آنکارا - روز سه شنبه، یک دانشگاه ترکیه مدرک 31 ساله دانشگاهی اکرم امام اوغلو، شهردار استانبول را باطل کرد. این اقدام می تواند تلاش های او برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری بعدی در سال 2028 را تضعیف کند، انتخاباتی که در آن او به عنوان یکی از قوی ترین رقبای رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور فعلی، دیده می شود.
دفتر دادستانی استانبول ماه گذشته تحقیقاتی را درباره ادعاهایی آغاز کرد مبنی بر اینکه انتقال امام اوغلو از یک کالج قبرس شمالی به دانشکده مدیریت بازرگانی دانشگاه استانبول در سال 1990، قوانین انتقال دانشجو را نقض کرده است.
دانشگاه استانبول در اطلاعیه ای که روز سه شنبه منتشر شد، اعلام کرد که مدرک دانشگاهی امام اوغلو به همراه 27 نفر دیگر از همکلاسی هایش به دلیل یک خطای احتمالی در روند انتقال، باطل شده است.
در این بیانیه آمده است: «ابطال تصمیمات انتقال 28 نفر، از جمله شخص مورد اشاره [در تحقیقات دادستان] و لغو فارغ التحصیلی و مدارک آنها ... تصمیم گیری شده است»، اما نامی از امام اوغلو برده نشده است.
این تحقیقات بر این ادعا استوار است که انتقال امام اوغلو در سال 1990 نامعتبر بوده است زیرا از دانشگاهی در قبرس انجام شده است که در آن زمان توسط شورای آموزش عالی ترکیه به رسمیت شناخته نشده بود.
با این حال، بسیاری از کارشناسان حقوقی این ادعا را رد می کنند و استدلال می کنند که در زمان صدور مجوز انتقال توسط دانشگاه، هیچ الزامی برای به رسمیت شناخته شدن دانشگاه توسط این شورا وجود نداشته است. آنها همچنین استدلال می کنند که در آن سال فهرستی از کالج های به رسمیت شناخته شده توسط شورا وجود ندارد.
گزارشی که توسط 17 کارشناس حقوق اداری به درخواست وکیل امام اوغلو در ماه گذشته تهیه شد، نتیجه گیری کرد که این انتقال کاملاً معتبر بوده است.
در این گزارش که نسخه ای از آن توسط المانیتور به دست آمده، آمده است: «هرگونه اقدامی از سوی دولت برای بی اعتبار کردن این مدارک به وضوح خلاف قانون خواهد بود.»
حزب اصلی مخالف دولت که امام اوغلو به آن تعلق دارد، یعنی حزب جمهوری خواه خلق (CHP) و چندین حزب مخالف دیگر، این تحقیقات و تصمیم روز سه شنبه را با انگیزه سیاسی و با هدف جلوگیری از شرکت او در انتخابات ریاست جمهوری 2028 محکوم کردند. نهادهای بین المللی از جمله اتحادیه اروپا مدت هاست از تضعیف استقلال قضایی و افزایش حکومت استبدادی در ترکیه، به ویژه از زمان انتقال این کشور به یک نظام ریاستی اجرایی تحت رهبری اردوغان در سال 2018، انتقاد کرده اند.
داشتن مدرک دانشگاهی یک الزام قانونی برای رئیس جمهور شدن در ترکیه است.
امام اوغلو که در سال 1994 از رشته مدیریت بازرگانی دانشگاه استانبول فارغ التحصیل شده است، در شبکه اجتماعی X نوشت: «تصمیم هیئت مدیره دانشگاه استانبول غیرقانونی است.»
او افزود: «کسانی که این تصمیم را گرفته اند، به زودی باید در برابر تاریخ و عدالت پاسخگو باشند.»
اوزگور اوزل، رهبر حزب CHP گفت که این حزب این تصمیم را در دادگاه به چالش خواهد کشید. اوزل در جمع خبرنگاران در مجلس گفت: «این تصمیم لکه ننگی بر دانشگاه 600 ساله استانبول و بالاترین مرجع آموزشی ترکیه است. من قویاً معتقدم که دادگاه های اداری به سرعت این تصمیم اشتباه را اصلاح خواهند کرد.»
