چرا فوق‌ثروتمندان از دارایی‌های لوکس دست می‌کشند

یک بطری شراب شاتو دی‌کم (Château d’Yquem) مدل ۲۰۱۰ چیز نفیسی است. زردآلو، بادام تست شده، پوست مرکبات، لیموی آبدار، قارچ‌های سفید: همه این‌ها در آن یافت می‌شود. تا همین اواخر، قیمت بهترین شراب شیرین جهان به طور پیوسته افزایش می‌یافت. تا سال ۲۰۲۳، قیمت یک بطری از این تولیدکننده ۶۰ درصد بیشتر از اواسط دهه ۲۰۱۰ بود. در آن زمان، تمام اشکال تجملات گران‌تر می‌شدند. خودروهای کلاسیک، ویسکی‌های کهنه و عمارت‌های عظیم‌الجثه از نظر ارزش افزایش یافتند. از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳، «شاخص سرمایه‌گذاری لوکس» که توسط شرکت املاک نایت فرانک (Knight Frank) منتشر می‌شود، ۷۰ درصد رشد کرد.

و سپس چیزی تغییر کرد. از اوج خود در سال ۲۰۲۳، این شاخص ۶ درصد کاهش یافته است. قیمت شراب‌های درجه یک بوردو، از جمله لافیت روتشیلد (Lafite Rothschild) و مارگو (Margaux)، ۲۰ درصد افت کرده است. در آمریکا، قیمت جت‌های شخصی و قایق‌ها ۶ درصد کاهش یافته است. رولکس‌های (Rolex) دست دوم با تقریباً ۳۰ درصد کمتر از قیمت سال ۲۰۲۲ دست‌به‌دست می‌شوند. هنر فاخر نیز در رکود است. به گفته ساویلز (Savills)، یک شرکت املاک و مستغلات، قیمت بهترین املاک در شهرهای جهانی به سختی در حال افزایش است. قیمت خانه‌های «ممتاز» در لندن و پاریس در حال کاهش است. دو سال پیش خانه‌ای در «ردیف میلیاردرها» در سان فرانسیسکو به قیمت ۳۲ میلیون دلار به فروش گذاشته شد. فروشندگان اکنون قیمت را به ۲۶ میلیون دلار کاهش داده‌اند.

چرا بازار دارایی‌های اشرافی دچار رکود شده است؟ به نظر نمی‌رسد که فوق‌ثروتمندان با مشکل مالی مواجه باشند. طبق گزارش مجله فوربز (Forbes)، بیش از ۳۰۰۰ میلیاردر در جهان وجود دارد که نسبت به ۲۸۰۰ نفر سال گذشته افزایش یافته است. ۰.۱ درصد از ثروتمندترین آمریکایی‌ها اکنون ۱۴ درصد از ثروت خانوار کشور را در اختیار دارند که بیشترین میزان در دهه‌های اخیر است. در سان فرانسیسکو، جایی که هیچ‌کس نمی‌خواهد یک عمارت بخرد، رونق هوش مصنوعی هر روز میلیونر می‌سازد. مارک زندی (Mark Zandi) از شرکت تحقیقاتی مودی’ز آنالیتیکس (Moody’s Analytics) دریافته است که برخلاف آمریکایی‌های فقیرتر، ثروتمندترین ۳.۳ درصد از سال ۲۰۲۲ هزینه‌های خود را به شدت افزایش داده‌اند.

در عوض، رکود بازار به دلیل اقتصاد در حال تغییر سریع کالاهای لوکس است. برای درک دلیل آن، تورستین وبلن (Thorstein Veblen)، اقتصاددان آمریکایی که در اوایل قرن بیستم فعال بود، را بخوانید. او استدلال کرد که تجملات به کمیابی و رقابت‌پذیری وابسته است. یک کالا واقعاً لوکس نیست فقط به این دلیل که گران است، بلکه به این دلیل است که مصرف آن توسط یک نفر، توانایی دیگران را برای داشتن آن کاهش می‌دهد. امروز، آنچه که کمیاب و رقابت‌پذیر محسوب می‌شود، به شدت تغییر کرده است.

مشکل، حداقل برای فوق‌ثروتمندان، این است که کالاهای لوکس در همه جا یافت می‌شوند. بسیاری از تاکستان‌ها شراب عالی تولید می‌کنند؛ آیا بهترین بوردو واقعاً اینقدر بهتر است؟ الماس‌های آزمایشگاهی دقیقاً شبیه الماس‌های واقعی هستند. هر کسی با کمی پول می‌تواند یک ژاکت کیتون (Kiton) از بازار دست دوم تهیه کند یا یک جت شخصی کرایه کند. نوآوران دنیای هنر از «قطعه‌قطعه کردن» آثار استادان قدیمی صحبت می‌کنند، به طوری که صدها نفر صاحب قطعه‌ای کوچک از یک رامبراند (Rembrandt) باشند. این روزها همه از چیزهای نفیس زندگی لذت می‌برند—و در شبکه‌های اجتماعی درباره آن پست می‌گذارند. چنین چیزهایی دیگر کمیاب یا رقابت‌پذیر نیستند. بنابراین دیگر به نظر نمی‌رسند که اینقدر لوکس باشند.

