بر اساس مطالعهای که توسط هیونگجین ریو از دانشگاه کیوتو ژاپن و همکارانش در مجله PLOS Biology منتشر شده است، بونوبوهای نر میتوانند سیگنالهای ناموثق باروری مادهها را رمزگشایی کنند، و این به آنها اجازه میدهد تا تلاشهای جفتگیری خود را بر روی دفعاتی متمرکز کنند که بالاترین شانس لقاح را دارند.
چگونه پژوهشگران باروری بونوبوها را مطالعه کردند
در بیشتر پستانداران، مادهها فقط در طول تخمکگذاری آماده جفتگیری هستند، که به نرها این امکان را میدهد تا تلاشهای جفتگیری خود را برای به حداکثر رساندن شانس لقاح زمانبندی کنند. اما در برخی نخستیها، مانند بونوبوها (Pan paniscus)، مادهها برای مدت طولانی از نظر جنسی پذیرای جفتگیری شده و تورمی صورتی و آشکار در اطراف اندام تناسلی خود نشان میدهند.
برای بررسی اینکه نرها چگونه با این سیگنال ناموثق باروری کنار میآیند، پژوهشگران گروهی از بونوبوهای وحشی را در وامبا در ذخیرهگاه علمی لوئو در جمهوری دموکراتیک کنگو مطالعه کردند.
در طول مشاهدات روزانه، آنها رفتارهای جنسی را ثبت کرده و وضعیت تورم اندام تناسلی هر ماده را به صورت بصری تخمین زدند. همچنین با استفاده از کاغذ فیلتر نمونههای ادرار مادهها را جمعآوری کردند تا بتوانند سطوح استروژن و پروژسترون را اندازهگیری کرده و زمان تخمکگذاری را تخمین بزنند.
آنها دریافتند که احتمال تخمکگذاری بین هشت تا 27 روز پس از رسیدن مادهها به حداکثر تورم به اوج خود میرسد، که پیشبینی آن برای نرها دشوار است. با این وجود، پیشرویهای جنسی نرها با زمان تخمکگذاری مطابقت نزدیکی داشت. نرها تلاشهای جفتگیری خود را بر روی مادههایی متمرکز کردند که زودتر به حداکثر تورم رسیده بودند و فرزندان جوانتری داشتند – دو منبع کلیدی اطلاعات که نشاندهنده احتمال بالاتر تخمکگذاری بود.
پیامدهای راهبردهای جفتگیری بونوبوها
نتایج نشان میدهد که نرها تلاشهای جفتگیری خود را با ترکیب اطلاعات مربوط به زمان تورم و تاریخچه تولیدمثلی، بر روی بارورترین مادهها متمرکز میکنند. از آنجا که بونوبوهای نر میتوانند به طور مؤثر باروری مادهها را با وجود سیگنالی ناموثق تخمین بزنند، احتمالاً فشار تکاملی کمی برای دقیقتر شدن این سیگنال وجود داشته است. نویسندگان میگویند این ممکن است توضیح دهد که چگونه این سیستم در طول زمان تکامل حفظ شده است.
نویسندگان اضافه میکنند: "در این مطالعه، ما دریافتیم که بونوبوهای نر، به جای تلاش برای پیشبینی دقیق زمان تخمکگذاری، از یک راهبرد انعطافپذیر استفاده میکنند—توجه به نشانه پایانی تورم جنسی همراه با سن نوزاد—تا تلاشهای جفتگیری خود را بهینهسازی کنند. این یافته نشان میدهد که حتی سیگنالهای نامشخص نیز میتوانند از نظر تکاملی کارآمد باقی بمانند، زمانی که حیوانات به جای انتظار دقت کامل، از آنها به صورت انعطافپذیر استفاده کنند."
"نتایج ما به توضیح اینکه چگونه سیگنالهای تخمکگذاری آشکار اما پر سروصدا، مانند آنچه در بونوبوها دیده میشود، میتوانند در محیطهای اجتماعی پیچیده پایدار بمانند و راهبردهای جفتگیری را شکل دهند، کمک میکند."
"بونوبوهای نر تنها کسانی نبودند که به تورم جنسی با دقت توجه میکردند—ما روزهای بیشماری را در جنگلهای بارانی وامبا، DRC دقیقاً همین کار را انجام دادیم! تمام آن تماشا کردن، عرق ریختن و یادداشتبرداری در دفترچههایمان در نهایت نتیجه داد. با ردیابی این تغییرات روزانه، ما کشف کردیم که بونوبوها چقدر با شکوه میتوانند از سیگنالی که برای ما پر سروصدا و گیجکننده به نظر میرسد، معنا استخراج کنند."
اطلاعات بیشتر
Ryu H, و همکاران. راهبردهای جفتگیری بونوبوهای نر پنجرههای باروری مادهها را با وجود سیگنالهای پر سروصدا در طول تورم جنسی هدف قرار میدهند. PLOS Biology (2025). DOI: 10.1371/journal.pbio.3003503
اطلاعات مجله: PLoS Biology