شانزده ماه پس از کشتار 7 اکتبر، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، سفر رسمی خود به واشنگتن را به عنوان یک پیروز به پایان رساند.
رهبر اسرائیلی - که سال ها به طور فعال در تقویت حاکمیت حماس در غزه نقش داشت و مسئولیت عمیقی در قبال رویدادهای منتهی به بدترین فاجعه در تاریخ مدرن یهود پس از هولوکاست دارد - به عنوان اولین رهبر خارجی که در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ از کاخ سفید بازدید می کرد، از او پذیرایی سلطنتی شد. در حالی که تأثیر فوری این دیدار بر مسائل کلیدی - توافق گروگان ها و آتش بس، تهدید هسته ای ایران و کمک های نظامی ایالات متحده به اسرائیل - هنوز مشخص نیست، یک نتیجه از قبل کاملاً واضح است. آقای ترامپ به آقای نتانیاهو هدیه ای گرانبها داده است: تمدید خط نجات به دولت او.
در روزهای منتهی به این دیدار، چپ اسرائیلی خیال پردازی می کرد و راست اسرائیلی می ترسید که رئیس جمهور آمریکا آقای نتانیاهو را مجبور کند به مرحله دوم توافق آتش بس متعهد شود، که مستلزم اعلام پایان جنگ است. دیگران گمانه زنی کردند که ترامپ ممکن است حتی نخست وزیر را تا آنجا پیش ببرد که رضایت خود را به چشم انداز تشکیل کشور فلسطین زمزمه کند تا هدف دیرینه رئیس جمهور برای دستیابی به توافق عادی سازی با عربستان سعودی را پیش ببرد.
در عوض، آقای ترامپ طرحی را ارائه کرد که حتی آقای نتانیاهو جرات پیشنهاد آن را نداشت: انتقال دسته جمعی فلسطینی ها از غزه، و به دنبال آن تصرف و بازسازی این سرزمین توسط ایالات متحده به یک ریویرا خاورمیانه. مشاوران بعداً تلاش کردند برخی از مفاد این پیشنهاد را تعدیل کنند، اما ترامپ از آن زمان تاکنون بر طرح کلی پافشاری کرده است.
رئیس جمهور با ارائه ایده ای که به شدت با اهداف راست افراطی اسرائیل همسو بود، راه حلی برای دو مشکل سیاسی برای آقای نتانیاهو ارائه کرد. اولین مورد این بود که این پیشنهاد با استقبالenthusiastically دو سیاستمدار راست افراطی روبرو شد که تهدید کرده بودند دولت ائتلافی آقای نتانیاهو را سرنگون می کنند: بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی، که اصرار داشت اگر اسرائیل به جنگ در غزه با شرایطی که با آن مخالف است پایان دهد، استعفا خواهد داد و ایتامار بن گویر، که ماه گذشته به عنوان وزیر امنیت ملی در اعتراض به توافق آتش بس استعفا داد و اکنون در حال زمینه سازی برای پیوستن مجدد به دولت است.
آقای ترامپ در یک کنفرانس خبری پس از دیدار در واشنگتن نیز اشاره کرد که ظرف چهار هفته در مورد اینکه آیا از الحاق کرانه باختری توسط اسرائیل حمایت خواهد کرد یا خیر، تصمیمی خواهد گرفت - و این می تواند هدیه دیگری برای راست افراطی در مقابل مهمان خود باشد.
آقای نتانیاهو همچنین تحت فشار است تا تا پایان ماه مارس بودجه را تصویب کند. عدم موفقیت در رعایت این ضرب الاجل منجر به انتخابات جدیدی می شود که بر اساس نظرسنجی های اخیر، بعید است که او برنده شود. در اینجا نیز پیشنهاد ترامپ به آقای نتانیاهو کمک می کند. این پیشنهاد بلافاصله در بین اسرائیلی ها محبوب شد و در نظرسنجی های انجام شده پس از اعلامیه تکان دهنده 72 درصد حمایت را به دست آورد. این تعجب آور نیست. جذابیت طرحی مورد حمایت ایالات متحده که حماس را از غزه خارج کند و به طور مرتب نگرانی های امنیتی اسرائیل در مورد سرزمین فلسطین را برطرف کند، برای جمعیتی آسیب دیده که از جنگ خسته شده و به طور قابل توجهی به سمت راست متمایل شده است، قابل توجه است.
هیاهوی ناشی از دیدگاه آقای ترامپ در مورد آینده غزه، موضوع فوری تر توافق گروگان ها و آتش بس را تحت الشعاع قرار می دهد، که اکنون نیمی از مرحله اول آن به پایان رسیده است. قرار است در مرحله دوم خروج کامل ارتش اسرائیل از غزه و تبادل بقیه گروگان ها با تعداد زیادی از زندانیان فلسطینی، از جمله بسیاری از شبه نظامیان بلندپایه، انجام شود. حرکت به این مرحله عملاً به معنای پایان جنگ و خروج راست افراطی از دولت آقای نتانیاهو خواهد بود.
بر اساس گزارش ها، آقای نتانیاهو برای تمدید فاز 1 تلاش کرده است. خرید زمان ممکن است چند گروگان دیگر را آزاد کند و برخی از رنج ها را در طرف فلسطینی کاهش دهد، که دستاوردهای مهمی به خودی خود هستند. با این حال، بدون پایان واقعی جنگ، حماس هرگز همه گروگان ها، احتمالاً از جمله آمریکایی ها را آزاد نخواهد کرد و جنگ و رنج بدون پایان ادامه خواهد داشت.
