تظاهرکنندگان در جریان تظاهرات در حمایت از شهردار بازداشتی استانبول، در آنکارا در ۲۳ مارس ۲۰۲۵، پرچم ترکیه را وارونه در دست دارند و با پلیس ضد شورش که از گاز اشک‌آور و ماشین آب‌پاش استفاده می‌کند، درگیر می‌شوند. — ADEM ALTAN/AFP via Getty Images
تظاهرکنندگان در جریان تظاهرات در حمایت از شهردار بازداشتی استانبول، در آنکارا در ۲۳ مارس ۲۰۲۵، پرچم ترکیه را وارونه در دست دارند و با پلیس ضد شورش که از گاز اشک‌آور و ماشین آب‌پاش استفاده می‌کند، درگیر می‌شوند. — ADEM ALTAN/AFP via Getty Images

بازداشت بیش از ۱۰۰۰ نفر از جمله روزنامه‌نگاران در ترکیه در پی اعتراضات به دستگیری امام اوغلو

آنکارا - مقامات ترکیه در بحبوحه اعتراضات گسترده و مداوم به دستگیری اکرم امام اوغلو (Ekrem Imamoglu)، شهردار استانبول، صدها نفر را شب دوشنبه بازداشت کردند و سرکوب روزنامه‌نگاران و اعضای احزاب سیاسی را گسترش دادند.

امام اوغلو، هفته گذشته به اتهام فساد و ارتباط با تروریسم بازداشت شد که باعث اعتراضات گسترده در سراسر ترکیه شد، زیرا مخالفان این اقدام را حرکتی با انگیزه سیاسی با هدف حذف یک رقیب کلیدی برای اردوغان دانستند. دولت ترکیه این اتهام را به شدت رد می‌کند و اصرار دارد که قوه قضائیه مستقل عمل می‌کند.

علی یرلیکایا (Ali Yerlikaya)، وزیر کشور ترکیه، روز دوشنبه آمار تظاهرکنندگان بازداشت‌شده از آغاز اعتراضات در هفته گذشته را به بیش از ۱۰۰۰ نفر افزایش داد.

یرلیکایا در پلتفرم X نوشت: «بین ۱۹ تا ۲۳ مارس ۲۰۲۵، ۱۱۳۳ مظنون در جریان فعالیت‌های غیرقانونی بازداشت شدند.»

وی گفت: «در این اعتراضات ۱۲۳ افسر پلیس مجروح شدند.» وی افزود که مقامات اسید، سنگ، چوب، مواد آتش‌بازی، کوکتل مولوتف، تبر و چاقو کشف و ضبط کرده‌اند و اقدامات قانونی علیه کسانی که به گفته وی به پلیس حمله کرده‌اند، به اموال عمومی آسیب رسانده‌اند و امنیت عمومی را تهدید کرده‌اند، در جریان است.

روزنامه‌نگاران در بازداشت

دست‌کم ۱۲ روزنامه‌نگار تا اوایل صبح پس از یورش پلیس به منازلشان در استانبول و ازمیر بازداشت شده‌اند. یاسین آکگول (Yasin Akgul)، عکاس خبری برنده جایزه خبرگزاری فرانسه، از جمله آنان است.

احزاب کوچک چپ‌گرا از جمله حزب کمونیست ترکیه و حزب چپ اعلام کردند که تعدادی از اعضایشان توسط پلیس بازداشت شده‌اند.

آخرین دستگیری‌ها بزرگترین موج بازداشت‌ها از روز چهارشنبه بوده است. اعتراضات ترکیه پس از بازداشت رسمی امام اوغلو، یکشنبه شب به اوج خود رسید.

شمار تجمع‌کنندگان در مقابل شهرداری استانبول یکشنبه شب نزدیک به یک میلیون نفر رسید و اعتراضات در سراسر ترکیه از جمله در آنکارا، پایتخت، و شهر بندری ازمیر در ساحل دریای اژه، جایی که ممنوعیت تظاهرات عمومی برقرار است، تا روز دوشنبه ادامه یافت. در حالی که تظاهرات عمدتاً مسالمت‌آمیز بود، در برخی مناطق معترضان با پلیس درگیر شدند که برای متفرق کردن آنها از گاز اشک‌آور و ماشین آب‌پاش استفاده می‌کرد.

