پزشکان و داروسازانی که برای اولین بار اسکن‌های حاصل از نوع جدیدی از رادیوتراپی هدفمند را مشاهده کردند، شگفت‌زده شدند. در برخی بیماران شرکت‌کننده در آزمایش بالینی، رادیولیگاند درمانی نووارتیس – تنها در شش ماه – سرطان متاستاتیک (سرطانی که در سراسر بدن پخش شده بود) را به طور کامل از بین برده بود.
دکتر مایکل موریس، متخصص انکولوژی در مرکز سرطان مموریال اسلون کترینگ نیویورک، این نتایج را «باورنکردنی» و «بی‌سابقه» توصیف کرد. در اولین آزمایشی که او روی آن کار کرد، اسکن‌ها در حدود ۹ درصد از شرکت‌کنندگان کاملاً عاری از سرطان بودند. در آزمایش دوم، این آمار به ۲۱ درصد رسید.
او گفت: «ما نمی‌توانیم بیماری متاستاتیک را درمان کنیم، اما در بیشتر موارد، درمان [همچنین] واقعاً بر نحوه نمایش بیماری در اسکن تأثیری نمی‌گذارد. اما ما در اینجا با چیز بسیار متفاوتی روبرو هستیم.»
نووارتیس دهه‌ها در توسعه داروهای سرطان مشارکت داشته است، اما پس از دستیابی به این فناوری از طریق دو معامله، به پیشگام در رادیولیگاند درمانی تبدیل شد. در سال ۲۰۱۷، این شرکت Advanced Accelerator Applications را خریداری کرد که توسط دانشمندان CERN (سازمان اروپایی تحقیقات هسته‌ای) تأسیس شده بود. سال بعد، نووارتیس قراردادی به ارزش ۲.۱ میلیارد دلار برای خرید شرکت بیوتکنولوژی آمریکایی Endocyte اعلام کرد.
رادیوتراپی، که برای درمان حدود نیمی از بیماران سرطانی استفاده می‌شود، معمولاً از خارج از بدن برای از بین بردن سلول‌های سرطانی اعمال می‌شود، اما بافت‌های سالم نیز در این فرآیند آسیب می‌بینند. رادیولیگاند درمانی به صورت داخل وریدی و به شکل تزریقی حاوی ایزوتوپ‌های رادیواکتیو متصل به یک لیگاند (مولکول‌هایی که به گیرنده‌های روی سلول‌های سرطانی متصل می‌شوند) داده می‌شود و امکان دوز بسیار هدفمندتری از پرتو را فراهم می‌کند.
Lutathera (لوتاترا)، یک رادیولیگاند درمانی که نووارتیس در معامله AAA به دست آورد، ابتدا در سال ۲۰۱۷ به عنوان درمانی برای برخی از سرطان‌های دستگاه گوارش تأیید شد. این داروساز سوئیسی اولین تأییدیه خود را از ایالات متحده برای داروی سرطان پروستات خود، Pluvicto (پلوویکتو)، در سال ۲۰۲۲ دریافت کرد و از آن زمان تاکنون درمان بیماران مبتلا به مراحل اولیه بیماری را نیز شامل می‌شود.
در سال ۲۰۲۱، واس ناراسیمهان، مدیرعامل نووارتیس، تخمین زد که این بازار می‌تواند حدود ۱۰ میلیارد دلار ارزش داشته باشد. او اوایل امسال به فایننشال تایمز گفت که اگر این روش درمانی به وعده‌های خود عمل کند، می‌تواند بازاری به ارزش ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار داشته باشد.
او گفت: «ما فکر می‌کنیم مجموعه‌ای از اهداف منحصر به فرد وجود دارند که تنها با رادیولیگاند درمانی می‌توان آنها را هدف قرار داد.»
اما این روش درمانی امیدوارکننده با چالش‌های لجستیکی بزرگی همراه است. رادیوایزوتوپ‌ها باید در یک راکتور هسته‌ای تولید شوند، سپس داروی رادیواکتیو باید به طور ایمن تولید، حمل و به بیماران تحویل داده شود.
نووارتیس سال‌ها برای غلبه بر این موانع تلاش کرده است. با این حال، شرکت‌های دیگر نیز فرصت‌های موجود در این روش درمانی را می‌بینند و در تلاش برای رسیدن به آن هستند. در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، شرکت داروسازی آمریکایی لیلی، شرکت داروسازی بریتانیایی آسترازنکا و گروه فرانسوی سانوفی همگی استارتاپ‌هایی را که در حال توسعه رادیولیگاند درمانی بودند، خریداری کردند.
فیلیپ هولزر، مدیر اجرایی شیمی رادیولیگاند درمانی در نووارتیس، گفت که شرکت‌ها اکنون مانند «قارچ» رشد می‌کنند و تأمین‌کنندگان ایزوتوپ‌ها نیز به همین صورت هستند. او گفت: «اکنون بازاری در حال ایجاد است.»
نووارتیس هفت رادیولیگاند درمانی بالقوه را در ۱۵ کارآزمایی بالینی دارد و تعداد بیشتری نیز در مرحله آزمایشات پیش‌بالینی هستند. این شرکت در حال بررسی ایزوتوپ‌های مختلف، روش‌های درمانی ترکیبی و گسترش به سایر سرطان‌ها از جمله ریه، سینه، پانکراس و روده بزرگ است.
