س: گاهی اوقات روز بعد از نوشیدن الکل واقعاً مضطرب می‌شوم. آیا الکل می‌تواند باعث حمله پانیک شود؟
پاسخ کوتاه این است: بله.
حملات پانیک — امواج ناگهانی ترس و تشویش طاقت‌فرسا، همراه با علائم فیزیکی مانند درد و گرفتگی قفسه سینه، تعریق، تپش قلب، تهوع، مشکل در تنفس، احساس ضعف یا بی‌حسی در بازوها و دست‌ها — دوره‌های شدید اضطراب هستند.
دکتر آلنا بالاسانوا، استادیار روانپزشکی و مدیر آموزش روانپزشکی اعتیاد در مرکز پزشکی دانشگاه نبراسکا، گفت: الکل و اضطراب "دو روی یک سکه" در نظر گرفته می‌شوند.
در حالی که اغلب از نوشیدن الکل به عنوان یک روان‌کننده اجتماعی یا راهی برای استراحت و رفع خستگی استفاده می‌شود، دانشمندان دریافته‌اند که الکل می‌تواند احساسات اضطراب را افزایش دهد. این احساسات می‌توانند زمانی ایجاد شوند که الکل توسط بدن متابولیزه می‌شود، فرآیندی که ممکن است یک روز یا بیشتر طول بکشد. مصرف‌کنندگان منظم و سنگین الکل ممکن است سطوح بالاتری از اضطراب را تجربه کنند، به ویژه پس از از بین رفتن اثر الکل.
دکتر بالاسانوا گفت: "من نمی‌خواهم مردم را بترسانم که فکر کنند اگر بیرون بروید و چند لیوان شراب بنوشید، دچار حمله پانیک خواهید شد." "اما قطعاً این خطر همیشه وجود دارد."
و اگر از قبل یک اختلال اضطرابی داشته باشید، این خطر بیشتر است.
جنیفر ای. مریل، دانشیار علوم رفتاری و اجتماعی در دانشگاه براون، گفت: "به طور ایده‌آل، افرادی که مستعد اضطراب هستند باید از نوشیدن زیاد یا اصلاً نوشیدن الکل خودداری کنند، حتی اگر به نظر می‌رسد الکل در کوتاه‌مدت اضطراب را تسکین می‌دهد."
چرخه معیوب الکل و اضطراب
دانشمندان به طور کامل نحوه ارتباط الکل و اضطراب را درک نمی‌کنند، اما می‌دانند افرادی که اختلال مصرف الکل دارند، الگویی از نوشیدن مکرر که کنترل آن دشوار است و علیرغم ناراحتی یا مشکلات عملکردی ادامه دارد، خطر بیشتری برای ابتلا به اختلالات اضطرابی دارند و برعکس.
وقتی الکل می‌نوشید، مغز ترشح ماده‌ای شیمیایی به نام گاما آمینوبوتیریک اسید یا گابا را افزایش می‌دهد که به ما کمک می‌کند احساس آرامش کنیم. الکل همچنین از ترشح یک انتقال‌دهنده عصبی به نام گلوتامات که با اضطراب مرتبط است، جلوگیری می‌کند. این اختلالات می‌توانند باعث شوند افراد احساس آرامش بیشتری کنند.
اما اگر از نظر جسمی به الکل وابسته شوید — برای مثال، پس از سال‌ها نوشیدن زیاد — افزایش مداوم گابا می‌تواند باعث شود مغز کمتر از آن تولید کند و گلوتامات غالب‌تر شود. دکتر کاتلین برادی، متخصص اعتیاد و استاد روانپزشکی در دانشگاه پزشکی کارولینای جنوبی، گفت که مغز سپس "بیش از حد تحریک‌پذیر" می‌شود که می‌تواند منجر به علائمی مانند حملات پانیک شود.
مقامات بهداشت فدرال مصرف زیاد الکل را مصرف پنج نوشیدنی یا بیشتر در روز (یا 15 نوشیدنی یا بیشتر در هفته) برای مردان و چهار نوشیدنی یا بیشتر در روز (یا هشت نوشیدنی یا بیشتر در هفته) برای زنان تعریف می‌کنند.
اما، دکتر برادی افزود، حتی کسانی که به طور متوسط الکل می‌نوشند - دو نوشیدنی یا کمتر در روز برای مردان و حداکثر یک نوشیدنی در روز برای زنان - می‌توانند حملات پانیک ناشی از الکل را تجربه کنند، به ویژه اگر اختلال اضطرابی داشته باشند یا در گذشته دچار حمله پانیک شده باشند.
دکتر بالاسانوا گفت، الکل همچنین می‌تواند باعث شود شما کم‌آب شوید یا خواب ضعیفی داشته باشید، که ممکن است باعث شود فرد بیش از حد معمول مضطرب شود. او افزود، استفاده از الکل برای آرام کردن خود و مقابله با اضطراب ممکن است فقط در درازمدت اضطراب بیشتری ایجاد کند و یک چرخه معیوب را تداوم بخشد.
چگونه با یک حمله پانیک ناشی از الکل مقابله کنیم
راه‌هایی برای مقابله با یک حمله پانیک وجود دارد، صرف نظر از اینکه ناشی از الکل باشد یا چیز دیگری. دیوید کاربونل، روانشناس در شیکاگو که به بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی کمک می‌کند، گفت: تلاش برای مبارزه با آن یا منحرف کردن حواس خود، نتیجه معکوس دارد.
با این حال، می‌توانید اقداماتی را برای درک بهتر آنچه در بدن شما اتفاق می‌افتد انجام دهید و به خودتان کمک کنید احساس راحتی بیشتری داشته باشید. دکتر کاربونل به بیماران خود توصیه می‌کند که روش AWARE را امتحان کنند.
AWARE یک سرواژه است که شامل تأیید و پذیرش این است که حمله پانیک در حال وقوع است: تشخیص دهید که می‌ترسید اما در خطر نیستید. سپس، صبر کنید و مشاهده کنید که چه احساسی دارید. می‌توانید اقداماتی مانند تنفس شکمی را امتحان کنید، اما مهم است که تصدیق کنید که این وظیفه شما نیست که به حمله پانیک پایان دهید. مراحل را در صورت نیاز تکرار کنید. صرف نظر از نحوه پاسخ شما، یک حمله پانیک به طور کلی در کمتر از 15 دقیقه پایان می‌یابد.
دکتر کاربونل گفت: وقتی متوجه می‌شوید که مجبور نیستید برای متوقف کردن پانیک تلاش کنید، رهایی‌بخش است. او افزود: "در واقع، هرچه بیشتر تلاش کنم تا آن را پایان دهم، بیشتر خودم را آزار می‌دهم."
دکتر بالاسانوا گفت، اگر نگران مصرف الکل یا اضطراب خود هستید، صحبت کردن در مورد این نگرانی‌ها با یک پزشک مراقبت‌های اولیه یا یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی دیگر مانند یک درمانگر، نقطه شروع خوبی است.