بسیاری از مسائل حیاتی - از جمله سرنوشت اوکراین - در پایان اولین برخورد اروپا با دولت ترامپ عصبانی و بی حوصله، نامشخص باقی ماند. اما یک چیز واضح بود: به نظر می رسد شکافی اساسی در اتحاد غرب در حال باز شدن است.
پس از سه سال جنگ که وحدت جدیدی را در ناتو ایجاد کرد، دولت ترامپ به وضوح اعلام کرده است که قصد دارد توجه خود را به جاهای دیگر معطوف کند: به آسیا، آمریکای لاتین، قطب شمال و هر جایی که رئیس جمهور ترامپ معتقد است ایالات متحده می تواند حقوق معدنی حیاتی را به دست آورد.
مقامات اروپایی که از دیدار با پیت هگست، وزیر دفاع، بیرون آمدند، گفتند که اکنون انتظار دارند ده ها هزار سرباز آمریکایی از اروپا خارج شوند - تنها سوال این است که چند نفر و با چه سرعتی.
و آنها می ترسند که آقای ترامپ در مذاکرات انفرادی با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در راه توافق بر سر شرایطی باشد که در نهایت می تواند مسکو را در موقعیتی قرار دهد که یک پنجم اوکراین را در اختیار داشته باشد و برای تصرف بقیه در چند سال آینده آماده شود. آنها معتقدند هدف نهایی آقای پوتین برهم زدن اتحاد ناتو است.
این ترس ها روز شنبه صبح بر روی صحنه کنفرانس امنیتی مونیخ ریخت، زمانی که رئیس جمهور ولودیمیر زلنسکی اعلام کرد که "اوکراین هرگز توافقاتی را که پشت سر ما انجام می شود، نمی پذیرد." وی سپس با خوش بینی خواستار ایجاد یک "ارتش اروپا" شد که شامل نیروهای اوکراینی اکنون جنگ دیده او نیز باشد. او در واقع از یک جایگزین نظامی برای ناتو دفاع می کرد، نیرویی که بدون نفوذ - یا کنترل نظامی - ایالات متحده، تصمیمات خود را می گیرد.
آقای زلنسکی پیش بینی کرد که آقای پوتین به زودی به دنبال دستکاری آقای ترامپ خواهد بود و حدس زد که رهبر روسیه رئیس جمهور جدید آمریکا را به جشن هشتادمین سالگرد شکست آلمان نازی دعوت خواهد کرد. وی در یک سالن مملو از دیپلمات‌های اروپایی و مقامات دفاعی و اطلاعاتی گفت: «پوتین تلاش خواهد کرد رئیس‌جمهور آمریکا را در ۹ مه امسال در میدان سرخ به نمایش بگذارد، نه به‌عنوان یک رهبر مورد احترام، بلکه به‌عنوان یک تکیه‌گاه در اجرای نمایش خود.»
پشت درهای بسته، آقای زلنسکی در هفته گذشته نوع دیگری از رویارویی با مقامات دولت ترامپ داشت: پس از دیدار با اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری، در کیف، پایتخت اوکراین، او پیشنهاد فوق‌العاده‌ای را رد کرد مبنی بر اینکه به ایالات متحده 50 درصد سهام در تمام منابع معدنی اوکراین، از جمله گرافیت، لیتیوم و اورانیوم، به عنوان غرامت برای حمایت گذشته و آینده از جنگ، اعطا شود.
آقای زلنسکی خود به مذاکرات پرتنش در مونیخ اشاره کرد، پس از آنکه با آقای ونس ملاقات کرد، شکایت کرد که پیشنهاد دولت شامل هیچ تضمین امنیتی برای این کشور در صورت تلاش روسیه برای حمله مجدد نیست. وی گفت: «ما می توانیم نحوه توزیع سود را زمانی که تضمین های امنیتی مشخص باشد، بررسی کنیم.»
