بر اساس آخرین سرشماری در سال ۲۰۲۰، کمتر از ۰.۱ درصد از ۱.۴ میلیارد نفر جمعیت چین مهاجر هستند (در آمریکا این سهم ۱۵ درصد است). از نظر تاریخی، این کشور پذیرای تعداد زیادی تازه‌وارد نبوده است، اما رهبرانش می‌خواهند از فرصت ژئوپلیتیکی کنونی بهره ببرند. این ماه، چین با ارائه یک ویزای جدید – که در چشم‌انداز جسورانه اما در جزئیات مبهم است – در تلاشی برای جذب استعدادهای فناورانه جهانی، درهای خود را به روی جوانان باهوش گشود.
در حالی که آمریکا، آهن‌ربای جذب برترین مهندسان، توسعه‌دهندگان و محققان جهان، بودجه دانشگاه‌ها را کاهش می‌دهد و هزینه ویزای H-1B (که اغلب برای استخدام کارگران فناورانه خارجی استفاده می‌شود) را به ۱۰۰,۰۰۰ دلار افزایش می‌دهد، چین خود را به عنوان یک جایگزین معرفی می‌کند. در مقایسه با دسته‌های ویزای موجود چین، «ویزای K» جدید، مدت اقامت طولانی‌تر، ورودهای بیشتر و فرآیند درخواست ساده‌تری را برای دارندگان خود ارائه می‌دهد. برخلاف H-1B، طرح چینی نیازی به حمایت کارفرما ندارد، که به فارغ‌التحصیلان جوان رشته‌های STEM آزادی کامل برای تحصیل، تحقیق یا راه‌اندازی کسب‌وکار می‌دهد.
این طرح در خارج از کشور بازتاب خوبی داشته است. اما در داخل، واکنش شدیدی را برانگیخته است. این تا حدی به دلیل اضطراب بالا در میان جوانان چینی است که برای یافتن شغل با مشکل مواجه‌اند. آن‌ها چشم‌انداز ورود کارگران خارجی بیشتر را به عنوان رقابت بیشتر در بازار کار می‌بینند. تابستان امسال، ۱۲.۲ میلیون فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌های چین سرازیر شدند که بسیاری از آن‌ها دارای مدارک مهندسی بودند و به دنبال مشاغل یقه سفید می‌گشتند.
اقتصاد کند بدین معناست که شرکت‌ها در اسکان دادن آن‌ها با مشکل مواجه‌اند. ماه اوت شاهد افزایش بیکاری جوانان به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۲۳ (زمانی که شیوه محاسبه آن تغییر کرد) بود. اکنون ۱۸.۹ درصد از افراد ۱۶ تا ۲۴ ساله در چین (به استثنای دانشجویان) فاقد شغل هستند. یکی از کاربران آنلاین با گلایه می‌نویسد: «ما حتی نمی‌توانیم از استعدادهای کشور خودمان استفاده کنیم. آیا استعداد خارجی آنقدر فوق‌العاده است؟»
منبع دیگری از مخالفت، که زشت‌تر است، از نژادپرستی نشأت می‌گیرد. اواخر سپتامبر، یک گوینده خبر هندی ویزای K را به عنوان H-1B چین توصیف کرد: «پیام پکن واضح است: بیخیال دردسر شوید، چمدان‌هایتان را ببندید و ما به شما فرصت‌های فراوان می‌دهیم.» بسیاری از چینی‌ها هنگام حمله به این ویزا به صورت آنلاین، به این بخش از خبر اشاره کردند. هندی‌ها سال گذشته بیش از ۷۰ درصد از ویزاهای H-1B را دریافت کردند، و به نظر می‌رسد بسیاری از چینی‌ها از نوعی هجوم به کشورشان واهمه دارند.
جهان در دستان آن‌هاست
چنین سناریویی بعید است. پس از پنج سال پرتنش، روابط هند و چین تازه در حال گرم شدن است. علاوه بر این، دن وانگ از گروه اوراسیا (Eurasia Group) معتقد است که اولین دارندگان ویزای K عمدتاً از اروپا و آمریکا خواهند آمد، جایی که در حال حاضر بسیاری از استعدادهای برتر مشغول به کار هستند. او می‌گوید: «پکن این برنامه را به شدت کنترل خواهد کرد و تعداد کمی از افراد با معیارهای سختگیرانه را پذیرش خواهد کرد تا به نظر برسد که یک استخدام هدفمند است.» روزنامه «پیپل'ز دیلی» (People’s Daily)، ارگان رسمی حزب کمونیست، در ۳۰ سپتامبر اعلام کرد که چین «بیش از هر زمان دیگری تشنه استعداد است.» این روزنامه تأکید می‌کند که هدف، دانشمندان و مهندسان جوان از مؤسسات معتبر هستند، نه «نیروی کار با کیفیت پایین» که به نظر می‌رسد شهروندان آنلاین در مورد آن شکایت می‌کنند. این سیاست احتمالاً به چین کمک می‌کند تا «هایگوی» (haigui) یا لاک‌پشت‌های دریایی بیشتری را جذب کند؛ چینی‌های خارج از کشور که پس از تحصیل و کار در خارج به وطن بازمی‌گردند.
با وجود تمام این اهداف بلندپروازانه، جزئیات مربوط به طرح جدید ویزا هنوز کم است. الزامات «سن، سابقه تحصیلی و تجربه کاری» وجود خواهد داشت. لو شیانگ از آکادمی علوم اجتماعی چین به رسانه‌های دولتی گفت که سیاست‌های پیچیده‌تر در ماه‌های آینده تدوین خواهند شد. ویزاهای K احتمالاً در این میان توسط وزارت خارجه «به صورت منعطف» اداره خواهند شد – هرچه این عبارت معنی دهد. این ماجرا درس‌هایی برای آینده دارد، زمانی که چین برای کمک به مراقبت از جمعیت سالخورده‌اش به مهاجران بیشتری نیاز خواهد داشت. دری که باز می‌شود، همانند یک استقبال سازمان‌یافته نیست.
مشترکین می‌توانند در خبرنامه هفتگی درام تاور ما ثبت‌نام کنند تا درک کنند که جهان در مورد چین چه فکر می‌کند – و چین در مورد جهان چه فکری دارد.