یک مطالعه جدید که چگونگی تکامل بوسیدن را بررسی می‌کند، نشان می‌دهد که اجداد میمون‌ها و انسان‌های اولیه مانند نئاندرتال‌ها (Neanderthals) احتمالاً با دوستان و شرکای جنسی خود لب به لب می‌شدند. این رفتار ممکن است به ۲۱ میلیون سال پیش بازگردد.
اولین بوسه‌های بشری ۴۵۰۰ سال پیش در بین‌النهرین و مصر باستان ثبت شده است، اما ماتیلدا بریندل، نویسنده اصلی این تحقیق و زیست‌شناس تکاملی در گروه زیست‌شناسی آکسفورد، می‌گوید بوسیدن یک «معمای تکاملی» را مطرح می‌کند.
او اظهار داشت که این رفتار به نظر می‌رسد خطرات بالایی مانند انتقال بیماری را به همراه دارد، در حالی که هیچ مزیت آشکار تولیدمثلی یا بقایی ارائه نمی‌دهد.
بریندل، که رفتار جنسی در نخستی‌سانان را مطالعه می‌کند، به سی‌ان‌ان گفت: «بوسیدن یکی از آن چیزهایی است که ما واقعاً به درک آن علاقه‌مند بودیم. این رفتار در بین حیوانات فراگیر است که به شما سرنخی می‌دهد مبنی بر اینکه ممکن است یک ویژگی تکامل‌یافته باشد.»
بوسیدن، که تیم آن را تماس غیرتهاجمی دهان به دهان بدون دخالت غذا تعریف کرد، چیزی نیست که بتوان آن را در سوابق فسیلی تشخیص داد، بنابراین بریندل و همکارانش از رویکرد متفاوتی استفاده کردند.
محققان از متون علمی موجود، اطلاعاتی را در مورد گونه‌های نخستی‌سانان مدرن که بوسیدن در آن‌ها مشاهده شده است، جمع‌آوری کردند؛ این گونه‌ها شامل شمپانزه‌ها، بونوبوها، اورانگوتان‌ها و یک گونه از گوریل‌ها بودند.
بریندل توضیح داد که تیم سپس یک تحلیل فیلوژنتیک (تبارزایی) را انجام داد که به دانشمندان اجازه می‌دهد بر اساس داده‌های رفتاری از حیوانات زنده، اطلاعاتی در مورد ویژگی‌های گونه‌های منقرض‌شده استنباط کنند. این کار شامل بازسازی یک درخت یا نقشه از چگونگی ارتباط گونه‌های مختلف نخستی‌سانان بر اساس اطلاعات ژنتیکی است.
او گفت: «با این اطلاعات، می‌توانیم نوعی سفر به گذشته داشته باشیم.»
بوسه‌های ماقبل تاریخ
این تیم از مدل‌سازی آماری برای شبیه‌سازی سناریوهای تکاملی مختلف در طول شاخه‌های درخت استفاده کرد تا احتمال بوسیدن اجداد میمون‌های مختلف را تخمین بزند. برای مثال، او گفت شمپانزه‌ها، بونوبوها و انسان‌ها همگی می‌بوسند، بنابراین به احتمال زیاد آخرین جد مشترک همه این گونه‌ها نیز این کار را می‌کرده است. برای ارائه تخمین‌های قوی، این مدل ۱۰ میلیون بار اجرا شد.
نتایج، که چهارشنبه در مجله «تکامل و رفتار انسانی» منتشر شد، نشان داد که بوسیدن یک ویژگی باستانی در میمون‌های بزرگ بوده که در جد این گروه بین ۲۱.۵ میلیون تا ۱۶.۹ میلیون سال پیش تکامل یافته است.
این بدان معناست که خویشاوندان منقرض‌شده انسان، مانند نئاندرتال‌ها، نیز احتمالاً درگیر بوسیدن بوده‌اند. این مطالعه اشاره کرد که این احتمال نیز وجود دارد که از آنجا که دانشمندان می‌دانند گونه ما، هوموساپینس (Homo sapiens)، با نئاندرتال‌ها تولیدمثل متقابل داشته، انسان‌ها و نئاندرتال‌ها یکدیگر را می‌بوسیده‌اند.