تضمین امنیتی کلیدی است زیرا اوکراینی ها معتقدند که ایالات متحده و بریتانیا به تعهدات خود برای محافظت از این کشور تحت توافق نامه ای که در پایان جنگ سرد امضا شد، عمل نکردند، زمانی که اوکراین تسلیحات هسته ای روسیه را در خاک خود رها کرد. اما دیپلمات‌های اروپایی شکایت کردند که مذاکرات بوی استعمار می‌دهد، دوران استثماری که کشورهای غربی کشورهای کوچکتر را برای کالاها، در ازای حمایت، نگه می‌داشتند.
گوش دادن به بحث علنی در کنفرانس امنیتی مونیخ در طول سه روز گذشته، و گفتگوهای صریح تر بر سر شام و در راهروها، مشاهده یک رابطه در بحران و سردرگمی بود.
تنها در ماه ژوئیه گذشته بود که متحدان ناتو در واشنگتن برای هفتاد و پنجمین سالگرد بزرگترین و موفق ترین اتحاد نظامی جهان گرد هم آمدند. در حالی که مقامات می دانستند که انتخاب مجدد دونالد جی. ترامپ به این سیستم فشار وارد می کند، اما از شدت و سرعت این تلاش شگفت زده شده اند.
سناتور جینی شاهین، دموکرات نیوهمپشایر، با اشاره به اولین وزیر دفاع و معاون رئیس جمهور ترامپ گفت: «سخنرانی هایی را که ژنرال متیس و مایک پنس در اولین حضور خود در سال 2017 در اینجا انجام دادند، مقایسه کنید. آنها پر از اطمینان و بحث در مورد کارهایی بود که متحدان می توانند با هم انجام دهند. سپس به پیت هگست و جی.دی. ونس در این هفته گوش دهید.» او گفت: «به نظر می رسد هدف آنها ایجاد تفرقه است.»
در واقع، زمانی که کیت کلوگ، فرستاده ویژه ترامپ در اوکراین، روز شنبه در مونیخ صحبت کرد، به صراحت اعلام کرد که اروپا در میز مذاکره نخواهد بود. او مذاکره بین روسیه و اوکراین را پیش بینی کرد که در آن ایالات متحده نقش "میانجی" را ایفا می کند.
این عدم اطمینان از نحوه پیشرفت این مذاکرات است - و اینکه آیا اروپایی ها می توانند روی ایالات متحده حساب کنند تا در صورت تلاش روسیه برای انتخاب یک کشور کوچکتر ناتو بعدی از آنها دفاع کند - که باعث اضطراب اروپا شده است. اما همچنین واضح است که دولت ترامپ حداقل هنوز هیچ برنامه مشخصی برای اوکراین ندارد.
داگلاس لوت، که در سمت‌های ارشد امنیت ملی به روسای جمهور دموکرات و جمهوری‌خواه خدمت کرده است، گفت: «برای کسانی که به دنبال استراتژی ترامپ در مورد اوکراین هستند: آرام باشید. هیچ استراتژی وجود ندارد.»
با این حال، ژان نوئل باروت، وزیر امور خارجه فرانسه، روز یکشنبه در مصاحبه ای در رادیو فرانسه اینتر گفت که امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، از "کشورهای اصلی اروپایی" خواسته است تا روز دوشنبه به پاریس بیایند تا در مورد جنگ در اوکراین و امنیت اروپا گفتگو کنند.
کاخ الیزه روز یکشنبه در بیانیه ای اعلام کرد که این نشست غیررسمی خواهد بود و شامل روسای دولت های آلمان، بریتانیا، ایتالیا، لهستان، اسپانیا، هلند و دانمارک خواهد بود. روسای شورای اروپا و کمیسیون اروپا و همچنین رئیس ناتو نیز در این نشست شرکت خواهند کرد.
در این بیانیه آمده است: «کار آنها در قالب های مختلف، با هدف گرد هم آوردن شرکای علاقه مند به صلح و امنیت در اروپا ادامه خواهد یافت.»
