نوک، گرینلند، ۲۸ مارس (رویترز) - جیدی ونس، معاون رئیسجمهور ایالات متحده، روز جمعه در حالی وارد گرینلند شد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، بر اصرار خود مبنی بر اینکه واشنگتن باید کنترل این قلمرو نیمهخودمختار دانمارک را به دست گیرد، تاکید مجدد کرده است.
این بازدید از پایگاه نظامی ایالات متحده در پیتوفیک (Pituffik) در شمال این جزیره قطبی، تنها چند ساعت پس از معرفی ائتلاف گسترده دولتی جدید در پایتخت، نوک (Nuuk)، صورت میگیرد که هدف آن حفظ روابط با دانمارک در حال حاضر است.
نخستوزیر جدید گرینلند گفت که سفر هیئت آمریکایی نشاندهنده «عدم احترام» است و خواستار اتحاد در مواجهه با «فشار از خارج» شد.
پادشاه دانمارک در شبکههای اجتماعی بیانیهای در حمایت از گرینلند منتشر کرد. شاه فردریک گفت: «ما در واقعیتی تغییر یافته زندگی میکنیم. نباید هیچ شکی وجود داشته باشد که عشق من به گرینلند و ارتباطم با مردم گرینلند دستنخورده باقی مانده است.»
هیئت آمریکایی همچنین شامل اوشا، همسر ونس، مایک والتز، مشاور امنیت ملی و کریس رایت، وزیر انرژی است.
برنامه اولیه این سفر این بود که همسر ونس به همراه والتز از یک مسابقه سورتمهسواری با سگ در این جزیره دیدن کنند، هرچند که از سوی مقامات گرینلند یا دانمارک دعوت نشده بودند.
اعتراضات عمومی و خشم مقامات گرینلند و دانمارک باعث شد هیئت آمریکایی تنها به پایگاه نظامی پرواز کند و با مردم دیداری نداشته باشد.
بر اساس مفاد توافقنامه ۱۹۵۱، ایالات متحده حق دارد هر زمان که بخواهد، به شرط اطلاعرسانی به گرینلند و کپنهاگ، از پایگاه خود بازدید کند. پیتوفیک در کوتاهترین مسیر از اروپا به آمریکای شمالی واقع شده و برای سیستم هشدار موشکهای بالستیک ایالات متحده حیاتی است.
ترامپ اخیراً در روز چهارشنبه تمایل خود را برای تصاحب گرینلند تکرار کرد و گفت ایالات متحده برای امنیت ملی و بینالمللی به این جزیره با موقعیت استراتژیک نیاز دارد.
او گفت: «بنابراین، فکر میکنم تا جایی که لازم باشد پیش خواهیم رفت. ما به گرینلند نیاز داریم و جهان برای داشتن گرینلند به ما نیاز دارد، از جمله دانمارک.»
این جزیره، که پایتخت آن به نیویورک نزدیکتر از کپنهاگ، پایتخت دانمارک است، دارای ثروت معدنی، نفت و گاز طبیعی است، اما توسعه آن کند بوده و بخش معدن شاهد سرمایهگذاری بسیار محدودی از سوی ایالات متحده بوده است. شرکتهای معدنی فعال در گرینلند عمدتاً استرالیایی، کانادایی یا بریتانیایی هستند.
یک مقام کاخ سفید گفته است که گرینلند دارای ذخایر فراوانی از مواد معدنی کمیاب خاکی است که نیروی محرکه نسل بعدی اقتصاد ایالات متحده خواهد بود.
دولت جدید
ینس-فردریک نیلسن، نخستوزیر جدید گرینلند، روز جمعه خواستار اتحاد سیاسی شد.
نیلسن در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «در زمانی که ما به عنوان یک ملت تحت فشار هستیم، باید کنار هم بایستیم.»
حزب طرفدار کسبوکار او، دموکراتها، که طرفدار استقلال تدریجی از دانمارک است، به عنوان بزرگترین حزب در انتخابات ۱۱ مارس ظاهر شد.
مته فردریکسن، نخستوزیر دانمارک، که برنامههای اولیه برای سفر هیئت آمریکایی را «غیرقابل قبول» خوانده بود، در پستی در اینستاگرام به گرینلند برای دولت جدیدش تبریک گفت: «من مشتاقانه منتظر همکاری نزدیک در این دوران پر از درگیری غیرضروری هستم.»
آندریاس اوستاگن، پژوهشگر ارشد سیاست و امنیت قطب شمال در موسسه فریدتیوف نانسن مستقر در اسلو، گفت که سوال اکنون این است که ترامپ تا چه حد مایل است ایده تصاحب جزیره را پیش ببرد.
او به رویترز گفت: «هنوز بعید است که ایالات متحده از ابزارهای نظامی استفاده کند.»
وی افزود: «اما متأسفانه محتمل است که پرزیدنت ترامپ و معاون رئیسجمهور ونس به استفاده از سایر ابزارهای فشار مانند اظهارات مبهم، بازدیدهای نیمهرسمی از گرینلند و ابزارهای اقتصادی ادامه دهند.»
«فروشی نیست»
کاترین سنداک، رئیس برنامه دفاع و امنیت فراآتلانتیک در مرکز تحلیل سیاست اروپا، یک اندیشکده مستقر در واشنگتن، گفت که دولت ترامپ با تجدیدنظر در این سفر به دنبال تمرکز مجدد بحث بر روی موضوعاتی است که به آن علاقه دارد: حضور ایالات متحده در گرینلند، قابلیتهای نظامی موجود و امنیت گستردهتر قطب شمال.
سنداک به رویترز گفت: «تغییر مسیر لازم بود.»
با این حال، برخی از ساکنان نوک پیش از بازدید ونس همچنان از دولت ترامپ خشمگین بودند.
تونگوتاک لارسن، یک فیلمساز، به رویترز گفت: «من یک انسان هستم. انسانها فروشی نیستند. ما فروشی نیستیم.»
نظرسنجیها نشان دادهاند که تقریباً همه گرینلندیها مخالف تبدیل شدن به بخشی از ایالات متحده هستند. معترضان ضد آمریکایی، که برخی کلاههای «آمریکا را بیرون کنید» (Make America Go Away) بر سر داشتند و بنرهای «یانکیها به خانه برگردید» (Yankees Go Home) در دست داشتند، برخی از بزرگترین تظاهراتی را که تاکنون در گرینلند دیده شده، برگزار کردهاند.
روز پنجشنبه، ساکنان نوک پرچمهای گرینلند را در برف و یک تابلوی مقوایی به زبان انگلیسی با نوشته «سرزمین ما. آینده ما» نصب کردند.