تاثیر کووید-۱۹ بر استانداردهای زندگی جهانی
در اوج همهگیری کووید-۱۹ – زمانی که بیمارستانها پر بودند، مدارس و ادارات تعطیل شدند و اقتصادها دچار رکود شدند – بسیاری میپرسیدند جهان چه زمانی بهبود خواهد یافت. پنج سال بعد، دادهها نشان میدهد که این عقبنشینی در استانداردهای زندگی میتواند پایدار باشد.
شاخص توسعه انسانی (HDI) که توسط سازمان ملل (UN) تولید میشود، پیشرفت در امید به زندگی، آموزش و درآمد را رصد میکند. پس از تولید ناخالص داخلی (GDP)، این یکی از پرکاربردترین معیارهای توسعه است. امتیاز جهانی در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ کاهش یافت – این اولین کاهش از زمان شروع این شاخص در سال ۱۹۹۰ بود. در سال ۲۰۲۲ تا حدی بهبود یافت. آخرین گزارش، که در ۶ می منتشر شد، نشان میدهد که سرعت بهبود در سال ۲۰۲۳ کندترین میزان ثبت شده بوده است (نمودار را ببینید).
کشورهای ثروتمند، به طور طبیعی، بهترین عملکرد را دارند. آخیم اشتاینر از برنامه توسعه سازمان ملل میگوید که ۹۷ درصد از آنها به طور کامل بهبود یافته یا از امتیازات قبل از همهگیری خود فراتر رفتهاند. این در کمتر از ۶۰ درصد کشورهای فقیر صدق میکند.
پس از دو سال در صدر، سوئیس به سختی توسط ایسلند از جایگاه اول کنار زده شد. کشورهای نوردیک در بیشتر رتبهبندیهای کیفیت زندگی، بالاترین جایگاهها را دارند. انتظار میرود نوزادی که امروز در ایسلند متولد میشود بیش از ۸۲ سال عمر کند و بیش از ۱۸ سال آموزش ببیند. میانگین درآمد سرانه نزدیک به ۷۰,۰۰۰ دلار است (رتبهبندی کامل را در ادامه مشاهده کنید).
این شاخص نابرابری درون کشورها را در نظر نمیگیرد (سازمان ملل شاخصهای جداگانهای در این زمینه منتشر میکند). استانداردهای زندگی برای شهروندان ثروتمند و فقیر میتواند بسیار متفاوت باشد. آمریکاییهای ثروتمند معمولاً عمر طولانیتری نسبت به فقرا دارند. اما پول همه چیز نیست. مطالعهای به رهبری محققان دانشگاه براون که در ماه آوریل منتشر شد، نشان داد که ثروتمندترین افراد در آمریکا (که در رتبه ۱۷ HDI قرار دارد) نرخ مرگ و میری مشابه فقیرترین اروپاییهای شمالی و غربی و بیشتر اروپاییهای شرقی دارند.
بخش پایینی این شاخص تحت سلطه کشورهای جنوب صحرای آفریقا است. امید به زندگی در بدو تولد در سودان جنوبی، پایینترین کشور در رتبهبندی، کمتر از ۵۸ سال است، میانگین تحصیلات کمتر از شش سال و درآمد ناخالص ملی سرانه تنها ۶۸۸ دلار است. پس از دههها کاهش، شکاف بین کشورهای بالا و پایین این شاخص برای چهار سال متوالی گسترش یافته است. فقیرترین کشورهای جهان در سایر شاخصها نیز متوقف شدهاند. فقر شدید از سال ۲۰۱۵ تقریباً کاهش نیافته است. معیارهای بهداشت عمومی از زمان کووید کاهش یافته است. و از اواسط دهه ۲۰۱۰، نرخ رشد اقتصادی در اقتصادهای فقیر به طور متوسط کندتر از کشورهای ثروتمند بوده است. کاهش بودجههای کمکها توسط دولتهای آمریکا و اروپا وضعیت را برای کشورهای فقیر بدتر خواهد کرد. بر اساس HDI، کشورهای جهان عرب و آمریکای لاتین و کارائیب کندترین بهبود را در استانداردهای زندگی پس از همهگیری داشتهاند.
برای دههها به نظر میرسید که به طور متوسط جهان قبل از سال ۲۰۳۰ به سطوح بسیار بالایی از توسعه دست خواهد یافت. اگر پیشرفت کند امروز ادامه یابد، ممکن است دههها بیشتر طول بکشد تا به این نقطه عطف برسیم.