روز بعد از اینکه متحد حکومتی رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان، چشم‌انداز توافقی برای پایان دادن به شورش چهار دهه‌ای کردها را مطرح کرد، یک مرد و زن مسلح به تفنگ‌های تهاجمی و مواد منفجره وارد یکی از بزرگترین شرکت‌های دفاعی ترکیه شدند و هفت نفر را کشتند.
حمله اکتبر به مقر صنایع هوافضای ترکیه یادآوری تلخی بود که حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) علیرغم مبارزه نظامی بی‌امان علیه شبه‌نظامیان، همچنان تهدیدی مرگبار است.
اکنون، پس از چهار دهه جنگ و از دست دادن ۴۰۰۰۰ نفر، امید محتاطانه‌ای وجود دارد که درگیری‌ای که ترکیه را تسخیر کرده است، پایان یابد. روز پنجشنبه، عبدالله اوجالان، که پ‌ک‌ک را در سال ۱۹۷۸ تأسیس کرد و در حال گذراندن حبس ابد است، از پیروان خود خواست تا اسلحه‌های خود را زمین بگذارند و گروه را منحل کنند.
اگر فراخوان اوجالان توسط پ‌ک‌ک مورد توجه قرار گیرد، یک کودتای سیاسی برای اردوغان به ارمغان می‌آورد و به‌طور بالقوه حمایت حیاتی قانون‌گذاران طرفدار کرد را برای پیگیری مسیرهای احتمالی برای گسترش حکومت او به دهه سوم، زمانی که دوره او در سال ۲۰۲۸ به پایان می‌رسد، تضمین می‌کند.
نیاز به حل درگیری پس از سرنگونی رژیم اسد در سوریه توسط نیروهای تحت حمایت ترکیه، که در آن یک گروه شبه‌نظامی قدرتمند تحت سلطه کردها می‌تواند تلاش‌های اردوغان برای کمک به تثبیت کشور را تضعیف کند، حادتر شده است.
با این حال، این تلاش پر از دام است. آخرین تلاش اردوغان برای مذاکره در مورد یک راه حل سیاسی با پ‌ک‌ک در سال ۲۰۱۵ به بدترین درگیری‌ها در دهه‌های اخیر منجر شد.
آخرین گفتگوها با اوجالان پشت دیوار سکوت انجام شده است و مشخص نیست که هر یک از طرفین حاضر به چه امتیازی هستند. پ‌ک‌ک اعلام کرده است که امیدوار است اوجالان آزاد شود و در گذشته خواستار عفو گسترده برای مبارزان در صفوف خود بوده است.
این گروه روز شنبه اعلام کرد که در پاسخ به این فراخوان آتش‌بس اعلام خواهد کرد، اما خلع سلاح نیازمند «رهبری عملی» اوجالان است، طبق بیانیه‌ای از کمیته اجرایی پ‌ک‌ک که در سایت‌های خبری نزدیک به این گروه منتشر شد.
«ما کاملاً با محتوای این فراخوان موافقیم و اعلام می‌کنیم که از این فراخوان تبعیت و آن را در جبهه خود اجرا خواهیم کرد. با این حال، مایلیم تأکید کنیم که موفقیت نیازمند سیاست دموکراتیک مناسب و یک بنیاد قانونی خواهد بود.»
اوجالان ۷۵ ساله، از نظر بسیاری از ۱۷ میلیون کرد قومی ترکیه، به عنوان رهبر نمادین در مبارزه برای حقوق کردها دیده می‌شود. او در درخواست خود گفت که پ‌ک‌ک زمانی تأسیس شد که «سیاست دموکراتیک» به روی کردها بسته شد، اما پذیرش هویت کردی و سایر بهبودهای ترکیه به این معنی است که پ‌ک‌ک «عمر خود را به پایان رسانده و انحلال آن ضروری شده است».
توانایی اوجالان برای تحت تأثیر قرار دادن حدود ۵۰۰۰ مبارز پ‌ک‌ک، که بیشتر در کوه‌های قندیل عراق پناه گرفته‌اند، و وابستگان آنها در سوریه اکنون مورد آزمایش قرار خواهد گرفت.
آخرین تلاش برای تأمین صلح شامل بحث در مورد تقویت حقوق فرهنگی و سیاسی کردها بود. این تلاش پس از آن از هم پاشید که یک حزب سیاسی طرفدار کرد بیشترین سهم رأی خود را به دست آورد و دولت اردوغان را از حکومت تک حزبی محروم کرد. ارتش ترکیه با یک حمله وحشیانه در جنوب شرقی عمدتاً کردنشین کشور پاسخ داد و یک پ‌ک‌ک بسیار کاهش یافته را بیرون راند.