با این حال، بریندل گفت که این مدل نشان نمی‌دهد که چرا و چگونه بوسیدن تکامل یافته است و خاطرنشان کرد که کاربردهای متعددی از جمله ارزیابی همسران بالقوه، معاشقه، پیوند، کاهش تنش‌های اجتماعی و جویدن غذا قبل از دادن آن به فرزندان دارد.
او افزود که داده‌های محدودی در مورد بوسیدن در حیوانات خارج از گونه‌های میمون وجود دارد که بازسازی چگونگی توسعه این ویژگی در طول زمان را دشوار می‌کند. علاوه بر این، بیشتر اطلاعات از حیوانات در اسارت یا پناهگاه‌ها به دست آمده است. او گفت که داده‌های بیشتری در مورد بوسیدن در گونه‌های مختلف مورد نیاز است.
بریندل اظهار داشت: «کاری که ما انجام داده‌ایم، که یک گام اول واقعاً مهم است، نشان دادن این است که بوسیدن یک ویژگی تکامل‌یافته و بسیار باستانی است. اما چرا؟ و این گام بعدی شگفت‌انگیز است اگر مردم بخواهند آن را دنبال کنند.»
محققان در این مطالعه جدید اشاره کردند که بوسیدن یک رفتار جهانی در جامعه بشری نیست. بر اساس یک مقاله در سال ۲۰۱۵، این رفتار تنها در ۴۶ درصد از فرهنگ‌ها ثبت شده است.
بریندل توضیح داد: «ما یک نشانه تکاملی قوی در بوسیدن پیدا کردیم، اما این به معنای این نیست که باید حفظ شود.» او افزود، برای برخی از جمعیت‌ها، بوسیدن ممکن است مناسب نباشد: «نخستی‌سانان گونه‌های بسیار انعطاف‌پذیر و بسیار باهوشی هستند، بنابراین بوسیدن ممکن است در برخی زمینه‌ها مفید باشد اما در برخی دیگر نه. و اگر مفید نباشد، با پتانسیل بالای انتقال بیماری، بسیار پرخطر است.»
آدریانو ریس ئی لامیرا، روانشناس تکاملی و نخستی‌شناس در دانشگاه وارویک، که در این کار مشارکت نداشت، گفت که بوسیدن چیزی بیش از تماس «دهان به دهان» است و این مطالعه واقعاً اطلاعات زیادی در مورد اینکه چرا انسان‌ها به این شکل می‌بوسند، ارائه نمی‌دهد.
او از طریق ایمیل گفت: «اکثر بوسه‌هایی که انسان‌ها انجام می‌دهند، دهان به دهان نیستند.»
جاستین گارسیا، زیست‌شناس تکاملی و مدیر اجرایی مؤسسه کینزی، یک مرکز تحقیقاتی متمرکز بر مطالعه تمایلات جنسی و روابط، گفت که این مطالعه زمینه را برای تحقیقات آینده در انسان‌ها و سایر نخستی‌سانان فراهم می‌کند تا تفاوت‌های ظریف‌تری در رفتار بوسیدن، از جمله سوالاتی در مورد اینکه چه کسی را می‌بوسند و چگونه، بررسی شود. گارسیا، که همچنین نویسنده کتاب «حیوان صمیمی: علم عشق، وفاداری و ارتباط» است، در این تحلیل جدید شرکت نداشت.
گارسیا در ایمیلی گفت: «بوسیدن هم زیستی است و هم فرهنگی؛ رفتاری است که حواس بدنی را تحریک می‌کند و به وضوح ریشه‌های تکاملی دارد، اما ما همچنین می‌دانیم که در بین افراد و جمعیت‌ها متفاوت است.»
«این یک مثال فوق‌العاده از تعامل طبیعت و تربیت است، از جمله برای رفتاری که بسیاری از ما انسان‌ها آن را بسیار صمیمی می‌دانیم.»