بیانیه مشترک وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا در مورد آغاز فرآیند بازگشت تحریم‌ها

ما، وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا، هدف بنیادین مشترکی را دنبال می‌کنیم که ایران هرگز به دنبال تسلیحات هسته‌ای نباشد، آن را به دست نیاورد یا توسعه ندهد. ما با این اعتقاد که برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) به طور قاطعانه به تضمین ماهیت کاملاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران کمک خواهد کرد، مذاکرات این توافق را انجام دادیم. شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵، برجام را با قطعنامه ۲۲۳۱ به اتفاق آرا تأیید کرد. این یک دستاورد بزرگ برای عدم اشاعه بود که صلح و امنیت بین‌المللی را تقویت کرد.

پس از خروج ایالات متحده از برجام در ۸ مه ۲۰۱۸، و با وجود اینکه ایران از مه ۲۰۱۹ اجرای تعهدات خود را تحت برجام متوقف کرد، فرانسه، آلمان و بریتانیا (گروه E3) همچنان به عنوان مشارکت‌کنندگان متعهد در این توافق باقی ماندند.

از سال ۲۰۱۹، ایران از محدودیت‌های برجام در مورد اورانیوم غنی‌شده، آب سنگین و سانتریفیوژها فراتر رفته است، توانایی IAEA (آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) را برای انجام فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت برجام محدود کرده و اجرای پروتکل الحاقی به توافقنامه جامع پادمان‌های خود و فرآیند تصویب آن را کنار گذاشته است. این اقدامات ناقض تعهدات ایران در برجام بوده و پیامدهای جدی بر توانایی ایران برای پیشرفت به سمت توسعه سلاح هسته‌ای دارد.

این وضعیت بیش از پنج سال پیش آغاز شد. از آن زمان تاکنون، ما تمام تلاش‌های ممکن را برای حل بن‌بست انجام داده‌ایم. ما به طور مداوم تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای را برای کاهش تنش‌ها و نشاندن ایران و ایالات متحده پشت میز مذاکره برای یک راه‌حل جامع و مذاکره‌ای انجام دادیم. ما با حسن نیت برای حفظ برجام عمل کردیم، با این امید صادقانه که راهی برای حل بن‌بست از طریق گفتگوی دیپلماتیک سازنده پیدا کنیم، ضمن حفظ توافق و باقی ماندن در چارچوب آن.

این شامل استفاده از مکانیسم حل اختلاف برجام بود که در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۰ آغاز شد و توسط هماهنگ‌کننده برجام، طبق بند ۳۶ برجام تأیید گردید. همچنین گروه E3 با حسن نیت در مذاکراتی شرکت کرد که از ۶ آوریل ۲۰۲۱ تا ۲۸ فوریه ۲۰۲۲ برای بازگرداندن ایران به پایبندی کامل به برجام و فراهم کردن بازگشت ایالات متحده به توافق برگزار شد. هماهنگ‌کننده برجام در مارس و مجدداً در اوت ۲۰۲۲ پیشنهادهای قابل قبولی را ارائه کرد. ایران هر دو بسته پیشنهادی را رد کرد، در حالی که به طرح درخواست‌های غیرقابل قبول فراتر از دامنه برجام ادامه داد. با وجود این، ما به عنوان بخشی از تلاش‌هایمان برای یافتن یک راه‌حل صلح‌آمیز این موضوع از طریق دیپلماسی، همانطور که در نامه ما به دبیرکل سازمان ملل متحد در ۸ اوت ۲۰۲۵ آمده است، به تعامل با ایران ادامه داده‌ایم.

در ژوئیه ۲۰۲۵، گروه E3 پیشنهادی را برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ و مکانیسم بازگشت تحریم‌های آن ارائه کرد. الزامات تعیین شده توسط E3 در ازای این تمدید – از جمله از سرگیری مذاکرات، پایبندی ایران به تعهدات IAEA خود، و اقداماتی برای رفع نگرانی‌های ما در مورد ذخایر اورانیوم با غنای بالا – هنوز به طور رضایت‌بخش توسط ایران برآورده نشده است. ترکیب چنین گام‌هایی از سوی ایران و تمدید زمان‌بندی شده می‌توانست مسیری معتبر را برای دستیابی به یک توافق سیاسی جهت جایگزینی برجام و رفع نگرانی‌های دیرینه ما در مورد برنامه هسته‌ای ایران فراهم کند.

امروز، عدم پایبندی ایران به برجام واضح و عمدی است و سایت‌های دارای نگرانی عمده اشاعه‌ای در ایران خارج از نظارت IAEA هستند. ایران هیچ توجیه غیرنظامی برای ذخایر اورانیوم با غنای بالای خود – که اکنون بیش از ۹ «مقدار قابل توجه»۱ است – ندارد و این میزان نیز توسط IAEA مورد حسابرسی قرار نگرفته است. بنابراین برنامه هسته‌ای آن تهدیدی آشکار برای صلح و امنیت بین‌المللی باقی مانده است.

در نتیجه اقدامات ایران، و مطابق با بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد، فرانسه، آلمان و بریتانیا امروز تصمیم گرفتند به شورای امنیت اطلاع دهند که معتقدیم ایران به طور قابل توجهی به تعهدات خود تحت برجام عمل نکرده است، بدین ترتیب مکانیسم «بازگشت تحریم‌ها» فعال می‌شود.

این اطلاع‌رسانی فرآیند بازگشت تحریم‌ها را که در قطعنامه ۲۲۳۱ تعریف شده است، آغاز می‌کند. این فرآیند یک دوره ۳۰ روزه را قبل از بازگرداندن احتمالی قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل که قبلاً لغو شده بودند، باز می‌کند. ما تأکید می‌کنیم که این قطعنامه‌ها و تدابیر موجود در آنها – تحریم‌ها و سایر محدودیت‌ها – جدید نیستند. برعکس، این قطعنامه‌ها قبلاً توسط شورای امنیت مورد توافق قرار گرفته و با توجه به تعهدات ایران تحت برجام لغو شده بودند. با این حال، ایران تصمیم گرفته است به آن تعهدات پایبند نباشد. مطابق با قطعنامه ۲۲۳۱، ما به تلاش برای حل دیپلماتیک مسئله عدم پایبندی قابل توجه ایران ادامه خواهیم داد. ما از دوره ۳۰ روزه برای ادامه تعامل با ایران در مورد پیشنهاد تمدید خود، یا در مورد هرگونه تلاش دیپلماتیک جدی برای بازگرداندن پایبندی ایران به تعهداتش استفاده خواهیم کرد.

یادآوری می‌کنیم که اگر شورای امنیت سازمان ملل متحد ظرف ۳۰ روز قطعنامه‌ای را برای ادامه لغو قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران تصویب نکند، شش قطعنامه شورای امنیت، از جمله تحریم‌ها، بازگردانده خواهند شد.

1 تعریفی از IAEA برای مقدار تقریبی ماده‌ای که امکان ساخت یک دستگاه هسته‌ای از آن را نمی‌توان رد کرد.