گیر پدرسن از سمت خود به عنوان نماینده ویژه سازمان ملل متحد در سوریه، پستی که از ژانویه ۲۰۱۹ بر عهده داشت، کناره‌گیری کرد.
یک مقام سازمان ملل روز چهارشنبه اعلام کرد که پدرسن، دبیرکل را از تصمیم خود برای کناره‌گیری به دلایل شخصی، پس از بیش از شش و نیم سال خدمت، مطلع ساخته است.
استعفای این دیپلمات نروژی به طور گسترده‌ای مورد انتظار بود؛ در بحبوحه گزارش‌های تأیید نشده مبنی بر ادغام دفتر وی در ژنو با مأموریت سازمان ملل در سوریه. این اقدام تنها چند روز پیش از آغاز هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک صورت می‌گیرد که قرار است هفته آینده آغاز شود.
احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، در این گردهمایی سخنرانی خواهد کرد و این اولین باری است که یک رئیس دولت یا حکومت سوریه در مجمع عمومی شرکت می‌کند.
این مقام سازمان ملل افزود که پدرسن "تأکید کرده است که عمیقاً مدیون و از مردم سوریه که در طول این سال‌ها شجاعت و انسانیت فوق‌العاده‌ای از خود نشان داده‌اند، بسیار سپاسگزار است."
پدرسن، که پیش از این به عنوان هماهنگ‌کننده ویژه سازمان ملل در لبنان و سفیر نروژ در سازمان ملل و چین خدمت کرده بود، انتظار می‌رود تا ماه دسامبر در سمت خود باقی بماند.
پدرسن در آخرین جلسه توجیهی خود، تصویری تلخ از سوریه ارائه داد؛ جایی که "شبح مداخلات خارجی همچنان در ابعادی بزرگ به چشم می‌خورد" و مجموعه‌ای خیره‌کننده از چالش‌ها، از جمله بازسازی اقتصاد ویران‌شده کشور در جنگ، بازیابی اعتماد اقلیت‌های ستم‌دیده پس از یک سری کشتارها، و ادغام مجدد مناطق اداره‌شده کشور، هنوز حل نشده‌اند.
سقوط رژیم اسد در دسامبر ۲۰۲۴، چشم‌انداز سیاسی سوریه را متحول کرده و سؤالاتی را درباره نقش نماینده ویژه، آن‌طور که در سال ۲۰۱۴ هنگام ایجاد این سمت تعیین شده بود، مطرح کرده است. وظیفه اصلی نماینده ویژه از آن زمان تاکنون، تضمین اجرای قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل بوده است که خواستار انتقال مسالمت‌آمیز قدرت از دیکتاتوری به دموکراسی است. این امر شامل تشکیل یک دولت انتقالی جدید و فراگیر و تدوین قانون اساسی جدید پیش از برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه است.
در حالی که دولت موقت سوریه و انتخابات پارلمانی که قرار است اواخر امسال برگزار شود، نمی‌توانند فراگیر نامیده شوند، واقعیت‌های موجود در میدان تغییر کرده‌اند و به گفته ناظران دیپلماتیک، لازم است مأموریت جدیدی برای نقش نماینده ویژه تدوین شود.
بر اساس خبرنامه "سوریه در گذار"، سازمان ملل در اواسط اوت، دولت موقت سوریه را از تصمیم خود برای انتقال کامل دفتر نماینده ویژه از ژنو به دمشق مطلع کرده است. هنوز مشخص نیست که آیا پست نماینده ویژه در کنار هماهنگ‌کننده مقیم فعلی که فعالیت‌های این نهاد در سوریه، از جمله کمک‌های بشردوستانه، را رهبری می‌کند، باقی خواهد ماند یا خیر.
هرگونه تغییری در مأموریت نماینده ویژه نیازمند تأیید یکپارچه شورای امنیت و به ویژه پنج عضو دائم آن است. روسیه، که هدف اصلی‌اش حفظ حضور خود در پایگاه دریایی ساحل سوریه است، و چین، که نگران حضور مداوم مبارزان اویغور است که در کنار الشرع – یک جهادی سابق – علیه رژیم اسد جنگیدند، بعید نیست هرگونه تغییری را که اهرم فشار باقیمانده آنها بر رهبران جدید کشور را تضعیف کند، تأیید کنند.
ملاحظات اقتصادی نیز در کار است، زیرا سازمان ملل به دلیل کاهش چشمگیر بودجه توسط دولت ترامپ، بودجه خود را کاهش داده است. برخی از مشاغل موجود در ژنو – مانند کارشناسان تحریم – ممکن است پس از کاهش بسیاری از تحریم‌های دوره اسد بر سوریه توسط اتحادیه اروپا و ایالات متحده، دیگر ضروری نباشند. اما تأمین امنیت برای یک مأموریت گسترده‌تر پس از انتقال کارکنان ژنو به دمشق نیز از نظر مالی پرهزینه خواهد بود.
در هر صورت، خروج پدرسن پایان دوره‌ای خواهد بود که در آن نقش نماینده ویژه عمدتاً به مدیریت حساسیت‌های رژیم اسد و همچنین حفظ همکاری ذینفعان منطقه‌ای، به ویژه ترکیه و روسیه، محدود شده بود. با نبود راه‌حل سیاسی در چشم‌انداز و ادامه درگیری‌های داخلی بین شورشیان سنی و رژیم، کشتارهای داعش در سراسر کشور، و مداخلات پی‌درپی ترکیه علیه کُردها در شمال و شرق، پدرسن وظیفه سنگینی بر عهده داشت. از این رو، مهمترین وظیفه او اطمینان از رسیدن حداقل کمک‌های بشردوستانه به حداکثر تعداد ممکن از شهروندان خسته از جنگ و فقیر کشور بود.