پس از نزدیک به پنج ساعت مذاکره در روز سهشنبه بین مذاکرهکنندگان آمریکایی و روسی درباره پایان دادن به جنگ در اوکراین، هیچ پیشرفت چشمگیری حاصل نشد.
به گفته یک مذاکرهکننده روسی، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور، از پیشنهادات انتقاد کرده است. او حتی پیش از مذاکرات گفته بود که آماده جنگ با متحدان اروپایی اوکراین است، متحدانی که برای حمایت مالی و نظامی از اوکراین تلاش کردهاند.
آقای پوتین گفت: «ما قصد جنگ با اروپا را نداریم، اما اگر اروپا ناگهان با ما جنگ را آغاز کند، همین الان آمادهایم.»
پس چه چیزی میتواند روسیه را مجبور به پایان دادن به این درگیری کند؟ تحلیلگران میگویند که در غیاب فشارهای جدی مانند تحریمهای قویتر دولت ترامپ، این امر به اقتصاد و میدان نبرد بستگی دارد. اگرچه چالشهایی برای روسیه در هر دو جبهه وجود دارد، اما هیچیک به اندازهای وخیم نیست که اهرم قابل توجهی به ایالات متحده در مذاکرات، که سومین تلاش پرزیدنت ترامپ برای میانجیگری صلح است، بدهد.
فیونا هیل، محقق ارشد در موسسه بروکینگز در واشنگتن که در دولت اول ترامپ مسئول امور روسیه و اروپا در شورای امنیت ملی بود، گفت: «نقاطی وجود دارد که پوتین احتمالاً تحت فشار است، اما هیچکدام به حدی نرسیدهاند که او احساس کند باید تصمیمی بگیرد یا گزینههایش تمام شده است.»
پیش از مذاکرات سهشنبه، آقای پوتین به ندرت از یک مقر نظامی و همچنین یک همایش اقتصادی بازدید کرد تا این نکته را بیان کند که روسیه اقتصاد و نیروهای مسلحی را که برای ادامه جنگ نیاز دارد، در اختیار دارد.
نخبگان روسیه نیز این ادعا را تکرار میکنند.
فیودور لوکیانوف، مفسر برجسته سیاست خارجی، پس از ارائه جدیدترین پیشنهاد صلح آمریکا، مقالهای در روزنامه دولتی «روسیسکایا گازتا» نوشت. او نوشت که نیروی نظامی ابزار اصلی برای دستیابی به اهداف روسیه، از جمله «گشایش فرصتهای اقتصادی ملی» است.
درآمدهای حاصل از نفت و گاز که هزینه جنگ را تأمین میکنند، کاهش یافته است و تحریمهای جدید آمریکا علیه روسنفت، یک شرکت دولتی، و لوکاویل، دو بزرگترین تولیدکننده انرژی این کشور، در ماه اکتبر اعمال شد.
بر اساس آمار وزارت دارایی، اگرچه دولت در ماه اکتبر نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار مالیات از تولیدکنندگان نفت و گاز دریافت کرد، اما این رقم نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲۷ درصد کاهش قابل توجهی داشت. تحریمها، در کنار کاهش قیمت نفت خام و تقویت روبل، عامل این امر بودند.
اما روسیه همچنان علیرغم تلاشهای غرب برای مهار ناوگان سایه تانکرهایی که بیشتر صادرات انرژی این کشور را حمل میکنند، مبالغ هنگفتی از صنعت انرژی خود به دست میآورد.
کلیفورد کاپچان، رئیس گروه یوراسیا، یک گروه تحلیل ریسک سیاسی مستقر در نیویورک، گفت: «کاهش درآمد نفتی احتمالاً مانند یک دنداندرد دائمی در تلاشهای جنگی روسیه خواهد بود.»
