آیا به کلمهای نیاز دارید تا آن احساس شدیدی را که از دیدن یک نوزاد زیبا و عروسکمانند به شما دست میدهد، تأکید کنید؟ یا عبارتی برای اشاره به میل شدید به نیشگون گرفتن یا فشردن یک توله سگ گلدن رتریور؟
«گیگیل» (تلفظ: ghee-gill) را امتحان کنید، کلمهای تاگالوگ که در میان ۴۲ اصطلاح به اصطلاح غیرقابل ترجمه از کشورها و مناطق مختلف — از جمله آسیای جنوب شرقی، آفریقای جنوبی و ایرلند — قرار داشت که روز پنجشنبه به فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد اضافه شد، طبق پستی در وبسایت فرهنگ لغت.
این کلمات، به گفته آکسفورد، مشخص شدهاند که در یک زبان «واژگانی شدهاند» اما معادل مستقیمی در انگلیسی ندارند. آنها به بیش از ۶۰۰,۰۰۰ کلمه در این فرهنگ لغت جامع خواهند پیوست.
دانیکا سالازار، ویراستار اجرایی فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد، در پستی درباره کلمات جدید گفت: «برای افرادی که در کنار زبانهای دیگر انگلیسی صحبت میکنند، راه آسانی برای پر کردن چنین شکاف واژگانی وجود دارد — به سادگی کلمه غیرقابل ترجمه را از زبان دیگری وام میگیرند». «گاهی اوقات، آنها این کار را با چنان فراوانی انجام میدهند که کلمه وامگرفته شده در نهایت بخشی از واژگان گونه انگلیسی آنها میشود.»
نمایندهای از آکسفورد به درخواست برای اظهار نظر بیشتر پاسخ نداد.
بهروزرسانیهای فرهنگ لغت به صورت فصلی انجام میشود. جدیدترین دسته شامل حرف ندای «یوه» (yoh) است که فریاد یا علامتی است که در انگلیسی آفریقای جنوبی برای بیان احساسات یا واکنشهای مختلف مانند تعجب، شوک یا شگفتی استفاده میشود. اگر کلمه دیگری برای انتقال احساسات تعجب، شوک یا خشم میخواهید، کلمه مالایی «آلاماک» (alamak)، یکی دیگر از موارد اضافه شده، انتخاب خوبی است. عبارت ایرلندی «to act the maggot» (که به معنای رفتار احمقانه است) برای کسانی اضافه شد که میخواهند کسی را توصیف کنند که رفتار احمقانهای دارد و در معرض خطر احساس خجالت است.
کلمات وام گرفته شده از زبانهای دیگر از دیرباز راه خود را به زبان انگلیسی پیدا کردهاند، به خصوص که در سراسر جهان گسترش یافته و با فرهنگهای دیگر در تماس بودهاند.
به گفته سالیکوکو موفونه، زبانشناس، احتمالاً انگلیسیزبانانی که به کشورهای دیگر سفر میکنند با بسیاری از این کلمات روبرو خواهند شد، بنابراین ادغام آنها در واژگان انگلیسی به عنوان منبعی مفید برای ترجمه «چیزهایی که در این فرهنگها اتفاق میافتد» عمل میکند.
آقای موفونه، استاد زبانشناسی در دانشگاه شیکاگو، در مصاحبهای تلفنی گفت: «فرض کنید به آفریقای جنوبی سفر میکنید و متوجه شیوههایی میشوید که آمریکایی نیستند و کلمه مورد استفاده برای آن شیوهها محلی است، چارهای ندارید جز اینکه از آن کلمات در انگلیسی نیز استفاده کنید». «زیرا اگر سعی کنید کلمه انگلیسی دیگری پیدا کنید، با واقعیت محلی مطابقت ندارد.»
او افزود: «دیدن این کلمات در فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد مفید است». «میتوانید آنها را در فرهنگ لغت وبستر یا امریکن هریتیج نیز پیدا کنید. همه آنها این کار را میکنند. فقط آکسفورد دوست دارد آنچه را که انجام میدهد، عمومی کند.»
به گفته آقای موفونه، عمل وام گرفتن کلمات از زبانهای دیگر همیشه یک هنجار بوده است. به عنوان مثال، کلمه «banana» (موز) که ریشه در آفریقای غربی دارد، نمونهای از کلمهای است که از زبانهای دیگر سرچشمه گرفته اما معمولاً در انگلیسی استفاده میشود.
او گفت: «در اصل این یک کلمه انگلیسی نبود، اما پس از اینکه بریتانیاییها بیشتر جهان را مستعمره کردند و با موز مواجه شدند، اصطلاح محلی را وام گرفتند و به یک کلمه معمولی انگلیسی تبدیل شد». «کلمه 'maize' (ذرت) یک کلمه بومی آمریکا است، اما اکنون بخشی از زبان انگلیسی است. یا کلمه 'gumbo' (گامبو، نوعی خورشت) که یک کلمه آفریقایی است.»
اکنون «گیگیل» (gigil) را میتوان به آن فهرست اضافه کرد. فقط مردم باید شروع به استفاده از آن کنند.