رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در حال برداشتن گام‌هایی است تا اطمینان حاصل کند اعتراضات در سراسر کشور بدتر نشود و آشفتگی در بازارهای مالی را مهار کند، حتی در حالی که فشار بر مخالفان را افزایش می‌دهد.
به نظر می‌رسد او موفق است، علی‌رغم اینکه دفاع از پول ملی نزدیک به ۲۷ میلیارد دلار از ذخایر ارزی کشور هزینه داشته است.
از زمان بازداشت اکرم امام‌اوغلو، رقیب اصلی اردوغان و شهردار استانبول، در چهارشنبه گذشته، صدها هزار ترک روزانه به خیابان‌ها آمده‌اند. با این حال، تظاهرات به نقطه‌ای نرسیده است که نشان دهد موقعیت اردوغان در خطر است و بازارها در روز سه‌شنبه به طور قابل توجهی بهبود یافتند و سهام ترکیه قوی‌ترین رشد را در سطح جهانی ثبت کرد.
مقامات می‌گویند بیش از ۱۴۰۰ نفر را به دلیل اعتراضات «غیرقانونی» بازداشت کرده‌اند. با این وجود، پلیس از سرکوب شدیدی که مشخصه تظاهرات سال ۲۰۱۳ بود و منجر به محکومیت گسترده بین‌المللی شد، خودداری می‌کند. به گفته مقامات ارشد، دولت اکنون امیدوار است که با نزدیک شدن به تعطیلات عید در آخر این هفته، تظاهرات کاهش یابد.
در تلاش برای آرام کردن نگرانی‌های بازار، اردوغان اواخر روز دوشنبه تعهد خود را به سیاست‌های اقتصادی سازگار با سرمایه‌گذاران که پس از انتخاب مجددش در سال ۲۰۲۳ اتخاذ کرده بود، اعلام کرد؛ سیاست‌هایی که شامل افزایش نرخ بهره برای مهار تورم بود. یک روز بعد، مهمت شیمشک، وزیر دارایی و بانکدار سابق وال استریت، در تماسی به سرمایه‌گذاران گفت که برای تثبیت بازارها «هر کاری که لازم باشد» انجام خواهد داد.
واکنش سرمایه‌گذاران با پاسخ ولرم اروپا و ایالات متحده متفاوت بوده است، به طوری که دولت رئیس‌جمهور دونالد ترامپ اقدامات علیه امام‌اوغلو را یک مسئله داخلی خواند. ترامپ در دیدار با نامزدهای سفارت در کاخ سفید در روز سه‌شنبه، ترکیه را «مکانی خوب» توصیف کرد و اردوغان را «رهبری خوب» ستود.
اتهامات فساد علیه شهردار، که او آنها را رد می‌کند، ممکن است او را از رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده حذف کند. او همچنین با اتهامات مرتبط با تروریسم به دلیل کمک ادعایی به گروه‌های جدایی‌طلب کرد مواجه است.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، روز سه‌شنبه با هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، دیدار کرد تا درباره امنیت و تجارت گفتگو کنند. بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه، روبیو نگرانی‌های خود را در مورد دستگیری‌ها و اعتراضات در ترکیه ابراز کرد.
مقامات ترکیه پیش از این گفته بودند که این دو می‌توانند درباره تاریخ دیدار اردوغان و ترامپ در کاخ سفید، احتمالاً در اواخر آوریل، تصمیم بگیرند.
با توجه به وضعیت متغیر سوریه پس از سقوط بشار اسد و تلاش ترامپ برای پایان دادن به جنگ روسیه در اوکراین، اردوغان روی این حساب می‌کند که جایگاه ترکیه به عنوان دومین قدرت بزرگ ناتو به او پوشش لازم را برای پیگیری برنامه‌هایش در داخل کشور خواهد داد. بلومبرگ گزارش داده است که اردوغان به عنوان بخشی از تلاش‌ها برای تقویت ارتش خود، قصد خرید جت‌های F-16 و F-35 از ایالات متحده را دارد.
امره پکر، مدیر گروه اوراسیا در لندن، گفت: «اردوغان روی این حساب می‌کند که رأی‌دهندگان تا انتخابات بعدی امام‌اوغلو را فراموش کنند، در حالی که به تمرکز بر بهبود نفوذ ژئوپلیتیکی ترکیه و اصلاح اقتصاد ادامه می‌دهد.» نقش ترکیه در درگیری‌های مختلف «رئیس‌جمهور ترکیه را از انزوای بین‌المللی محافظت خواهد کرد.»
سوزاندن ذخایر
رئیس‌جمهور هنوز باید با احتیاط حرکت کند. اعتراضات ممکن است تا حدی افزایش یابد که نیروهای امنیتی او نتوانند کنترل کنند و سرمایه‌گذاران دوباره وحشت‌زده شوند. مردم محلی نیز ممکن است در صورت از دست دادن اعتماد به لیر، برای تبدیل پول خود به دلار هجوم بیاورند.
ترکیه بخش قابل توجهی از زرادخانه مالی خود را مصرف کرده است. به گزارش بلومبرگ اکونومیکس، بانک مرکزی در سه روز پایانی هفته گذشته ۲۶.۶ میلیارد دلار برای دفاع از لیر فروخت. بلومبرگ اکونومیکس محاسبه می‌کند که این امر ذخایر خالص آن را از ۵۵ میلیارد دلار در پایان ژانویه به ۳۲ میلیارد دلار کاهش داده است.
سلوا بهار بازیکی، اقتصاددان بلومبرگ اکونومیکس در آنکارا، گفت: «افزایش سرعت دلاری شدن در میان پس‌اندازکنندگان داخلی پس از نوسانات بازار در هفته گذشته، یک ریسک کلیدی است.» او پیش‌بینی کرد که اگر سرعت هفته گذشته حفظ شود، مداخلات بانک برای حمایت از لیر تا اواسط آوریل، ذخایر خالص را به صفر خواهد رساند.
شاخص اصلی سهام ترکیه در روز سه‌شنبه ۴.۵ درصد افزایش یافت و رشد روز دوشنبه را پس از افت ۱۷ درصدی در هفته گذشته، ادامه داد.
پس از حمایت اردوغان از برنامه اقتصادی شیمشک، ارزش پول ملی تثبیت شد. در ساعت ۶:۳۴ صبح روز چهارشنبه در استانبول، نرخ برابری دلار تقریباً بدون تغییر در ۳۸.۰ لیر معامله می‌شد.
بازداشت امام‌اوغلو در یک یورش سحرگاهی پس از آن صورت گرفت که مقامات مدرک دانشگاهی او را که برای نامزدی ریاست‌جمهوری الزامی است، باطل کردند. با این حال، دادگاهی در استانبول اتهامات مرتبط با تروریسم علیه او را رد کرد، اتهاماتی که می‌توانست باعث شود دولت یک قیم را به عنوان شهردار استانبول منصوب کند.
امام‌اوغلو برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ کنترل استانبول را به دست آورد. این پیروزی انتخاباتی پایانی بر ربع قرن حکومت حزب عدالت و توسعه اردوغان و پیشینیان آن بر شهر ۱۵ میلیونی بود. همچنین امام‌اوغلو را به چهره‌ای ملی برای اپوزیسیون تبدیل کرد.
— با همکاری فرات کوزوغلو و اوغور ییلماز
(به‌روزرسانی: اظهارات ترامپ در پاراگراف ششم و روبیو در پاراگراف هشتم اضافه شد.)