به دنبال آن، یک سرکوب ده ساله علیه جنبش سیاسی غیرخشونت‌آمیز کردها صورت گرفت و هزاران فعال زندانی شدند و بیش از ۱۵۰ شهردار منتخب در طول سال‌ها از سمت خود برکنار شدند. صلاح‌الدین دمیرتاش، سیاستمدار کرد که اردوغان را برای ریاست جمهوری به چالش کشید، از سال ۲۰۱۶ به دلیل سخنرانی‌های سیاسی خود در زندان به سر می‌برد، علیرغم دستور دادگاه حقوق بشر اروپا مبنی بر آزادی او.
جمعه چیچک، محقق مؤسسه فرانسوی مطالعات آناتولی در استانبول، گفت که تمرکز صرف بر خلع سلاح پ‌ک‌ک بدون رسیدگی به نارضایتی‌های کردها می‌تواند تلاش برای تأمین صلح بلندمدت را محکوم کند.
چیچک که کتابی در مورد درگیری و تلاش‌های قبلی برای برقراری صلح نوشته است، گفت: «مسئله کردها بزرگتر از پ‌ک‌ک است. برای یک راه حل پایدار، باید دموکراتیزاسیون و رفع نابرابری‌های اقتصادی و تبعیضی که کردها با آن مواجه هستند، وجود داشته باشد.»
اوجالان از هیچ درخواستی از دولت خودداری کرد. اما حزب دموکراسی و برابری خلق‌ها، یا دم، سومین گروه بزرگ پارلمان که پایگاه آن عمدتاً کرد است، مدت‌هاست که خواستار آموزش به زبان کردی و آزادی هزاران سیاستمدار و فعال از زندان‌ها شده است.
سرحان اولوچ، قانونگذار دم، گفت: «اوجالان اکنون هر کاری که می‌توانست انجام داده است. این یک گام اول است و پیشرفت پس از آن حاصل خواهد شد که ببینیم دولت و دولت چه اقداماتی انجام خواهند داد.»
تحلیلگران می‌گویند اردوغان ممکن است مجبور شود برخی از اهداف دم را برای جلب حمایت آن برای تغییر قانون اساسی به منظور لغو محدودیت‌های دوره تصدی یا فراخواندن انتخابات زودهنگام، اگر قرار باشد دوباره برای ریاست جمهوری نامزد شود، برآورده کند.
برقراری صلح با پ‌ک‌ک همچنین می‌تواند منجر به پیشرفت عمده در مأموریت اردوغان برای تثبیت سوریه تحت یک دولت جدید دوست شود، زیرا بزرگترین تهدید برای این حاکمان جدید، نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) تحت حمایت ایالات متحده است که تحت سلطه کردها هستند و به پ‌ک‌ک نزدیک هستند.
رها روحاویوغلو، مدیر مرکز مطالعات کردی در دیاربکر، بزرگترین شهر در جنوب شرقی ترکیه، گفت: موفقیت با پ‌ک‌ک «راه را برای آشتی» با کردهای سوریه «هموار خواهد کرد».
با این حال، عقب نشینی SDF نیز آسان نخواهد بود. مظلوم عبدی، فرمانده آن، روز پنجشنبه گفت که اگرچه از فراخوان «تاریخی» اوجالان استقبال می‌کند، اما «به ما در سوریه مربوط نمی‌شود».
اما اردوغان احتمالاً امیدوار است که صلح در داخل کشور حداقل بتواند واشنگتن را متقاعد کند که حمایت خود را از SDF قطع کند. دولت ترامپ گفت که امیدوار است فراخوان اوجالان نگرانی‌های ترکیه در مورد این گروه سوری را کاهش دهد.
گونول تول، مدیر برنامه ترکیه در مؤسسه خاورمیانه در واشنگتن، گفت: چه قمار اردوغان موفق شود و چه به خشونت بیشتر ختم شود، رئیس جمهور ترکیه در نهایت «بزرگترین برنده» خواهد بود.
او گفت: «اگر او بتواند بگوید که او کسی بود که به این شورش پایان داد، چشم انداز او را در سال ۲۰۲۸ تقویت خواهد کرد. و اگر اوضاع به خوبی پیش نرود، او هنوز هم می‌تواند بگوید که تلاش کرده است، سپس فشار را بر کردها افزایش دهد [و] مخاطبان بین‌المللی دلسوزانه‌تری داشته باشد.»
اما برای فاطمه، یک کارگر نساجی ۴۲ ساله که برادرش در سال ۲۰۱۶ در جنوب شرقی ترکیه در جنگ برای پ‌ک‌ک کشته شد، پیام اوجالان اولین بارقه امید در یک دهه گذشته برای «کردهای و ترک‌های خسته از جنگ» را ارائه می‌دهد.
او گفت: «همانطور که قلب من برای برادرم می‌سوزد، خانواده سربازان نیز برای عزیزانشان درد می‌کشند. وقت آن است که اسلحه‌ها خاموش شوند.»