اعتبار عکس... ریکاردو ری
اعتبار عکس... ریکاردو ری

اقتصاد در سال ۲۰۲۵ جان سالم به در برد، اما بسیاری از آمریکایی‌ها در تنگنا هستند

رکود مورد انتظار اتفاق نیفتاد، اما بیکاری افزایش یافت، رشد دستمزدها کند شد و چالش‌های هزینه‌های زندگی رو به افزایش است.

پس از یک سال پرآشوب همراه با جنگ‌های تجاری، نوسانات بازار و طولانی‌ترین تعطیلی دولت در تاریخ، اقتصاد ایالات متحده بار دیگر مقاوم‌تر از آن چیزی که بسیاری از پیش‌بینی‌کنندگان می‌ترسیدند، عمل کرد.

اما "مقاوم" دقیقاً همان معنای "خوب" را نمی‌دهد.

بسیاری از آمریکایی‌ها در حالی وارد سال ۲۰۲۶ می‌شوند که نگران مشاغل خود هستند، تحت فشار مالی قرار دارند و متقاعد نشده‌اند که اوضاع در سال جدید بهبود خواهد یافت.

جریان داده‌های رسمی اقتصادی هفته گذشته پس از یک تأخیر طولانی ناشی از تعطیلی دولت از سر گرفته شد. گزارش‌ها به دلیل مشکلات فنی مرتبط با تعطیلی دولت کمی مبهم بودند، اما در مجموع نشان دادند که اقتصاد در همان وضعیت بلاتکلیفی که قبل از توقف داده‌ها بود، باقی مانده است.

رشد شغلی در نوامبر مناسب بود، اما بیکاری افزایش یافت. فروش خرده‌فروشی خوب بود، اما رشد دستمزدها کند شد. تورم کاهش یافت، اما همچنان بالا باقی ماند.

این تصویر ترکیبی بسیار بهتر از پیش‌بینی‌های وحشتناک بهار گذشته است، زمانی که بسیاری از اقتصاددانان هشدار دادند که تعرفه‌های رئیس‌جمهور ترامپ منجر به تورم سرکش، رکود – یا هر دو – خواهد شد.

در عوض، انتظار می‌رود داده‌های این هفته نشان دهند که تولید ناخالص داخلی (GDP) که کل تولید اقتصادی را اندازه‌گیری می‌کند، در سه ماهه سوم با نرخی قوی رشد کرده است. داده‌های کل سال، زمانی که اوایل سال آینده در دسترس قرار گیرند، احتمالاً نشان می‌دهند که تولید، با تعدیل تورم، در سال ۲۰۲۵ با سرعت حدود ۱.۵ درصد رشد کرده است، که کاهشی نسبت به سال ۲۰۲۴ است اما فاصله زیادی با رکود دارد.

اما یک زوال تدریجی، همچنان یک زوال است. در نظرسنجی‌ها، آمریکایی‌ها به طور گسترده می‌گویند که با هزینه‌های زندگی مشکل دارند و باور ندارند که اقتصاد به نفع آنها کار می‌کند – برداشتی که توسط داده‌ها تأیید می‌شود و نشان می‌دهد که هزینه‌های مصرف‌کننده توسط تعداد نسبتاً کمی از خانواده‌های ثروتمند هدایت می‌شود.

آقای ترامپ سعی کرد این روایت را در یک سخنرانی تلویزیونی شبانگاهی هفته گذشته که همراه با جدال و غالباً گمراه‌کننده بود، تغییر دهد. او در این سخنرانی سلف خود را مسئول مشکلات اقتصادی دانست و قول داد که "عصر طلایی" در راه است.

بسیاری از پیش‌بینی‌کنندگان انتظار دارند که سال آینده وضعیت روشن‌تری داشته باشیم. اما مشکل آقای ترامپ این است که تعداد کمی از مشکلات اقتصادی بزرگ‌تری که رأی‌دهندگان را در سال ۲۰۲۴ از حزب حاکم دور کردند، بهبود یافته‌اند و برخی حتی بدتر شده‌اند.

تعرفه‌ها باعث جهش تورم نشده‌اند، اما قیمت برخی محصولات مصرفی را افزایش داده‌اند. مالکیت خانه برای بسیاری از آمریکایی‌ها همچنان دور از دسترس است. مراقبت از کودک هنوز به طور گسترده‌ای گران است، قبوض برق در حال افزایش است و حق بیمه‌ها برای میلیون‌ها خانواده با پایان یافتن یارانه‌های بیمه در پایان سال افزایش خواهند یافت.

