکها انجام دهید، خوردن غذایی است که خودتان در خانه و از ابتدا تهیه کردهاید. مواد شیمیایی مرتبط با پلاستیک بیشتر در غذاهای فوق فرآوری شده و فستفودها یافت میشوند تا غذاهای خانگی، و علت آن لزوماً مشخص نیست.
من حدس میزنم که این موضوع ممکن است به تمام بستهبندیهای پلاستیکی و پلاستیکهای مورد استفاده در فرآوری مرتبط باشد. بنابراین، تا حد امکان از غذاهای بستهبندی شده پرهیز میکنم. وقتی سفر میکنم، ناهار خودم را بستهبندی میکنم. معمولاً یک سیب و یک ساندویچ کره بادامزمینی و ژله میآورم. کره بادامزمینی را که در ظرف شیشهای عرضه میشود، میخرم و از آن برای نگهداری غذا و به عنوان لیوان آبخوری استفاده مجدد میکنم. کیسههای خودم را به بازار کشاورزان میآورم.
پلاستیک را در مایکروویو نمیگذارم یا از بطریهای آب پلاستیکی استفاده نمیکنم
بیشتر از ظروف شیشهای برای نگهداری غذا استفاده میکنم. آیا تمام پلاستیکهایم را دور ریختهام؟ نه، این کار را نکردهام. اما هرگز از آنها در مایکروویو استفاده نمیکنم. تحقیقات نشان دادهاند که گرم کردن غذا در ظروف پلاستیکی در مایکروویو میتواند میلیونها ریزپلاستیک را وارد آن غذا کند. بطریهای آب پلاستیکی یکبار مصرف نیز میتوانند پلاستیک را به آب شما نشت دهند، بنابراین من یک بطری آب استیل ضد زنگ دارم که همیشه آن را با خودم حمل میکنم.
همچنین از قابلمهها و تابههای نچسب پرهیز میکنم، زیرا اینها میتوانند با PFAS (مواد پلی و پرفلوئوروآلکیل) – یا "مواد شیمیایی همیشگی" همانطور که اغلب شناخته میشوند – ساخته شوند. در عوض، از یک پلوپز سفالی، قابلمهها و تابههای استیل ضد زنگ و یک تابه چدنی که متعلق به مادربزرگم بود، استفاده میکنم. هنوز هم عالی کار میکند و میتوانم بدون مشکل در آن تخممرغ سرخ کنم. از ابزارهای پخت و پز چوبی و استیل ضد زنگ استفاده میکنم – و از پلاستیکهای سیاه پرهیز میکنم.
یک رژیم غذایی گیاهی را دنبال میکنم
در زنجیره غذایی، کمتر مصرف میکنم و به میوهها و سبزیجات بسنده میکنم. هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری در این زمینه وجود دارد، اما میدانیم که مواد شیمیایی در حیوانات بزرگتر شیوع بیشتری دارند. بنابراین، از گوشت قرمز و حیوانات نشخوارکننده مانند بز و بره پرهیز میکنم. همچنین بر خوردن غلات کامل و حبوبات تمرکز دارم. و این با سایر دستورالعملهای رژیم غذایی سازگار است. من ماهی هم میخورم. به طور کلی، توصیه میکنم ماهیهای کوچکتر مصرف کنید، زیرا ماهیهای بزرگتر مانند تن ماهی و شمشیرماهی، طول عمر بیشتری دارند و میتوانند آلایندههایی مانند جیوه را در خود انباشته کنند.
گرد و غبار خانه را به حداقل میرسانم
ریزپلاستیکها دوست دارند در گرد و غبار بمانند. یک راه مؤثر برای کاهش میزان آنها در خانه، استفاده از جاروبرقی با فیلتر HEPA است. HEPA مخفف فیلتر هوای ذرات با کارایی بالا (High-Efficiency Particulate Air) است – به این معنی که این جاروبرقیها در حذف ذرات بسیار ریز در اطراف خانه شما، از جمله ریزپلاستیکها، مؤثر هستند.
همچنین پیشنهاد میکنم برای تمیز کردن خانه از تی مرطوب یا دستمال میکروفایبر استفاده کنید، که گرد و غبار را به هوا پراکنده نمیکند. همسرم هفتهای یک بار این کار را در خانه ما انجام میدهد.
از محصولات مراقبت شخصی و پاککننده بدون عطر استفاده میکنم
برخی از محصولات پاککننده ساینده، مانند آنهایی که ذرات کوچکی برای کمک به تمیز کردن دارند، ممکن است حاوی ریزپلاستیک باشند. همین امر در مورد محصولات مراقبت شخصی، مانند لایهبردارها نیز صدق میکند. من از اینها و همچنین از هر محصولی که عطر دارد، پرهیز میکنم، زیرا برخی شرکتها عطرها را درون کپسولهای ریزپلاستیکی قرار میدهند تا ماندگاری بوی آنها بیشتر شود.
ایده پرهیز از ریزپلاستیکها میتواند دلهرهآور به نظر برسد – حتی برای من، کسی که زندگی خود را به مطالعه آلایندههای محیطی اختصاص داده است – اما چند گام کوچک میتواند تفاوت ایجاد کند تا مواجهه شما را کاهش داده و سلامت کلیتان را بهبود بخشد. و به یاد داشتن این نکته مهم است: این تقصیر شما نیست. نکته اصلی این است که کنترل تولید پلاستیک برای یک فرد دشوار است و ما به تغییرات سیستمی برای کاهش مواجهه خود نیاز داریم.
تریسی وودراف، دارای دکترای تخصصی و کارشناسی ارشد بهداشت عمومی، استاد بخش زنان و زایمان در دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو است که تحقیقاتش بر آلایندههای محیطی و تأثیر آنها بر جمعیتهای آسیبپذیر، مانند زنان باردار و کودکان، متمرکز است.