اوزل افزود که اگر دادگاه اداری این تصمیم را تایید کند، این حزب این تصمیم را به دادگاه قانون اساسی، بالاترین دادگاه کشور، تجدید نظر خواهد کرد.
این تصمیم درست چند روز قبل از انتخابات مقدماتی CHP گرفته شد، انتخاباتی که انتظار می رود اعضا در آن امام اوغلو را به عنوان نامزد ریاست جمهوری این حزب برای انتخابات 2028 انتخاب کنند.
اوزل گفت: «همه ما روز یکشنبه در پای صندوق های رای خواهیم بود. ما پشت شهردار اکرم ایستاده ایم.»
بر اساس یک نظرسنجی که در 30 ژانویه در میان 1500 نفر در 26 استان توسط موسسه نظرسنجی Betimar مستقر در آنکارا انجام شد، امام اوغلو پس از منصور یاواش، شهردار آنکارا، به عنوان قوی ترین رقیب اردوغان دیده می شود. میزان حمایت از اردوغان 33 درصد است، در حالی که یاواش و امام اوغلو به ترتیب 27.7 درصد و 27 درصد حمایت می شوند.
یاواش که او نیز از حزب CHP است، در همبستگی با امام اوغلو، بعداً در روز سه شنبه اعلام کرد که به حمایت از امام اوغلو، از نامزدی خود برای ریاست جمهوری صرف نظر می کند.
اردوغان هنوز اعلام نکرده است که آیا در انتخابات آینده شرکت خواهد کرد یا خیر. از آنجایی که اردوغان قبلاً دو دوره ریاست جمهوری خود را در نظام ریاستی اجرایی به پایان رسانده است، قانون اساسی به او اجازه نمی دهد دوباره نامزد شود، اما انتظار می رود که این کار را انجام دهد. برخی از کارشناسان حقوقی استدلال می کنند که او می تواند با اعلام انتخابات زودهنگام قبل از پایان دوره فعلی خود در سال 2028، از این مانع عبور کند، یک روزنه احتمالی که به این معنی است که او دوره فعلی خود را به پایان نمی رساند و سپس به دنبال نامزدی مجدد خواهد بود.
اجماع غالب در میان تحلیلگران این است که این اقدام نشان می دهد که اردوغان از شکست خوردن در برابر امام اوغلو می ترسد.
برک اسن، استاد علوم سیاسی در دانشگاه سابانجی استانبول، به المانیتور گفت: اردوغان "متوجه شد که در انتخابات مقابل امام اوغلو شکست خواهد خورد و این تصمیم با هدف تضعیف روحیه رای دهندگان اپوزیسیون قبل از انتخابات مقدماتی گرفته شد."
او افزود: «آنها با ایجاد آشوب در کل نظام حقوقی و آموزشی چنین تصمیمی گرفتند.»
روشن چاکر، روزنامه نگار برجسته، در رسانه مستقل مدیاسکوپ گفت: «بسیار واضح و بدیهی است که اردوغان نمی خواهد امام اوغلو را به عنوان رقیب ببیند. از امروز این موضوع تایید شده است و هیچ کس نباید ادعا کند که قوه قضاییه یا دانشگاه ها در ترکیه مستقل هستند.»
با این حال، اسن معتقد است که این اقدام نتیجه معکوس خواهد داشت و صفوف حزب اصلی مخالف را متحد خواهد کرد.
اسن با اشاره به تصمیم یاواش برای صرف نظر از نامزدی خود برای ریاست جمهوری گفت: «از امروز به بعد، امام اوغلو به نامزد بلامنازع، بی چون و چرا و کاملاً قانونی اپوزیسیون تبدیل شده است.»
او افزود: «نمی دانم که آیا او یک نامزد رسمی خواهد بود یا خیر. زمان مشخص خواهد کرد، اما او از امروز به بعد صدای مخالفت اجتماعی شده است.»