تسلیحات پیشرفته چینی در رژه روز چهارشنبه در پکن به نمایش گذاشته شد. عکس: Tingshu Wang/Reuters
تسلیحات پیشرفته چینی در رژه روز چهارشنبه در پکن به نمایش گذاشته شد. عکس: Tingshu Wang/Reuters

چین برای پیشبرد هوش مصنوعی نظامی از بخش خصوصی استفاده می‌کند

داده‌های جدید نشان می‌دهد که طیف گسترده‌ای از شرکت‌ها و دانشگاه‌ها به ارتش آزادی‌بخش خلق چین در مدرن‌سازی با فناوری‌های پیشرفته کمک می‌کنند

در مطالعه‌ای که ژانویه سال گذشته منتشر شد، محققان دانشگاه شانگهای جیائو تونگ نشان دادند که چگونه می‌توان از هوش مصنوعی برای استقرار سیستم‌های تسلیحاتی در "شبکه‌های کشتار" (kill webs) خودکار استفاده کرد که در زمان واقعی با تغییرات میدان نبرد در طول درگیری در دریا سازگار می‌شوند.

شش روز بعد، ارتش چین اعلام کرد که این دانشگاه یک قرارداد دفاعی برای عملی کردن این ایده برنده شده است.

این هفتمین قرارداد دفاعی عمومی برای توسعه یا نگهداری سیستم‌های مرتبط با هوش مصنوعی بود که دانشگاه شانگهای جیائو تونگ از ابتدای سال ۲۰۲۳ امضا کرده بود. این دانشگاه پیش از پایان سال ۲۰۲۴، هفت قرارداد دیگر نیز به دست آورد. علاوه بر پروژه شبکه کشتار دریایی، این دانشگاه موظف بود تا به ارتش در ردیابی اهداف متحرک سریع با استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی لایه‌ای، تولید سریع طرح‌های پهپاد زیرآبی و حساس‌تر کردن خوشه‌های پهپادی نسبت به تغییرات فرکانس‌های رادیویی کمک کند.

سال‌هاست که شی جین پینگ، رهبر چین، تلاش کرده است تا نهادهای غیرنظامی کشورش را برای کمک به مدرن‌سازی ارتش آزادی‌بخش خلق (PLA) به کار گیرد، مفهومی که با عنوان "همجوشی غیرنظامی-نظامی" شناخته می‌شود. به نظر می‌رسد که در زمینه هوش مصنوعی، این کمپین در حال نتیجه دادن است.

بر اساس داده‌های جدیدی که روز چهارشنبه توسط محققان دانشگاه جورج‌تاون منتشر شد، ارتش چین در سال‌های اخیر از شبکه معمول پیمانکاران دفاعی دولتی و مؤسسات تحقیقاتی مرتبط با ارتش خود فراتر رفته و به صدها تامین‌کننده، از جمله شرکت‌های خصوصی و دانشگاه‌های غیرنظامی، برای ادغام هوش مصنوعی در عملیات و سیستم‌های تسلیحاتی خود روی آورده است.

تجهیزات نظامی در جریان رژه در میدان تیان‌آن‌من، پکن.
رهبران چین، روسیه و کره شمالی رژه نظامی را تماشا کردند. عکس: QILAI SHEN/Bloomberg News
QILAI SHEN/Bloomberg News

در حالی که ارتش‌های ایالات متحده و چین هر دو به دنبال بهره‌گیری از دانش و انرژی نوآورانه دانشگاه‌ها و بخش خصوصی بوده‌اند، این داده‌ها نشان می‌دهد که ارتش آزادی‌بخش خلق (PLA) توانسته است این کار را به طور سیستماتیک‌تری انجام دهد. تحلیلگران امنیتی می‌گویند این امر به چین یک برتری بالقوه در وظیفه چالش‌برانگیز ادغام هوش مصنوعی در دفاع ملی می‌دهد.

این وضعیت همچنین ایالات متحده را در تنگنا قرار می‌دهد؛ زیرا تلاش می‌کند تا از توسعه فناوری‌هایی که ممکن است به ارتش چین برتری بر نیروهای آمریکایی بدهد، جلوگیری کند.

کول مک‌فال (Cole McFaul)، تحلیلگر ارشد تحقیقاتی در مرکز امنیت و فناوری‌های نوظهور (Center for Security and Emerging Technology - CSET) دانشگاه جورج‌تاون که در جمع‌آوری این داده‌ها کمک کرده است، گفت: "فقط در این مجموعه داده، بلندپروازی محض آنچه که آنها در تلاش برای انجام آن هستند، شگفت‌انگیز است. این که چنین طیف وسیعی از این فناوری‌ها وجود دارد، نشان‌دهنده توانایی محدود ما برای مهار یا محدود کردن مدرن‌سازی نظامی چین است."

