کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، ماه گذشته در خیابان داونینگ ۱۰. اعتبار عکس: Pool photo by Jordan Pettitt
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، ماه گذشته در خیابان داونینگ ۱۰. اعتبار عکس: Pool photo by Jordan Pettitt

بریتانیا در صورت عدم آتش‌بس اسرائیل-حماس، کشور فلسطین را در سپتامبر به رسمیت می‌شناسد

نخست‌وزیر بریتانیا، کی‌یر استارمر، اعلام کرد که کشورش در صورت عدم برقراری آتش‌بس، اقدام خواهد کرد و به بحران انسانی «غیرقابل تحمل» در غزه اشاره کرد.

کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، روز سه‌شنبه اعلام کرد که در صورت عدم توافق اسرائیل برای آتش‌بس با حماس، بریتانیا کشور فلسطین را در ماه سپتامبر به رسمیت خواهد شناخت. این اقدام فشار بر دولت اسرائیل را برای توقف جنگی که غزه را در آستانه قحطی قرار داده است، افزایش می‌دهد.

اعلامیه آقای استارمر که پس از نشست اضطراری کابینه او صورت گرفت، نشان‌دهنده یک تغییر موضع جدی است و بازتاب‌دهنده فشار سیاسی شدیدی است که دولت او با آن مواجه بوده است. مردم بریتانیا و قانون‌گذاران حزب کارگر او از تصاویر کودکان گرسنه در غزه به شدت ابراز انزجار کرده‌اند و همین امر باعث تغییر موضع دولت شده است.

آقای استارمر به رسمیت شناختن کشور فلسطین را بخشی از تلاش گسترده‌تر اروپایی برای پایان دادن به جنگ ویرانگر بین اسرائیل و حماس توصیف کرد. او مجدداً تأکید کرد که حماس باید گروگان‌های باقی‌مانده خود را آزاد کند، آتش‌بس را بپذیرد و قبول کند که هیچ نقشی در آینده حکمرانی غزه نخواهد داشت.

اما بیانیه آقای استارمر مستقیماً اسرائیل را هدف قرار داده بود و نشان می‌دهد که احساسات در میان کشورهای غربی در مورد چگونگی پایان دادن به جنگ چقدر سریع تغییر کرده است. بریتانیا در پی اقدام فرانسه، هفته گذشته اعلام کرده بود که کشور مستقل فلسطین را در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر به رسمیت خواهد شناخت.

آقای استارمر پس از جلسه کابینه اظهار داشت: «وضعیت به سادگی غیرقابل تحمل است. من به ویژه نگرانم که ایده راه‌حل دو دولتی در حال کاهش است و امروز نسبت به سال‌های گذشته دورتر به نظر می‌رسد.»

علاوه بر آتش‌بس، آقای استارمر گفت که دولت اسرائیل باید متعهد شود که کرانه باختری اشغالی را ضمیمه نکند و به یک فرآیند صلح متعهد شود که منجر به تشکیل یک کشور فلسطینی در کنار اسرائیل شود.

اینها مطالباتی است که تحت دولت راست‌گرای نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو، پذیرش آنها بسیار بعید به نظر می‌رسد. آقای نتانیاهو اخیراً گفته بود که یک کشور فلسطینی می‌تواند «سکوی پرتابی برای نابودی اسرائیل» باشد.

کودکان با ظاهری ناامید، در پشت مانعی برای دریافت غذا با قابلمه‌های فلزی منتظر هستند و برای آن هل می‌دهند.
آوارگان فلسطینی در ماه ژوئیه در مقابل یک آشپزخانه خیریه در منطقه غرب شهر غزه منتظر غذا هستند. اعتبار عکس: Saher Alghorra for The New York Times
Saher Alghorra for The New York Times

تصمیم بریتانیا، پس از اینکه اسرائیل در ماه مارس آتش‌بس با حماس را رها کرد و عملیات نظامی خود در غزه را از سر گرفت، انزوای دیپلماتیک اسرائیل را عمیق‌تر خواهد کرد. همچنین با توجه به جایگاه دیپلماتیک و تاریخ بریتانیا در خاورمیانه، این تصمیم وزن نمادین قابل توجهی دارد.

بریتانیا نقش مهمی در ایجاد کشور اسرائیل ایفا کرد، زمانی که در سال ۱۹۱۷ اعلام کرد از تأسیس «خانه‌ای ملی برای مردم یهود» در آنچه در آن زمان فلسطین بود، حمایت می‌کند.

به گفته چندین مقام، آقای استارمر در مورد به رسمیت شناختن کشور فلسطین مردد بود، بخشی به این دلیل که آن را یک ژست «نمایشی» می‌دانست که وضعیت در صحنه را تغییر نمی‌داد و حتی می‌توانست تلاش‌ها برای مذاکره بر سر آتش‌بس بین اسرائیل و حماس را پیچیده کند.

اما هشدارهای مکرر در مورد افزایش گرسنگی در غزه، پس از محدودیت‌های اسرائیل بر ارسال مواد غذایی، محاسبات او را تغییر داد. بیش از ۲۵۰ قانون‌گذار، از جمله بسیاری از حزب کارگر، نامه‌ای را به آقای استارمر و دیوید لامی، وزیر امور خارجه، امضا کردند و از بریتانیا خواستند که کشور فلسطین را در کنفرانس سازمان ملل متحد در این هفته که به راه‌حل دو دولتی اختصاص دارد، به رسمیت بشناسد.

آقای لامی در سخنرانی خود در این کنفرانس در روز سه‌شنبه، به نقش بریتانیا در ایجاد اسرائیل اشاره کرد و گفت که بیانیه بالفور، بیانیه دیپلماتیک صادر شده توسط دولت بریتانیا در سال ۱۹۱۷، قول داده بود که «هیچ کاری انجام نخواهد شد که به حقوق مدنی و مذهبی» مردم فلسطین لطمه بزند.

او گفت: «این قول رعایت نشده است و این یک بی‌عدالتی تاریخی است که همچنان ادامه دارد.»

آقای لامی افزود که بریتانیا در حال انجام کمک‌رسانی هوایی همراه با اردن، تخلیه کودکان مجروح به بیمارستان‌های بریتانیا و تلاش برای از سرگیری کمک‌های امدادی سازمان ملل متحد است.

برای آقای استارمر، که یک وکیل حقوق بشر سابق و با دقت و روشمند است، صحنه‌های دلخراش در غزه به وضوح او را تحت تأثیر قرار داده و محاسباتش را تغییر داده است.

او گفت: «ما به همکاری با تمام شرکای بین‌المللی خود برای پایان دادن به رنج‌ها، ارسال سیل‌آسای کمک‌ها به غزه و ایجاد آینده‌ای باثبات‌تر برای خاورمیانه ادامه خواهیم داد. زیرا می‌دانم که این همان چیزی است که مردم بریتانیا به شدت می‌خواهند ببینند.»