در پردیس نووارتیس در بازل، آزمایشگاه اصلی رادیولیگاند باید تقویت می‌شد تا ۴۰ تن سرب نصب شود و از نشت تشعشعات به بقیه ساختمان جلوگیری شود. تمام دانشمندانی که در آنجا کار می‌کنند، دو دوزیمتر (از جمله یک دوزیمتر کوچک روی انگشتشان) برای اندازه‌گیری میزان مواجهه با تشعشعات رادیواکتیو به همراه دارند.
آنها در تلاشند تا راه‌هایی برای کارآمدتر کردن این روش درمانی برای طیف وسیع‌تری از سرطان‌ها پیدا کنند. این شامل یافتن داروهایی است که به جهش‌های ژنتیکی بسیار رایج در تومورها متصل شوند، اما در جاهای دیگر بدن خیر، تا از تابش به بافت‌های سالم جلوگیری شود.
ناراسیمهان گفت: «برای هر نوع سرطان، یک راه‌حل منحصر به فرد وجود خواهد داشت. کمتر چیزی در بدن انسان به سادگی یک مکانیزم "وصل کن و بازی کن" است. باید چالش‌ها را حل کرد.»
پس از تأیید رادیولیگاند درمانی‌های جدید، چالش بعدی تولید آنها در مقیاس بزرگ است. نووارتیس بخش عمده‌ای از عرضه ایزوتوپ رادیواکتیو لوتتیم (Lutetium) را خریداری کرده است، بنابراین شرکت‌های دیگر به دنبال جایگزین‌هایی مانند اکتینیوم (Actinium) هستند. بخش عمده‌ای از این ایزوتوپ از روسیه تأمین می‌شود، بنابراین آنها نیز به دنبال تأمین‌کنندگانی در جای دیگر هستند.
پس از تولید ماده رادیواکتیو، این شرکت تنها سه تا پنج روز فرصت دارد تا دارو را بسازد و به بیمار تحویل دهد، پیش از آنکه فرآیند فروپاشی، اثربخشی آن را کاهش دهد. هر ویال برای یک بیمار خاص و مطابق با تاریخ درمانی برنامه‌ریزی شده او ساخته می‌شود. نووارتیس قبلاً برای برآورده کردن تقاضا برای پلوویکتو با مشکل مواجه بود، اما اکنون ۹۹.۵ درصد از تزریق‌ها در روز برنامه‌ریزی شده انجام می‌شود.
استفن لانگ، رئیس عملیات نووارتیس، گفت که ایزوتوپ باید با غلظت صحیح به مولکولی که سرطان را هدف قرار می‌دهد متصل شود و سپس از نظر کیفیت بررسی شود. «فقط سرعت مهم نیست، بلکه باید همان بار اول هم صحیح باشد.»
سپس، تیمی به صورت شبانه‌روزی برای ردیابی ویال‌های دارای برچسب GPS کار می‌کند. نووارتیس در حال آغاز استفاده از هوش مصنوعی مولد برای کمک به پیش‌بینی مشکلات لجستیکی و انتخاب مسیرها به بیمارستان‌ها است. برای نزدیک‌تر شدن به بیمارستان‌ها و بیماران، این شرکت در حال گسترش کارخانه‌های تولیدی خود از شش کارخانه فعلی در ایالات متحده و اروپا است و تعداد بیشتری را در چین، ژاپن و ایالات متحده اضافه می‌کند.
لانگ گفت: «مشکلات ترافیک هوایی، شرایط آب و هوایی شدید، همه اینها را دیده‌ایم.»
هنگامی که رادیولیگاند درمانی به بیماران داده می‌شود، چالش‌های بیشتری نیز وجود دارد. برخلاف رادیوتراپی خارجی، ماده رادیواکتیو در بدن باقی می‌ماند و پس از تحویل دوز به کار خود ادامه می‌دهد. در برخی کشورها، از جمله آلمان و ژاپن، بیماران باید یک شب در یک اتاق بیمارستانی ضد تشعشع ایزوله بمانند. در حال حاضر، شرکت‌های کمی وجود دارند که می‌توانند این نوع امکانات تخصصی را بسازند.
همچنین، پزشکان بالینی نیاز به آموزش در مورد نحوه مراقبت از این بیماران دارند. در برخی کشورها، ادرار بیماران باید جمع‌آوری و به مدت ۷۰ روز ذخیره شود تا ماده رادیواکتیو موجود در آن تجزیه شود.
کارلا بنزیگر، مدیر پورتفولیو در شرکت مدیریت دارایی Vontobel (یکی از سهامداران نووارتیس)، گفت که علیرغم موانع، روش‌های درمانی هدفمند مانند این، «آینده درمان سرطان» هستند.
او گفت که امسال برای نووارتیس مهم بود، بخشی به این دلیل که تأییدیه گسترده‌ای برای پلوویکتو دریافت کرد و جمعیت بالقوه بیماران را دو برابر کرد.
با این حال، او معتقد است که هنوز ۱۰ تا ۱۵ سال طول می‌کشد تا اکوسیستم مورد نیاز برای فراگیر شدن رادیولیگاند درمانی ایجاد شود.
او گفت که نووارتیس بر بسیاری از مشکلات، به ویژه مقیاس‌بندی تولید، غلبه کرده و «مانع بزرگی برای ورود سایر رقبا» ایجاد کرده است.
ناراسیمهان نیز با این موضوع موافق است که نووارتیس یک مزیت دارد. او گفت: «هنگامی که با خرید یک شرکت بیوتکنولوژی وارد این حوزه می‌شوید، که برخی از همتایان ما انجام داده‌اند، شروع خوبی به شما می‌دهد. اما حل این مسئله نیازمند کار و سرمایه‌گذاری زیادی است. ما پنج سال جلوتر هستیم.»