ارتش آزادی‌بخش خلق (PLA) شور و اشتیاق خود را برای هوش مصنوعی در جریان رژه نظامی در پکن در روز چهارشنبه به نمایش گذاشت و یگان‌های جنگ اطلاعاتی و رزمی بدون سرنشین خود را در حالی که ولادیمیر پوتین، رهبر روسیه، و کیم جونگ اون از جایگاه‌ها تماشا می‌کردند، به حرکت درآورد. این رژه شامل پهپادهای تهاجمی هوایی، قایق‌های بدون سرنشین و سگ‌های رباتیک بود – انواع دارایی‌هایی که محققان نظامی پیش‌بینی می‌کنند در درگیری‌های آینده تحت مدیریت هوش مصنوعی نقش پررنگی خواهند داشت.

برای ترویج همجوشی غیرنظامی-نظامی، چین اجازه مناقصه عمومی برای بخشی از قراردادهای دفاعی خود را می‌دهد، از جمله برای سیستم‌های حساسی که ایالات متحده و بسیاری دیگر از ارتش‌ها آنها را مخفی نگه می‌دارند.

با استخراج اطلاعات فروشندگان از نزدیک به ۳۰۰۰ اطلاعیه اعطای قرارداد مرتبط با هوش مصنوعی که توسط ارتش آزادی‌بخش خلق (PLA) در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ منتشر شده بود، CSET بیش از ۳۰۰ شرکت را شناسایی کرد که چندین مناقصه را برنده شدند. شرکت‌های خصوصی، دانشگاه‌های غیرنظامی و سایر نهادهایی که به طور سنتی بخشی از صنعت دفاعی چین محسوب نمی‌شوند، بیش از ۸۵ درصد از برندگان چندگانه مناقصه را تشکیل دادند و اکثریت قراردادها را به دست آوردند. اکثر قریب به اتفاق آنها مشمول تحریم‌های ایالات متحده نیستند.

شرکت‌های خصوصی معمولاً جوان بودند و اکثر آنها پس از سال ۲۰۱۰ تأسیس شده بودند. این شامل بزرگترین برنده مناقصه، آی‌فلای‌تک دیجیتال (iFlytek Digital)، که شاخه‌ای از شرکت تشخیص صدای هوش مصنوعی آی‌فلای‌تک (iFlytek Co.) است، می‌شود. شرکت اصلی در سال ۲۰۱۹ توسط ایالات متحده در لیست سیاه قرار گرفت؛ به دلیل نقشش در کمک به نظارت دولتی بر اقلیت‌های مذهبی در چین. بیشتر ۲۰ قراردادی که توسط آی‌فلای‌تک دیجیتال، که اکنون به عنوان یک نهاد جداگانه وجود دارد و بنابراین مشمول لیست سیاه ایالات متحده نیست، امضا شد، شامل پردازش و تحلیل داده‌ها بود.

وسایل نقلیه نظامی که سگ‌های رباتیک نظامی را در جریان رژه در میدان تیان‌آن‌من حمل می‌کنند.
پیش‌بینی می‌شود سگ‌های رباتیک در نبردهای آینده تحت مدیریت هوش مصنوعی نقش پررنگی داشته باشند. عکس: Johannes Neudecker/ZUMA Press
Johannes Neudecker/ZUMA Press

اگرچه ارتش آزادی‌بخش خلق (PLA) به شدت به غول‌های دفاعی دولتی برای ساخت پهپادهای خود متکی است، داده‌های قراردادها نشان می‌دهد که شرکت‌های خصوصی نیز در این زمینه پیشرفت‌هایی داشته‌اند. یکی از آنها شرکت نوآوری علم و فناوری سیچوان تنگدن (Sichuan Tengden Sci-Tech Innovation) است، سازنده "عقرب دم‌دوقلو" (TB-001 Twin-Tailed Scorpion)، یک پهپاد تهاجمی سنگین که در سال‌های اخیر در نزدیکی اوکیناوا و تایوان مشاهده شده است. این شرکت که در سال ۲۰۱۶ تأسیس شد، هفت قرارداد، عمدتاً برای اجاره پهپاد و آزمایش‌های پرواز، برنده شد.