انتظار می رود کیر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، به این اجلاس برود و روز شنبه گفت که این "لحظه ای برای امنیت ملی ما است که یک بار در یک نسل رخ می دهد" و واضح است که اروپا باید نقش بیشتری در ناتو ایفا کند.
اتحاد غرب تاکنون بحران های زیادی را پشت سر گذاشته است، از جمله در دهه 1950، زمانی که رئیس جمهور دوایت دی. آیزنهاور با وعده کاهش هزینه های جنگ سرد انتخاب شد و از نیروهای آمریکایی در اروپا عقب نشینی کرد و آنها را با سلاح های هسته ای جایگزین کرد تا از اتحاد جماهیر شوروی جلوگیری کند. برخی پیش بینی می کنند که آقای ترامپ در ماه های آینده اقدام مشابهی انجام دهد - کاهش شدید نیروی انسانی، اما حفظ زرادخانه ای از سلاح های هسته ای در این قاره.
به نظر بسیاری در مونیخ، چند هفته گذشته اروپایی ها را بیگانه کرده و بیشتر وحدتی را که در طول سه سال گذشته در ارائه تسلیحات، کمک و اطلاعات به اوکراین ایجاد شده بود، از بین برده است.
مشخص نیست که این شکاف تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، اما برای برخی مانند نوربرت روتگن، نماینده پارلمان آلمان از اتحادیه دموکرات مسیحی، حزبی که انتظار می رود پس از انتخابات هفته آینده دولت بعدی را اداره کند، زمان آن فرا رسیده است که اروپایی ها تشخیص دهند جهان تغییر کرده است.
او گفت: «این یک واقعیت جدید است، یک گسست از سیاست سنتی اروپایی آمریکایی که امنیت در اروپا یک منافع ملی واقعی ایالات متحده است. اما این دولت آن را یک منافع اصلی ایالات متحده نمی داند و این یک تغییر اساسی است.»
او به ویژه به سخنرانی آقای ونس در روز جمعه اشاره کرد. هیچ صحبتی از پیوندهای مشترک، یا برنامه ای برای اوکراین، یا اهداف مذاکرات صلح وجود نداشت. در عوض، آقای ونس یک حمله شدید به دموکراسی اروپایی به دلیل محدود کردن قدرت راست افراطی انجام داد. سپس آقای ونس با رهبر حزب سیاسی راست افراطی آلمان که ایلان ماسک از آن حمایت کرده و در نظرسنجی ها در رتبه دوم قرار دارد، دیدار کرد.
آقای روتگن گفت: «روح سخنرانی ونس خصمانه بود.»
سرعت در آغوش گرفتن آقای پوتین نیز کسانی را که در مونیخ بودند شوکه کرد. در سال‌های بایدن، استراتژی منزوی کردن رهبر روسیه بود. آقای ترامپ با این رویکرد مخالفت کرد و بدون مشورت قبلی با متحدانش، یک تماس تلفنی 90 دقیقه ای با آقای پوتین برقرار کرد.
آقای ونس به این سوء ظن ها افزود. احزابی که او در طول سفر خود در اینجا در آغوش گرفت، همان احزاب راست افراطی هستند که آقای پوتین در آغوش می گیرد و روایت او از ناتوی متجاوز را که به حوزه نفوذ گسترده تر روسیه تجاوز می کند، می پذیرند. در میان کسانی که این دیدگاه را پذیرفتند، تولسی گابارد، مدیر جدید اطلاعات ملی بود.
اروپایی ها اکنون می ترسند که ممکن است خود را به عنوان مهره هایی در یک مذاکره ببینند که بدون مشارکت فعال آنها انجام می شود، حتی اگر مرزهای خودشان مورد سوال باشد و انتظار می رود که بزرگترین بار دفاع از آنها را بر عهده بگیرند. این یادآور اروپایی و دنیایی از عصر گذشته، امپراتوری‌های منطقه‌ای و حکومت قوی با کمترین توجه به بقیه است.
