به گفته سه دیپلمات مطلع از موضوع، ناظران بین‌المللی اتمی برای اولین بار به جای اوکراین از طریق خاک روسیه برای رسیدن به بزرگترین نیروگاه هسته‌ای اروپا سفر می‌کنند - ضربه‌ای به تمایل کی‌یف برای جلوگیری از به رسمیت شناختن بین‌المللی ادعاهای مالکیت کرملین.
به گفته دیپلمات‌های مستقر در وین که خواستند نامشان فاش نشود، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از این نتیجه‌گیری که خط تماس جداکننده دو ارتش برای عبور بسیار خطرناک شده است، این تصمیم را اتخاذ کرد. به گفته آنها، سه سال پس از درگیری، جنگ شدید در حال تغییر پارامترهای توافق است.
این اقدام نشان دهنده انحراف قابل توجهی از طرح اصلی برای استقرار ناظران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نیروگاه تحت اشغال روسیه در منطقه زاپوریژیای اوکراین است. اوکراین با استقرار - که به منظور جلوگیری از یک حادثه هسته‌ای احتمالی بود - با این درک موافقت کرد که پرسنل از طریق خاک اوکراین به نیروگاه رفت و آمد خواهند کرد.
سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از اظهار نظر تا تکمیل آخرین نوبت پرسنل خودداری کرد.
وزارت امور خارجه این کشور در وب سایت خود نوشت: اوکراین یادداشت اعتراضی را برای مدیریت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارسال کرده و نقض حاکمیت و تمامیت ارضی کشور ما را محکوم کرده است.
ناظران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که از طریق اوکراین به زاپوریژیا سفر می‌کردند، از دسامبر تاکنون دو بار مورد حمله قرار گرفته‌اند. در حالی که در هیچ یک از این موارد کسی آسیب ندید، دومین حمله در 12 فوریه باعث شد کاروان آژانس بدون انجام ماموریت خود بازگردد.
تیم فعلی ناظران تقریباً سه ماه است که به طور شبانه‌روزی در این نیروگاه مستقر شده‌اند.
به گفته مقامات، اوکراین به همراه برخی کشورهای اروپایی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌خواستند دوباره برای عبور از خط تماس تلاش کنند، اما این درخواست از سوی رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس، بسیار خطرناک تلقی شد.
تصمیم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آخرین مانع دیپلماتیک برای ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین پس از آن است که ایالات متحده با امتناع از محکوم کردن حمله روسیه، اختلاف خود را با متحدان عمیق‌تر کرد. در همین حال، دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده به دنبال پایان دادن به جنگ بدون دخالت کشورهای اروپایی یا اوکراین است و می‌گوید در "بحث‌های جدی" با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه است.
محل اطراف نیروگاه زاپوریژیا، که در اصل برای تولید حدود یک پنجم برق اوکراین طراحی شده بود، از زمان آغاز جنگ بارها مورد حمله هوایی قرار گرفته است. در حالی که مهندسان روسی که کنترل این تاسیسات را در دست دارند، به عنوان اقدامی احتیاطی تمام شش راکتور را خاموش کرده‌اند، غول هسته‌ای کرملین Rosatom Corp. در حال برنامه ریزی برای راه اندازی مجدد است.
— با کمک Daryna Krasnolutska