هدر بوشی، که به عنوان مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور جوزف آر. بایدن جونیور خدمت کرده بود، گفت: «وقتی افراد آمریکایی درباره اقتصاد فکر می‌کنند، به این فکر می‌کنند که "آیا می‌توانم چیزهایی را که نیاز دارم و می‌خواهم تهیه کنم؟ آیا فرصت‌های اقتصادی دارم؟"»

او گفت: وقتی پاسخ به این سؤالات "نه" باشد، متقاعد کردن مردم به قوی بودن اقتصاد دشوار است – درسی که او و همکارانش در دولت بایدن به سختی آموختند.

خانم بوشی گفت: «شما نمی‌توانید به مردم بگویید واقعیتشان چیست.»

تصویری نایکسان

علیرغم ادعای آقای ترامپ مبنی بر اینکه او «یک آشفتگی را به ارث برده است»، اقتصاد زمانی که او به قدرت بازگشت، از بسیاری جهات قوی بود. بیکاری پایین بود. دستمزدها در حال افزایش بود. تورم، اگرچه بالاتر از حد معمول بود، اما به طور قابل توجهی از اوج خود در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته بود.

ماه‌های اولیه پرشور دولت ترامپ تهدید به از بین بردن این پیشرفت کرد. تهدیدهای تعرفه‌ای رئیس‌جمهور، همراه با تلاش‌های ایلان ماسک برای حذف برنامه‌ها و کاهش نیروی کار فدرال، منجر به کاهش شدید اعتماد مصرف‌کننده و نوسانات شدید در بازار سهام شد.

سپس در ۲ آوریل، آقای ترامپ تعرفه‌هایی را بر تقریباً همه شرکای تجاری ایالات متحده اعلام کرد. بازارها سقوط کردند و اقتصاددانان درباره رکود یا "رکود تورمی" (stagflation) – ترکیب هراس‌آور تورم بالا و رشد ضعیف که آخرین بار در دهه ۱۹۷۰ در ایالات متحده دیده شد – هشدار دادند.

بدترین پیش‌بینی‌ها هرگز به حقیقت نپیوست، تا حدی به این دلیل که آقای ترامپ مسیر خود را تغییر داد و برخی از تعرفه‌ها را لغو و برخی دیگر را به تأخیر انداخت. این به شرکت‌ها فرصت داد تا موجودی خود را افزایش دهند و زنجیره‌های تأمین خود را بازسازی کنند. همچنین، شرکت‌ها در انتقال افزایش قیمت‌ها به مصرف‌کنندگان محتاط‌تر عمل کردند تا آنچه بسیاری از اقتصاددانان در ابتدا انتظار داشتند، شاید به این دلیل که شک داشتند مشتریان مایل یا قادر به تحمل هزینه‌های اضافی باشند.

اقتصاد ایالات متحده همچنین دارای منابع قدرت غیرمنتظره‌ای بود که به جبران کشش جنگ تجاری کمک کرد. افزایش ساخت مراکز داده برای مدل‌های هوش مصنوعی به تقویت سرمایه‌گذاری تجاری کمک کرد، در حالی که رشد بازار سهام – که عمدتاً به خوش‌بینی پیرامون هوش مصنوعی گره خورده بود – هزینه‌های مصرف‌کننده را تشویق کرد.

مایکل استرین، اقتصاددان در اندیشکده راست‌گرای مؤسسه امریکن اینترپرایز، گفت: «اگر رونق هزینه‌های هوش مصنوعی نبود، ما در وضعیت دیگری قرار داشتیم.»

اما مزایا به طور یکسان توزیع نشده است. خانواده‌های ثروتمند بیشترین سود را از بازار سهام برده‌اند، حتی در حالی که بازار کار رو به تضعیف منجر به کاهش رشد دستمزدها، به ویژه برای کم‌درآمدترین‌ها، شده است. در نتیجه، هزینه‌های مصرف‌کننده دو بخش شده است: خانواده‌های با درآمد بالا به خرج کردن ادامه می‌دهند و خانواده‌های کم‌درآمد به طور فزاینده‌ای از عهده تعهدات مالی خود برنمی‌آیند. مصادره خودروها و سایر نشانه‌های تنش مالی در سال جاری افزایش یافته است.

مایکل مادویتس، اقتصاددان در اندیشکده لیبرال مؤسسه روزولت، گفت: «بله، افرادی هستند که وضعشان عالی است، اما فکر نمی‌کنم این حس وجود داشته باشد که جزر و مد واقعاً در حال بالا آمدن و بلند کردن همه قایق‌ها است.»

برای برخی گروه‌ها، بازار کار رو به سردی کاملاً یخ‌زده شده است. فارغ‌التحصیلان اخیر کالج از زمان پیامدهای رکود بزرگ بیش از یک دهه پیش، سخت‌ترین زمان را برای یافتن شغل دارند. نرخ بیکاری برای کارگران سیاه‌پوست در نوامبر به ۸.۳ درصد جهش کرد که از ۶.۱ درصد در پایان سال گذشته و دو برابر نرخ برای کارگران سفیدپوست بیشتر است.