جوایز قراردادهایی که CSET بررسی کرد، شامل مناقصات تدارکات محرمانه برای سیستم‌های هوش مصنوعی که PLA می‌خواهد آنها را پنهان نگه دارد، نمی‌شد و بسیاری از آنها کاربران نهایی را مشخص نکردند. محققان همچنین به وابستگی‌های خوداظهاری شرکت‌ها متکی بودند، به این معنی که برخی ممکن است ارتباطات افشا نشده‌ای با پیمانکاران بزرگ دولتی داشته باشند.

به گفته الکس جاسکه (Alex Joske)، تحلیلگر مسائل چین در استرالیا که در تحقیقات CSET دخالتی نداشته اما نحوه همکاری دانشگاه‌های چینی با PLA را مطالعه کرده است، قراردادهایی مانند قراردادهای امضا شده توسط دانشگاه شانگهای جیائو تونگ (Shanghai Jiao Tong) تأیید می‌کنند که ارتش آزادی‌بخش خلق (PLA) برای جبران کاستی‌های خود در بهره‌گیری از تخصص‌های بیرونی تهاجمی عمل کرده است.

جاسکه گفت: "به خصوص در زمینه‌ای مانند هوش مصنوعی، ارتش در خط مقدم نیست. آنها واقعاً پیشرفت زیادی در کاهش موانع برای مشارکت دانشگاه‌های غیرنظامی در نیازهای دفاعی داشته‌اند."

پروژه شبکه کشتار دریایی یک نمونه واضح است. این مفهوم توسط محققان دانشکده اطلاعات الکترونیک و مهندسی برق دانشگاه جیائو تونگ (Jiao Tong's School of Electronic Information and Electrical Engineering) با مهندسان یک آزمایشگاه ملی و یک مؤسسه دفاعی دولتی در شهر مرکزی ووهان توسعه و آزمایش شد.

در مقاله خود، محققان اظهار داشتند که این ایده بر اساس نظریه "جنگ مبتنی بر تصمیم" (decision-centric warfare) که توسط ایالات متحده توسعه یافته است، بنا شده است. این نظریه بر اتخاذ تصمیمات سریع و مؤثر برای حفظ عدم تعادل دشمن تمرکز دارد. آنها استفاده از الگوریتم‌های تطبیقی را برای تشکیل مدلی از میدان نبرد دریایی بر اساس داده‌های رادار، سونار و سایر منابع اطلاعاتی، و سپس استفاده از آن مدل برای هماهنگ‌سازی دارایی‌های نظامی مانند سیستم‌های موشکی و پهپادها برای حذف اهداف، با تنظیمات ثابت بر اساس تغییرات در میدان نبرد، توصیف کردند.

برای آزمایش ایده خود، محققان یک حمله موشکی دشمن را شبیه‌سازی کردند. آنها نوشتند که در "سناریوی پرشدت" با ۳۱ هدف دشمن، سیستم شبکه‌های کشتاری متشکل از ده‌ها پهپاد را در متوسط ۲.۲۶ ثانیه تولید کرد. این سیستم قادر بود گزینه‌های متعددی را به فرماندهان ارائه دهد، اما همچنین می‌توانست به گونه‌ای پیکربندی شود که به طور خودکار بهینه‌ترین گزینه را اجرا کند.

یک هفته پس از برنده شدن قرارداد ساخت این سیستم، دانشگاه شانگهای جیائو تونگ (Shanghai Jiao Tong) قرارداد دومی را برای توسعه یک پایگاه داده برای پشتیبانی از آن به دست آورد. از روی قراردادها مشخص نبود که جیائو تونگ چقدر برای این پروژه‌ها دریافت کرده یا اینکه آیا آنها تکمیل شده‌اند.

دانشگاه شانگهای جیائو تونگ به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد. کابینه چین، شورای دولتی، و وزارت بازرگانی چین نیز به درخواست‌های اظهار نظر پاسخ ندادند. با وزارت آموزش و پرورش نیز تماس برقرار نشد.

به گفته سام برس‌نیک (Sam Bresnick)، پژوهشگر در CSET، بهره‌برداری PLA از تامین‌کنندگانی مانند جیائو تونگ، دولت ایالات متحده را با انتخاب‌های دشواری روبرو می‌کند. وی گفت که واشنگتن باید تشخیص دهد که برای رقابتی ماندن، به چه سرمایه‌گذاری‌هایی نیاز دارد. همچنین باید تصمیم بگیرد که آیا تعداد بسیار بیشتری از مؤسسات و شرکت‌های چینی را با تحریم‌ها مواجه کند یا به نحوی همکاری را در صورت امکان حفظ کند.

وی گفت: "حرکت زیادی به سمت رویکرد چکش زدن وجود دارد زیرا آسان است."

برای جاش چین به [email protected] ایمیل بزنید