کوه یخ A23a با وزن یک تریلیون تن که در سال 1986 از صفحه یخی قطب جنوب جدا شد. اعتبار: Samuel J Coe/Moment RF
کوه یخ A23a با وزن یک تریلیون تن که در سال 1986 از صفحه یخی قطب جنوب جدا شد. اعتبار: Samuel J Coe/Moment RF

بزرگترین کوه یخ جهان در نزدیکی جزیره بریتانیایی به گل نشست

به گفته دانشمندان، بزرگترین و قدیمی‌ترین کوه یخ جهان در نزدیکی قلمرو دورافتاده بریتانیا، جورجیای جنوبی در اقیانوس اطلس جنوبی به گل نشسته است و انتظار می‌رود با متلاشی شدن، یک «بمب مغذی» به حیات وحش دریایی برساند.

کوه یخ A23a که در سال 1986 از لبه یخی قطب جنوب جدا شد، بیش از 30 سال روی بستر دریا گیر کرده بود.

این تکه یخ غول‌پیکر که دو برابر اندازه لندن بزرگ است و نزدیک به یک تریلیون تن وزن دارد، سپس از بستر دریا جدا شد و شروع به رانش از دریای ودل به اقیانوس جنوبی وسیع‌تر کرد.

از سال 2020، این کوه یخ به سمت جورجیای جنوبی در حرکت بوده است.

تصویر ماهواره‌ای منتشر شده توسط Copernicus Sentinel Data 2025، کوه یخ A23A را در حال نزدیک شدن به جزیره جورجیای جنوبی در دریای ودل در قطب جنوب در 24 فوریه 2025 نشان می‌دهد
کوه یخ غول پیکر A23a در فلات قاره در نزدیکی جورجیای جنوبی به گل نشسته است. اعتبار: Copernicus Sentinel/AFP
Copernicus Sentinel/AFP

مدتی در یک گرداب اقیانوسی گرفتار شده بود، اما سال گذشته به سمت جورجیای جنوبی پرتاب شد.

در چند روز گذشته، سرانجام در نزدیکی این قلمرو بریتانیایی غنی از حیات وحش به گل نشست.

این کوه یخ به خود جزیره نرسیده است، بلکه در آب‌های کم عمق در فلات قاره، حدود 80 کیلومتری ساحل جورجیای جنوبی به گل نشسته است.

نگرانی‌هایی وجود داشت مبنی بر اینکه این کوه یخ می‌تواند تأثیر منفی بر میلیون‌ها فک و پنگوئنی که در این جزیره زندگی می‌کنند، داشته باشد. این جزیره بخشی از قلمرو برون‌مرزی بریتانیا، جورجیای جنوبی و جزایر ساندویچ جنوبی است.

در حالی که ممکن است چند گونه مانند پنگوئن‌های ماکارونی تحت تأثیر قرار گیرند، دانشمندان می‌گویند که اثرات کلی به احتمال زیاد مثبت خواهد بود.

آنها می‌گویند که با تجزیه کوه یخ به قطعات کوچکتر در نتیجه جزر و مد و امواج، مقادیر زیادی مواد مغذی آزاد می‌کند و می‌تواند برای طیف گسترده‌ای از موجودات زنده در خشکی و اقیانوس مفید باشد.

پروفسور نادین جانستون از سازمان بررسی قطب جنوب بریتانیا گفت: «این مانند انداختن یک بمب مغذی در وسط یک بیابان خالی است.»

آزاد شدن مواد مغذی منجر به شکوفایی فیتوپلانکتون‌ها در اطراف کوه یخ می‌شود - آنقدر وسیع که از فضا قابل مشاهده خواهند بود.

پنگوئن‌های ماکارونی در جورجیای جنوبی
دانشمندان می‌گویند که A23a می‌تواند انفجار غذایی برای حیات وحش جورجیای جنوبی، مانند پنگوئن‌های ماکارونی، ایجاد کند.

دکتر اندرو میجرز، اقیانوس‌شناس در BAS، گفت: «بعید است که جمعیت فک‌ها و پنگوئن‌های جورجیای جنوبی تحت تأثیر کوه یخ قرار گیرند.؟ به طور بالقوه، می‌تواند مسیر آنها به سمت محل‌های تغذیه را قطع کند و بزرگسالان را مجبور کند انرژی بیشتری برای سفر به اطراف آن صرف کنند.

این می‌تواند میزان غذای برگشتی به توله‌ها و جوجه‌ها در جزیره را کاهش دهد و در نتیجه مرگ و میر را افزایش دهد. با این حال، می‌تواند جنبه مثبتی نیز داشته باشد. مواد مغذی ناشی از به گل نشستن و ذوب شدن آن ممکن است در دسترس بودن غذا را برای کل اکوسیستم منطقه‌ای، از جمله برای پنگوئن‌ها و فک‌ها افزایش دهد.»

با این حال، کوه یخ می‌تواند خطراتی را برای قایق‌های ماهیگیری تجاری ایجاد کند.

دکتر میجرز گفت: «با شکسته شدن کوه یخ به قطعات کوچکتر، این ممکن است عملیات ماهیگیری در منطقه را هم دشوارتر و هم به‌طور بالقوه خطرناک‌تر کند.» «(در گذشته)، کوه‌های یخی بزرگ، برخی از مناطق را کم و بیش برای مدتی برای عملیات ماهیگیری ممنوع کرده‌اند، زیرا تعداد قطعات یخی کوچکتر - اما اغلب خطرناک‌تر - زیاد است.»

تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که A23a بسیار عظیم است - یک غول منجمد که حدود 300 متر ارتفاع دارد.

با این حال، کم کم در حال متلاشی شدن است. از 3900 کیلومتر مربع (1500 مایل مربع) مساحت، اکنون حدود 3234 کیلومتر مربع تخمین زده می‌شود. این کوه یخ که روی فلات قاره گیر کرده است، به آرامی در اثر امواج و جزر و مد خرد خواهد شد.

کشتی تحقیقاتی سازمان بررسی قطب جنوب بریتانیا، RRS Sir David Attenborough در مقابل کوه یخ A23a
کوه یخ A23a 300 متر ارتفاع دارد و دو برابر اندازه لندن بزرگ است. اعتبار: BAS/PA
BAS/PA

اگرچه جدا شدن کوه‌های یخ از صفحات یخی یک فرآیند طبیعی است، اما دانشمندان بر این باورند که سرعت جدا شدن آنها در دهه‌های اخیر در نتیجه تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی افزایش یافته است.

جورجیای جنوبی یک جزیره کوهستانی و لم یزرع است که حدود 800 مایل در جنوب شرقی جزایر فالکلند واقع شده است. این جزیره در سال 1775 توسط کاپیتان جیمز کوک برای بریتانیا ادعا شد.

در مارس 1982، کارگران نجات آرژانتینی این جزیره را اشغال کردند و 22 تفنگدار دریایی سلطنتی و همچنین پرسنل سازمان بررسی قطب جنوب بریتانیا را که در یک ایستگاه علمی کار می‌کردند، به اسارت گرفتند.

این اقدام پیش‌درآمدی بر حمله نیروهای آرژانتینی به جزایر فالکلند در 2 آوریل 1982 بود که منجر به یک جنگ 74 روزه شد.