جسیکا فولتون، پژوهشگر ارشد در مرکز مشترک مطالعات سیاسی و اقتصادی، یک اندیشکده متمرکز بر مسائل مربوط به آمریکایی‌های سیاه‌پوست، گفت: «این سطحی است که اگر برای همه آمریکایی‌ها اتفاق می‌افتاد، یک بحران اقتصادی تلقی می‌شد.»

خانم فولتون خاطرنشان کرد که کاهش‌ها در دولت فدرال به طور نامتناسبی به کارگران سیاه‌پوست آسیب رسانده است. اما او هشدار داد که مشکلاتی که امروز خانواده‌های سیاه‌پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد – بازار کار ضعیف‌تر، کاهش برنامه‌های حمایتی فدرال، افزایش قیمت برق که بخشی از آن نتیجه رشد سریع مراکز داده هوش مصنوعی است – ممکن است به زودی به طور گسترده‌تری احساس شود.

خانم فولتون گفت: «مردم از همه طرف تحت فشار هستند. ما اکنون این را از کارگران سیاه‌پوست می‌بینیم که به نظر من می‌تواند پیش‌بینی‌کننده همین اتفاق برای همه باشد.»

خوش‌بینی محتاطانه

علیرغم این نگرانی‌ها، بسیاری از پیش‌بینی‌کنندگان انتظار دارند که رشد در سال آینده دوباره افزایش یابد و بازار کار به جای وخامت بیشتر، بهبود یابد.

آنها به چندین منبع بالقوه قدرت اشاره می‌کنند. کاهش مالیات‌هایی که کنگره امسال تصویب کرد باید منجر به بازپرداخت‌های بزرگ‌تر برای بسیاری از آمریکایی‌ها شود که باید در اوایل سال به مصرف‌کنندگان کمک کند. این قانون همچنین شامل مقرراتی برای تشویق شرکت‌ها به سرمایه‌گذاری بود.

نرخ‌های بهره پایین‌تر – نتیجه یک سری کاهش‌های اعمال شده توسط فدرال رزرو در پاییز امسال – نیز باید به کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان کمک کند. سیاست‌گذاران در حال بررسی این هستند که آیا کاهش‌های بیشتری را در سال آینده اعمال کنند یا خیر.

اما شاید بزرگ‌ترین محرک از کاهش عدم قطعیت پس از یک سال بی‌سابقه پرآشوب باشد که در آن کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاران با تغییرات اساسی مرتبط با تعرفه‌ها، محدودیت‌های مهاجرتی و مقررات دولتی دست و پنجه نرم کردند.

استفان استنلی، اقتصاددان ارشد ایالات متحده در بانک سانتاندر، گفت: «سال ۲۰۲۵ با تمام عدم قطعیت‌های مرتبط با سیاست‌گذاری مختل شد. چشم‌انداز سیاست‌گذاری به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا دوباره مشارکت کنند و وقتی این کار را انجام دهند، فکر می‌کنم شاهد افزایش سرمایه‌گذاری خواهید بود.»

سیاست‌گذاران نیز به همین ترتیب خوش‌بین هستند. جان ویلیامز، رئیس بانک فدرال رزرو نیویورک، روز جمعه در مصاحبه‌ای با CNBC گفت که «واقعاً احساس خوبی» نسبت به اقتصاد دارد.

او گفت: «ما از سال ۲۰۲۵ عبور کردیم. این سالی پر از عدم قطعیت بود. اتفاقات زیادی افتاد و اقتصاد از این شرایط عبور کرده است.»

اما این چشم‌انداز روشن می‌تواند در صورت فروکش کردن رونق هوش مصنوعی و به همراه آن بازار سهام، یا اگر سال آرام‌تری که بسیاری از آقای ترامپ انتظار دارند به ثمر نرسد، چه به دلیل تعرفه‌های جدید یا سایر تغییرات سیاست‌گذاری، دگرگون شود.

حتی بدون یک شوک جدید به سیستم، این خطر وجود دارد که زوال پیوسته ادامه یابد. ورونیکا کلارک، اقتصاددان در سیتی‌گروپ، پیش‌بینی می‌کند که رشد کند ماهانه مشاغل و افزایش دستمزد کمتر، بالاخره در سال آینده بر هزینه‌های مصرف‌کننده تأثیر خواهد گذاشت. او پیش‌بینی می‌کند که بیکاری بالاتر، مزایای بازپرداخت‌های مالیاتی بزرگ‌تر و سایر عوامل مساعد را جبران خواهد کرد.

خانم کلارک گفت: «اگر بازار کار واقعاً در حال تضعیف باشد، آنگاه آن چیزهای دیگر تقریباً بی‌اهمیت می‌شوند.»