رجب طیب اردوغان ۲۲ سال است که ترکیه را اداره می‌کند و بخش عمده‌ای از این زمان را صرف برچیدن پایه‌های دموکراسی آن کرده است. از زمان تغییر قانون اساسی در سال ۲۰۱۷، رئیس‌جمهور ترکیه با نظارت اندکی بر اختیارات خود حکومت کرده است. دولت او دادگاه‌ها، دستگاه امنیتی و تقریباً تمام رسانه‌ها را کنترل می‌کند. با این حال، تا هفته گذشته، ترکیه همچنان چیزی بود که دانشمندان علوم سیاسی آن را «رژیم اقتدارگرای رقابتی» می‌نامند: یک دموکراسی چندحزبی ناقص که در آن اپوزیسیون، در تئوری، می‌تواند در انتخابات پیروز شود و اغلب، حداقل در سطح محلی، این کار را انجام می‌دهد. از زمان بازداشت اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول و قوی‌ترین رقیب آقای اردوغان در ۱۹ مارس، ممکن است این وضعیت دیگر صدق نکند.
برخی از دهه ۱۹۹۰، زمانی که او به عنوان یک اسلام‌گرا علیه سکولاریسم ترکیه که در آن زمان به شدت اجرا می‌شد، فعالیت می‌کرد، آقای اردوغان را یک دیکتاتور بالقوه می‌دانستند. اگرچه او زمانی دموکراسی را به تراموایی تشبیه کرد که وقتی به مقصد رسیدید از آن پیاده می‌شوید، سال‌های اول قدرت او اطمینان‌بخش بود. اما بعدها او سازمان‌های جامعه مدنی را سرکوب کرد و از پیگردهای قانونی ساختگی برای حمله به مخالفان در ارتش و دادگاه‌ها استفاده کرد. آقای اردوغان گروه‌های کرد را در یک کارزار نظامی در سال ۲۰۱۵ درهم کوبید و رهبران کرد را به زندان انداخت. سال بعد، پس از خنثی کردن یک تلاش برای کودتا، ده‌ها هزار نفر را زندانی کرد که تنها برخی از آنها در کودتا نقش داشتند و رسانه‌ها را ساکت کرد. با این حال، رئیس‌جمهور ترکیه به طور مداوم اپوزیسیون را در انتخاباتی شکست داد که عمدتاً آزاد، هرچند به دور از عادلانه، بودند.
بازداشت آقای امام‌اوغلو نقطه عطفی است. ماه‌هاست که این شهردار کاریزماتیک در نظرسنجی‌ها برای انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی که قرار است در سال ۲۰۲۸ یا پیش از آن برگزار شود، از آقای اردوغان پیشی گرفته است. سال گذشته حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) او با شکست دادن حزب عدالت و توسعه (AK) آقای اردوغان در انتخابات محلی، این حزب را شوکه کرد. سال‌ها سوءمدیریت اقتصادی و رسوایی‌های فساد، محبوبیت آقای اردوغان را کاهش داده است. ظهور آقای امام‌اوغلو به عنوان رهبر CHP نویدبخش فرصتی برای انتقال دموکراتیک قدرت بود. اما زندانی شدن او، به اتهام فسادی که کارشناسان آن را بی‌اساس می‌دانند، نشان می‌دهد که رئیس‌جمهور ترکیه ترجیح می‌دهد به دموکراسی پایان دهد تا اینکه خطر شکست را بپذیرد.
به نظر می‌رسد آقای اردوغان این لحظه را تا حدی به دلیل فضای مساعد بین‌المللی انتخاب کرده است. مدافعان معمول دموکراسی در جهان غایب هستند. دونالد ترامپ علاقه چندانی به استانداردهای دموکراتیک کشورهای دیگر نشان نداده است. اروپا درگیر جنگ در اوکراین و مشکلات خود با آقای ترامپ است. در واقع، اروپایی‌ها به کمک ترکیه نیاز دارند و برای تأمین نیرو برای یک نیروی حافظ صلح بالقوه در اوکراین، به دنبال جلب نظر آقای اردوغان هستند. با عقب‌نشینی آمریکا از اروپا، ارتش ترکیه، دومین ارتش بزرگ در ناتو، بیش از هر زمان دیگری حیاتی است. و از زمان بحران مهاجران در سال‌های ۲۰۱۵-۲۰۱۶، اتحادیه اروپا برای دور نگه داشتن موج پناهندگان از مرزهای خود به ترکیه متکی بوده است.
واکنش کمیسیون اروپا به بازداشت آقای امام‌اوغلو ملایم بود و صرفاً از ترکیه خواست تا «ارزش‌های دموکراتیک را رعایت کند»، هرچند بیانیه‌های فرانسه و آلمان تندتر بود. در واقع، اروپا می‌تواند بیش از آنچه انجام داده، اقدام کند. یونان و بلغارستان مرزهای خود را تقویت کرده‌اند، به این معنی که ترکیه دیگر نمی‌تواند به راحتی تهدید کند که اتحادیه اروپا را با مهاجران پر خواهد کرد. به نظر می‌رسد آقای اردوغان هنوز برای نامزدی طولانی‌مدت و راکد ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا ارزش قائل است؛ اوایل این ماه او اصرار داشت که این روند پیش برود. او همچنین خواهان گسترش اتحادیه گمرکی کشورش با اتحادیه اروپا بوده است؛ این بلوک باید این موضوع را همچنان متوقف نگه دارد. اجازه دادن به شرکت‌های ترکیه‌ای برای شرکت در برنامه ۱۵۰ میلیارد یورویی (۱۶۲ میلیارد دلاری) «تسلیح مجدد اروپا» (ReArm Europe) انگیزه دیگری خواهد بود.
با این حال، قدرت‌های خارجی نمی‌توانند مانع تبدیل شدن ترکیه به یک حکومت خودکامه توسط آقای اردوغان شوند. فقط شهروندان آن می‌توانند این کار را انجام دهند. ممکن است برخی از آنها از اقتدارگرایی فزاینده او نگران باشند، برخی دیگر از چشم‌انداز وخیم‌تر شدن اقتصاد با از دست دادن اطمینان سرمایه‌گذاران به اینکه اصلاح‌طلبان قادر به بیان نظرات خود خواهند بود. صدها هزار نفری که با به جان خریدن باتوم‌های پلیس و ماشین‌های آب‌پاش به بازداشت آقای امام‌اوغلو اعتراض می‌کنند، همدردی جهان دموکراتیک را با خود دارند. افسوس که چیز بیشتری دریافت نخواهند کرد.