بازداشت امام اوغلو به اتهام فساد منجر به تعلیق موقت وظایف شهرداری وی شد. اما دادگاه حکم داد که هیچ مبنایی برای بازداشت رسمی به اتهام تروریسم وجود ندارد. این حکم به طور موقت احتمال تعیین یک مقام دولتی به جای امام اوغلو به عنوان شهردار استانبول را منتفی کرد.

در عوض، شورای شهرداری استانبول روز چهارشنبه تشکیل جلسه می‌دهد و معاون شهرداری را برای جایگزینی امام اوغلو انتخاب می‌کند.

امام اوغلو در پیامی که روز یکشنبه از طریق وکیل خود ارسال کرد، گفت: «من خوبم، استوارم و خود را به ملتم می‌سپارم.»

امام اوغلو به زندان مارمارا فرستاده شد، که در حال حاضر بسیاری از منتقدان دولت از جمله امید اوزداغ (Umit Ozdag)، رهبر اپوزیسیون راست افراطی، که در ژانویه به عنوان بخشی از سرکوب فزاینده مخالفان سیاسی توسط مقامات ترکیه در سال جاری بازداشت شد، در آنجا نگهداری می‌شوند.

از بین بیش از ۱۰۶ نفری که هفته گذشته به عنوان بخشی از دو پرونده جداگانه فساد و تروریسم حکم بازداشت برای آنها صادر شد، ۴۸ نفر به طور رسمی بازداشت شدند، در حالی که بقیه مظنونان روز یکشنبه با دستور قضایی آزاد شدند.

انتخاب امام اوغلو به عنوان نامزد ریاست جمهوری CHP

حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP)، حزب اصلی مخالف دولت، روز یکشنبه انتخابات مقدماتی برگزار کرد که در آن امام اوغلو به عنوان نامزد ریاست جمهوری این حزب برای انتخابات ۲۰۲۸ انتخاب شد.

اوزگور اوزل (Ozgur Ozel)، رئیس CHP، یکشنبه شب اعلام کرد که بیش از ۱۳ میلیون نفر در انتخابات مقدماتی برای نشان دادن همبستگی با امام اوغلو شرکت کردند، از جمله بیش از ۱.۵ میلیون عضو CHP که رای دادند.

اوزل گفت که ۹۲.۵ درصد از اعضای CHP به نفع نامزدی امام اوغلو رای دادند.

با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا امام اوغلو قادر به شرکت در انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود یا خیر. اگر او به این اتهامات محکوم شود، قادر به شرکت در این رقابت نخواهد بود. علاوه بر این، یک روز قبل از بازداشت، دانشگاه استانبول مدرک دانشگاهی امام اوغلو را به دلیل تخلفات در انتقال دوره کارشناسی وی در سال ۱۹۹۰ از یک دانشگاه قبرس ترک‌نشین به دانشکده مدیریت بازرگانی خود لغو کرد. داشتن مدرک دانشگاهی معتبر یک الزام قانونی برای نامزدهای ریاست جمهوری در ترکیه است.

تحقیقات احتمالی درباره یاواش

CHP، که از زمان آغاز تحقیقات دادستانی در مورد تخلفات ادعایی در کنوانسیون نوامبر ۲۰۲۳ خود مورد بررسی مقامات ترکیه قرار گرفته است، یک کنوانسیون فوق‌العاده در ۶ آوریل برگزار خواهد کرد.

علیرغم ممنوعیت تظاهرات عمومی توسط مقامات محلی در استانبول، آنکارا و ازمیر، انتظار می‌رود هزاران نفر دوشنبه شب برای پنجمین شب به خیابان‌ها بیایند.

در همین حال، شهرداری آنکارا برای تحقیقات جدید در مورد هزینه‌های بیش از حد ادعایی برای یک کنسرت آماده می‌شود. شهرداری در بیانیه‌ای روز دوشنبه اعلام کرد.

منصور یاواش (Mansur Yavas)، شهردار آنکارا، که یک سری نظرسنجی‌ها نشان داده است که قوی‌ترین رقیب اردوغان است، هفته گذشته در همبستگی با امام اوغلو انصراف خود را از نامزدی ریاست جمهوری اعلام کرد.

در حالی که اردوغان و مقامات دولتی می‌گویند که قوه قضائیه مستقل است و هیچ دخالتی در تحقیقات وجود نداشته است، بازداشت امام اوغلو به طور گسترده توسط چهره‌های اپوزیسیون و سازمان‌های بین‌المللی به عنوان اقدامی با انگیزه سیاسی تلقی می‌شود.