با این حال، آقای کاپچان خاطرنشان کرد که برای کاهش شدید درآمد روسیه، تحریمهای بسیار قویتری لازم است، از جمله چشمانداز بعید مسدود کردن فروش به چین، بزرگترین مشتری انرژی روسیه، یا وارد کردن خسارت قابل توجه به صادرات توسط اوکراین.
یک بحران بانکی نیز ممکن است آقای پوتین را تحت فشار قرار دهد، اما تاکنون، تیم ماهر اقتصاددانان او پیامدهای جنگ را مدیریت کردهاند.
هزینههای هنگفت دولتی برای تولید تسلیحات در دو سال اول جنگ، تورم را سر به فلک کشاند. بانک مرکزی برای مهار آن، نرخهای بهره بالا را اعمال کرد.
نرخ اصلی بهره به ۱۶.۵ درصد کاهش یافته است، اگرچه برخی از مهمترین شرکتهای روسیه برای بازپرداخت وامهای خود با مشکل مواجه هستند. راهآهن روسیه، یک انحصار دولتی، با بدهی بیش از ۵۰ میلیارد دلار به دلیل کاهش تعداد باربری، مشکلات خاصی داشته است.
مصرفکنندگان نیز با نرخهای بالا دست و پنجه نرم میکنند، که یکی از دلایل کاهش شدید فروش اقلام گرانقیمت مانند خودرو است. آوتوواز، بزرگترین خودروساز روسیه و تولیدکننده خودروهای لادا، اعلام کرد که به هفته کاری چهار روزه روی خواهد آورد و تولید را ۴۰ درصد کاهش خواهد داد.
تلویزیون دولتی نیز اجازه برخی اعتراضات را در مورد این مسائل داده است.
آندری بژروکف، استاد موسسه دولتی روابط بینالملل مسکو، روز یکشنبه در یک برنامه گفتگوی تأثیرگذار روسی گفت که «متأسفانه، این حسابداران هستند که کشور و اقتصاد آن را اداره میکنند» و آنها هیچ برنامه استراتژیک بلندمدتی ندارند.
اما به گفته کنستانتین سونین، اقتصاددان روسی در دانشگاه شیکاگو، بعید است که روسها به دلیل مسائل اقتصادی به خیابانها بریزند.
در جبهه نظامی، روسیه به آرامی پیشروی کرده است، به ویژه در استان دونتسک در جنوب شرقی. روسیه روز دوشنبه ادعا کرد که شهر استراتژیک پوکروفسک را تصرف کرده است، اما این ادعا توسط اوکراین و وبلاگنویسان نظامی روسی مورد مناقشه قرار گرفت.
دستاوردهای نظامی با هزینههای انسانی وحشتناکی همراه است، اما به نظر نمیرسد این امر بر محاسبات روسیه در مذاکرات صلح تأثیر بگذارد. آقای پوتین میراث خود را به نتیجه این جنگ گره زده است.
تحلیلگران میگویند پرداختهای بالا به سربازان به این معنی است که نیروهای جدید جایگزین تقریباً ۳۰,۰۰۰ نفری میشوند که هر ماه از دست میروند. تحلیلگران نظامی میگویند که واحدهای خط مقدم با نفوذ تیمهای کوچک برای کشتن اپراتورهای پهپاد، مزیت اوکراین در استفاده از پهپادها را کاهش دادهاند، اما پس از آن فاقد تمرکز نیروها و تانکهای لازم برای تصرف قلمروهای قابل توجه هستند.
با این حال، آقای پوتین که ظاهراً با یک جنگ فرسایشی طولانی مدت مشکلی ندارد، مکرراً تأکید میکند که روسیه در حال پیروزی است.
دیمیتری کوزنتس، تحلیلگر نظامی برای مدوزا، یک رسانه خبری مستقل روسی، گفت: «سرعت حمله در یک سال گذشته ثابت بوده و به همین ترتیب ادامه خواهد یافت.»
آلینا لوبزینا و ایوان نچهپورنکو در تهیه این گزارش همکاری کردهاند.