ارتش سودان روز جمعه کاخ ریاست جمهوری در خارطوم را تصرف کرد. این اولین بار از زمان آغاز جنگ علیه نیروهای پشتیبانی سریع (Rapid Support Forces) است که تقریباً دو سال پیش آغاز شد.
سرتیپ نبیل عبدالله، سخنگوی نیروهای مسلح سودان، در یک بیانیه ویدیویی اعلام کرد: «نیروهای ما امروز در یک پیروزی تاریخی و قهرمانانه، موفقیت‌های خود را در خارطوم تکمیل کردند و بقایای شبه نظامیان تروریستی داگالو [اشاره به ژنرال محمد حمدان داگالو، فرمانده نیروهای واکنش سریع] را در مرکز خارطوم، بازار عرب، ساختمان‌های کاخ ریاست جمهوری، نماد حاکمیت و کرامت ملت سودان و ساختمان‌های وزارتخانه‌ها درهم شکستند.»
او افزود که ارتش «پرسنل و تجهیزات دشمن را به طور کامل منهدم و مقادیر زیادی از سلاح‌های آنها را در این مناطق توقیف کرد.»
عبدالله بر تعهد ارتش به ادامه جنگ «تا زمانی که با پاکسازی وجب به وجب خاک ما از شبه نظامیان و حامیان آنها، پیروزی حاصل شود» تاکید کرد.
نیروهای واکنش سریع گفتند که نبرد برای کنترل کاخ ریاست جمهوری «هنوز تمام نشده است».
این گروه شبه نظامی در بیانیه ای که روز جمعه در تلگرام منتشر شد، اعلام کرد که نیروهایش هنوز در اطراف کاخ حضور دارند و حمله ای را آغاز کرده و ده ها سرباز را در داخل کاخ کشته اند.
چه اتفاقی افتاد: درگیری بین نیروهای مسلح سودان و نیروهای واکنش سریع در مرکز خارطوم، جایی که کاخ ریاست جمهوری و بیشتر وزارتخانه‌ها و مؤسسات مالی دولتی در آن قرار دارند، هفته‌ها ادامه داشته است. به گفته ارتش، روز یکشنبه، یگان‌های نیروهای مسلح سودان کنترل چندین منطقه اطراف کاخ را به دست گرفتند و نیروهای واکنش سریع را در مرکز خارطوم از سایر مناطق استقرار خود در پایتخت جدا کردند.
روز چهارشنبه، نیروهای مسلح سودان حمله خود را به کاخ آغاز کردند تا آن را از نیروهای واکنش سریع پس بگیرند. درگیری های سنگینی رخ داد و گزارش شده است که هر دو طرف از توپخانه، پهپاد و خودروهای زرهی استفاده کرده اند.
تلویزیون دولتی سودان روز پنجشنبه گزارش داد که نیروهای مسلح سودان کاخ را محاصره کرده و به کنترل آن نزدیک شده است.
پیشینه: تصرف کاخ ریاست جمهوری نشان دهنده یک شکست بزرگ برای نیروهای واکنش سریع است که از زمان آغاز جنگ در آوریل ۲۰۲۳، کاخ و بخش زیادی از پایتخت، خارطوم را در اختیار داشتند.
نیروهای مسلح سودان در ماه‌های اخیر در مناطق مختلف سودان پیشروی کرده و کنترل چندین شهر در ایالت خارطوم، از جمله شهر بحری در شمال و چندین بخش از شهر ام درمان در غرب را به دست گرفته اند.
علیرغم دستاوردهای اخیر نیروهای مسلح سودان در خارطوم، نیروهای واکنش سریع همچنان کنترل بخش های شرقی و جنوبی شهر، از جمله مکان های کلیدی مانند فرودگاه، بانک مرکزی، برج مخابراتی زین و ساختمان های مختلف دولتی را در اختیار دارند. آنها همچنین بر تمام ایالت های منطقه دارفور و ایالت الجزیره که سبد نان سودان محسوب می شود، کنترل دارند.
سودان از زمانی که درگیری بین نیروهای مسلح سودان و نیروهای واکنش سریع در ۱۵ آوریل ۲۰۲۳ به درگیری مسلحانه تبدیل شد، با یک جنگ ویرانگر دست و پنجه نرم می کند.
این کشور از زمان برکناری عمر البشیر، رهبر دیرینه، در آوریل ۲۰۱۹ درگیر آشفتگی سیاسی بوده است. یک دولت انتقالی مشترک غیرنظامی-نظامی که جایگزین حکومت البشیر شد، پس از اینکه ژنرال عبدالفتاح البرهان، فرمانده نیروهای مسلح سودان و هم پیمان وقت او، داگالو (معروف به حمیدتی) در اکتبر ۲۰۲۱ یک کودتای نظامی علیه شرکای غیرنظامی خود در قدرت انجام دادند، فروپاشید.
پس از آنکه نیروهای رقیب سودانی در دسامبر ۲۰۲۲ به توافقی دست یافتند تا راه را برای انتقال دموکراتیک در سودان هموار کنند، اختلافی بین برهان و داگالو بر سر ادغام نیروهای واکنش سریع در ارتش و اینکه چه کسی رهبری نیروهای مسلح را بر عهده خواهد گرفت، به وجود آمد و به درگیری های مرگبار منجر شد.
بیشتر بدانید: بر اساس اعلام آژانس های سازمان ملل، از آن زمان تاکنون دست کم ۲۸۰۰۰ نفر کشته شده اند، اگرچه به دلیل درگیری های شدید و عدم دسترسی به برخی مناطق سودان، شمارش تلفات دشوار است و گمان می رود این رقم بسیار بالاتر باشد. آژانس پناهندگان سازمان ملل تخمین می زند که این جنگ همچنین بیش از ۱۲.۵ میلیون نفر را مجبور به آوارگی کرده است و آنچه را که سازمان ملل بدترین بحران انسانی جهان توصیف می کند، ایجاد کرده است.
هر دو نیروی مسلح سودان و نیروهای واکنش سریع، که در سال ۲۰۱۳ از شبه نظامیان بدنام جنجوید که توسط البشیر برای سرکوب شورش در دارفور استفاده می شد، به وجود آمدند، به سوء استفاده و نقض حقوق در طول جنگ متهم شده اند، که سازمان ملل و گروه های حقوق بشری می گویند می تواند به منزله جنایات جنگی باشد.
در گزارشی که در مارس ۲۰۲۴ منتشر شد، گروهی از کارشناسان سازمان ملل متحد شواهدی از قتل های هدفمند قومی، آواره سازی اجباری، غارت و تجاوز جنسی، عمدتاً توسط نیروهای واکنش سریع، یافتند. در دسامبر ۲۰۲۳، دولت سابق ایالات متحده تعیین کرده بود که نیروهای واکنش سریع مسئول موجی از جنایات علیه بشریت و پاکسازی قومی در سودان بوده اند.