کاجا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نخست وزیر سابق استونی، در مصاحبه ای گفت که همچنان نگران "دلجویی" آقای ترامپ از آقای پوتین بر سر اوکراین است، که او آن را "دادن آنچه که متجاوز می خواهد" حتی قبل از شروع مذاکرات تعریف کرد. وی گفت: «به همین دلیل ما نباید آنچه را که پوتین می‌خواهد به او بدهیم، زیرا این فقط باعث تجاوز بیشتر می‌شود.»
وی گفت که مقامات ترامپ سیگنال های متناقضی ارسال کرده اند. خانم کالاس گفت: «وقتی این افراد را در داخل اتاق ها ملاقات می کنیم، در حال بحث در مورد این هستیم که ما متحدان بزرگی هستیم.» اما سپس، «ما همچنین اظهارات عمومی را می بینیم که کمی گیج کننده هستند.»
وی گفت با توجه به جنگ در اروپا، خطرات بالاست. وی گفت: «این تنها مسئله حاکمیت اوکراین یا آزادی اروپا نیست. این در واقع مسئله امنیت فراآتلانتیک و همچنین جهانی است.»
وی در مورد نیروهای آمریکایی که پس از حمله روسیه به اوکراین در اروپا افزایش یافتند، گفت که هیچ بحث مفصلی در مورد خروج آنها وجود نداشت، اما روند روشنی وجود داشت که او را نگران می کرد. او گفت که ایالات متحده "در حال روی گرداندن به درون" است.
بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان، گفت که در بروکسل با آقای هگست در مورد خروج نیروها گفتگو شده است. آقای پیستوریوس گفت: «ما باید آنچه را که آمریکایی ها کمتر در اروپا انجام می دهند، جبران کنیم. اما این نمی تواند یک شبه اتفاق بیفتد.»
آق ای پیستوریوس گفت که "نقشه راهی" را به آقای هگست پیشنهاد کرده است که شامل "تغییر در تقسیم بار، به گونه ای که سازماندهی شود" و "هیچ شکاف خطرناکی در طول زمان ایجاد نشود."
سایر وزرای دفاع و امور خارجه ناتو گفته اند که پرسنل کمتر از نوع تسلیحات و تجهیزاتی مشکل ساز است که فقط ایالات متحده به تعداد زیاد در اروپا دارد، از هلیکوپترهای تهاجمی گرفته تا اطلاعات ماهواره ای. یکی از وزرا گفت که جایگزینی همه اینها، حتی اگر فردا سفارش داده شود، نزدیک به یک دهه طول می کشد.
خانم کالاس در مورد اوکراین گفت که هنوز یک برنامه واقعی از واشنگتن وجود ندارد و هیچ برنامه ای نمی تواند توسط واشنگتن تحمیل شود زیرا برای اینکه هر برنامه ای کار کند، "شما به اروپایی ها و اوکراینی ها نیاز دارید."
و اگر اوکراینی ها توافقی را نپذیرند و تصمیم بگیرند به مقاومت ادامه دهند، "آنگاه اروپا از آنها حمایت خواهد کرد."
آنتونیو کاستا، رئیس شورای اروپا، در مصاحبه ای گفت که مهم است "آرامش خود را حفظ کنیم" و "برای همه سناریوها آماده شویم، اما به هر اعلامیه، هر توییت، هر سخنرانی واکنش نشان ندهیم."
آقای کاستا گفت مهمتر از آن، حمایت پایدار اروپا از اوکراین بود. وی گفت: «بدون اوکراین و بدون اتحادیه اروپا، هیچ صلح پایداری نمی تواند وجود داشته باشد.»
وی گفت اروپا باید به واقعیت ها توجه کند نه به لفاظی ها. وی گفت: «ما در مورد تعرفه ها، امنیت، دفاع، اوکراین آماده هستیم.»
Catherine Porter و Aurelien Breeden از پاریس در تهیه این گزارش مشارکت داشتند.