به همین دلیل ثروتمندان در حال هزینه کردن برای چیزهای بزرگتر و بهتر هستند؛ اغلب خدمات، به جای کالاها. ما یک شاخص خدمات فوق‌لوکس را ایجاد کردیم که شامل همه چیز از یک بلیط سوپر باول (Super Bowl) گرفته تا یک غذای رستوران سه ستاره میشلن می‌شود. ما تجربیاتی را انتخاب کردیم که هم شهرت جهانی داشتند – نه فقط خوب، بلکه بهترینِ بهترین‌ها – و هم می‌توانستیم داده‌های قیمتی قابل اعتماد برای سال‌های متمادی پیدا کنیم. شاخص ما از سال ۲۰۱۹ تا کنون ۹۰ درصد افزایش یافته است. حتی از سال ۲۰۲۳، با وجود کاهش قیمت کالاها، این شاخص به شدت بالا رفته است (نمودار را ببینید).

افزایش سرسام‌آور قیمت خدمات لوکس، منعکس‌کننده همان پویایی‌هایی است که به کالاهای لوکس آسیب زده‌اند. هتل له بریستول (Le Bristol)، شاید بهترین هتل پاریس، را در نظر بگیرید. تقاضای جهانی برای شنا در استخر روی پشت‌بام آن، که منظره‌ای از برج ایفل را ارائه می‌دهد، وجود دارد. بسیاری از مهمانان روی تراس سرسبز آن، بیشتر وقت خود را صرف عکس گرفتن از کوکتل‌هایشان می‌کنند تا نوشیدن آن‌ها. با این حال، له بریستول کمتر از ۲۰۰ اتاق دارد که اقامت در آن را به شدت رقابت‌پذیر می‌کند. یک شب اقامت در آنجا اکنون دو برابر گران‌تر از سال ۲۰۱۹ است.

بسیاری از مردم دوست دارند یک خدمتکار خانه داشته باشند، اما بهترین‌ها به سختی یافت می‌شوند. در آمریکا، حقوق آن‌ها حدود ۵۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۹ است. خانه‌دارهای پالم بیچ (Palm Beach)، بخش ثروتمند فلوریدا، اکنون به طور معمول بیش از ۱۵۰,۰۰۰ دلار در سال درآمد دارند. شما می‌توانید یک ساعت را بفروشید، اما نمی‌توانید روزی را که در زمین اصلی ویمبلدون (Wimbledon) گذرانده‌اید «دوباره بفروشید». از سال ۲۰۱۶، قیمت اولیه یک اوراق قرضه پنج ساله، که به دارنده حق بلیط می‌دهد، از حدود ۵۰,۰۰۰ پوند (۶۷,۰۰۰ دلار) به بیش از ۱۰۰,۰۰۰ پوند افزایش یافته است. قیمت یک بلیط سوپر باول دو برابر چند سال پیش است. شرکت در مت گالا (Met Gala)، اگر بتوانید بلیط بگیرید، بیش از دو برابر قیمت سال ۲۰۱۹ هزینه دارد. قیمت منوی رستوران بنو (Benu)، یک رستوران سه ستاره میشلن در سان فرانسیسکو، از سال ۲۰۱۵ تاکنون ۷۸ درصد افزایش یافته است. آیا بیش از ۵۰۰ دلاری که خبرنگار شما برای خوردن غذا پرداخت، ارزشش را داشت؟ شاید؟

با این حال، هنگام غذا خوردن در آن رستوران، شما فقط غذا نمی‌خرید – بلکه این آگاهی را می‌خرید که برای آن چند ساعت، هیچ کس دیگری روی زمین نمی‌توانست پشت میز شما بنشیند. هفته‌های مد نیویورک و پاریس، مراسم‌های جمع‌آوری کمک مالی انحصاری، پلی‌آف‌های NBA (لیگ ملی بسکتبال): دیگر هیچ معامله خوبی وجود ندارد، که این باعث می‌شود گفتن به دیگران که شما آنجا نبودید، رضایت‌بخش‌تر باشد. خدا می‌داند که بلیط دست دوم فینال جام جهانی فوتبال سال آینده، که در نزدیکی شهر نیویورک برگزار می‌شود، چقدر هزینه خواهد داشت. این بخش بزرگی از جذابیت آن است. وقتی می‌توانید یکی از معدود افرادی باشید که هری کین (Harry Kane) و کیلیان ام‌باپه (Kylian Mbappé) را در حال رقابت می‌بینید، چرا باید خود را با یک بطری شاتو دی‌کم (Château d’Yquem) به زحمت بیندازید؟