آقای ترامپ برای آقای نتانیاهو زمان خریده است. نخست وزیر اکنون ممکن است بتواند با این استدلال که طرح ترامپ به اسرائیل کمک می کند تا نه تنها مشکل حماس، بلکه کل مشکل فلسطین را حل کند و به خطر انداختن این موضوع با یک عملیات بزرگ تجدید شده ممکن است یک فرصت نسلی را از بین ببرد، فشار از سوی شرکای ائتلافی راست افراطی خود برای از سرگیری جنگ را دفع کند.
این طرح به طور غیرمنتظره ای ممکن است یک خط نجات نیز به حماس ارائه دهد و کنترل آن بر غزه را تقویت کند. توهم انتقال دائمی جمعیت غزه - هرچند غیرممکن - نه تنها فشار بر اسرائیل برای دست و پنجه نرم کردن با یک چشم انداز عملی برای این سرزمین را از بین می برد، بلکه این موضوع را نیز مطرح می کند که آیا خود غزه فلسطینی باقی می ماند یا خیر. این به حماس زمان و فضا می دهد تا بازسازی کند، تصویر خود را به عنوان مدافع فلسطینی ها تقویت کند و کنترل بالفعل خود بر این سرزمین را دوباره تأیید کند. در آن سناریو، جنگ دیگری تقریباً قطعی است و 16 ماه خونریزی را فقط یک دور دیگر از جنگ تبدیل می کند.
تبدیل غزه به "ریویرای خاورمیانه" یک طرح جدی نیست. این طرح از نظر سیاسی غیرممکن است و با رد قطعی ده ها کشور و کشورهای عربی مواجه خواهد شد. چه کسی هزینه آن را پرداخت خواهد کرد؟ چه کسی آن را اجرا خواهد کرد؟ کدام کشورها فلسطینی ها را می پذیرند؟ و از همه مهمتر، آیا فلسطینی ها می خواهند بروند؟
با این حال، این فرصتی است برای فلسطینی ها و رهبران عرب تا یک پیشنهاد متقابل متحد و عمل گرایانه ارائه دهند که برای اهداف ترامپ جذاب باشد و در عین حال حماس را تضعیف کند، به فلسطینی ها کرامت ببخشد و امنیت پایدار را برای اسرائیل فراهم کند. سیاست خارجی ترامپ قرار است پویا و مخرب باشد و مطمئناً در هفته های آینده بیشتر تغییر خواهد کرد. کسانی که مخالف دیدگاه رئیس جمهور برای غزه هستند، باید از این فرصت استفاده کنند تا او را به دیدگاهی متفاوت سوق دهند که بتواند به دستیابی به اهداف خود او کمک کند: بازگرداندن گروگان ها و پایان دادن به جنگ ها. اجلاس اضطراری سران عرب که انتظار می رود در 27 فوریه در مصر برگزار شود، فرصتی برای ارائه چنین پیشنهادی است.
اسرائیل نیز به نوبه خود باید مراقب باشد که در دام خیال پردازی های غیر واقعی نیفتد، حتی اگر از سوی یک رئیس جمهور آمریکا باشد. تاریخ اسرائیل مملو از پیامدهای فاجعه بار انجام این کار است، از تلاش ناموفق آن برای تغییر رژیم در لبنان در دهه 1980 گرفته تا این تصور قبل از 7 اکتبر که حماس از اقدام نظامی منصرف شده است. آقای نتانیاهو یک سیاستمدار ماهر است که دولت او پس از ماه ها در غلتیدن از بحرانی به بحران دیگر، ممکن است در قوی ترین موقعیت خود از زمان حمله حماس قرار داشته باشد.
اما دشمنان اسرائیل آسیب دیده اند، نه مرده، و ائتلاف دولتی با شکاف های داخلی هم بر سر مسائل داخلی و هم بر سر موضوع مبرم سرنوشت بقیه گروگان ها و خود آتش بس روبرو است. ظاهر تکیده و صحنه غیرقابل تحمل آزادی سه گروگان اخیر در روز شنبه، دلیل دیگری بر فوریت بازگرداندن آنها به خانه بود. علاوه بر این، صرف صحبت از اخراج فلسطینی ها از غزه باعث خشم شرکای عرب اسرائیل شده و خطر وخیم تر شدن اوضاع در کرانه باختری متشنج را به همراه دارد.
هر چشم انداز بزرگی برای آقای نتانیاهو باید محدودیت های ممکن و اخلاقی را تشخیص دهد و به خاطر داشته باشد که این مناقشه ای نیست که با پول حل شود یا صرفاً به این دلیل که کشورهای قدرتمند می گویند باید حل شود. در غیر این صورت، اسرائیل زمان حساسی را در یک قصر رویایی تلف خواهد کرد، قصری که فقط پیشرفت واقعی را بیشتر به عقب می اندازد.
Shira Efron همکار ارشد بنیاد دایان و گیلفورد گلیزر و مدیر تحقیقات در انجمن سیاست اسرائیل است. او پیش از این برنامه اسرائیل را در شرکت RAND رهبری می کرد و به عنوان مشاور با سازمان ملل متحد در اورشلیم در مورد دسترسی به غزه همکاری داشت.