شاخص معیار تاپیکس ژاپن ۳.۳ درصد و شاخص نیکی ۲۲۵ با محوریت صادرات، روز دوشنبه ۳.۹ درصد کاهش یافتند © Kazuhiro Nogi/AFP/Getty Images
شاخص معیار تاپیکس ژاپن ۳.۳ درصد و شاخص نیکی ۲۲۵ با محوریت صادرات، روز دوشنبه ۳.۹ درصد کاهش یافتند © Kazuhiro Nogi/AFP/Getty Images

سقوط بازارهای جهانی سهام در آستانه اعمال تعرفه‌های دونالد ترامپ

سهام آسیایی و اروپایی و قراردادهای آتی آمریکا تحت تأثیر نگرانی‌ها از تأثیر بر صادرات قرار گرفتند

نمودار خطی شاخص‌ها بر اساس یورو که نشان‌دهنده مشکلات سهام اروپایی است.
نمودار خطی شاخص تاپیکس که کاهش شدید سهام ژاپن را پیش از اقدام تعرفه‌ای ترامپ نشان می‌دهد.

بازارهای جهانی روز دوشنبه به دلیل نگرانی از تشدید جنگ تجاری و در آستانه رونمایی مورد انتظار دونالد ترامپ از تعرفه‌های جدید گسترده در این هفته، سقوط کردند.

سهام آسیایی و اروپایی در کنار قراردادهای آتی آمریکا به شدت سقوط کردند و فروش گسترده‌ای را که هفته گذشته آغاز شده بود، تسریع کردند؛ این اتفاق پس از آن رخ داد که ترامپ گفت عوارض گمرکی متقابل آمریکا که انتظار می‌رود در تاریخ ۲ آوریل اعلام شوند، در سطح جهانی اعمال خواهند شد.

ترامپ روز یکشنبه در هواپیمای ایر فورس وان به خبرنگاران گفت: «شما با همه کشورها شروع می‌کنید، پس ببینیم چه اتفاقی می‌افتد.» او هفته گذشته به امکان امتیازدهی به برخی کشورها اشاره کرده بود.

رئیس‌جمهور آمریکا به خاطر شیوه‌های تجاری آسیا، این قاره را مورد انتقاد قرار داد. او گفت: «به تجارت با آسیا نگاه کنید. نمی‌گویم هیچ‌کس با ما منصفانه رفتار کرده است.»

اجرای پر هرج و مرج برنامه تجاری تهاجمی ترامپ، بازارها را آشفته کرده و شرکای تجاری آمریکا را نگران کرده است، که بسیاری از آنها تهدید به تلافی کرده‌اند.

رئیس‌جمهور آمریکا گفته است که روز چهارشنبه، که آن را «روز آزادسازی» نامیده است، بر هر کشوری که کاخ سفید آن را دارای روابط تجاری ناعادلانه با آمریکا بداند، تعرفه وضع خواهد کرد.

شاخص گسترده Stoxx 600 اروپا در معاملات اولیه ۱ درصد کاهش یافت، در حالی که شاخص FTSE 100 بریتانیا ۰.۸ درصد افت کرد.

ترور گریتهام، رئیس بخش دارایی‌های چندگانه در رویال لندن اَسِت منیجمنت، گفت: «ما شاهد موج دیگری از فروش به رهبری آمریکا هستیم» و افزود که «هیچ کاهشی از سوی ترامپ دیده نشده است.»

شارل دو بواسزون، رئیس جهانی استراتژی سهام در سوسیته ژنرال، افزود که سهام چرخه‌ای (cyclical stocks)، که عملکردشان معمولاً با وضعیت اقتصادی نوسان می‌کند، در حال زیان دیدن هستند.

او گفت: «بیشتر این عدم قطعیت کلی است که بر احساسات سرمایه‌گذاران سنگینی می‌کند.»

وی افزود: «اعلامیه‌های [تعرفه] مدام در حال تغییر هستند، اما نقطه مشترک آن‌ها این است که برای رشد جهانی خوب نیستند.»

شاخص معیار تاپیکس ژاپن ۳.۳ درصد و شاخص نیکی ۲۲۵ با محوریت صادرات، ۳.۹ درصد کاهش یافتند. در تایوان، شاخص تای‌اکس ۴.۲ درصد ریزش کرد، در حالی که شاخص کاسپی کره جنوبی ۳ درصد افت کرد. شاخص هنگ‌سنگ هنگ کنگ ۱.۶ درصد عقب‌نشینی کرد.

بازارهای آتی به ادامه کاهش‌ها در آمریکا اشاره داشتند، به طوری که قراردادهای آتی شاخص نزدک ۱۰۰ (Nasdaq 100) ۱.۳ درصد و شاخص اس‌اندپی ۵۰۰ (S&P 500) ۰.۸ درصد کاهش یافتند.

تولیدکنندگان تراشه در منطقه از جمله بزرگترین بازندگان بودند؛ شرکت تولید نیمه‌رسانای تایوان (TSMC) و سامسونگ الکترونیکس به ترتیب ۴.۴ درصد و ۳.۵ درصد افت کردند. شرکت دیسکو ژاپن، سازنده ابزار برای تولید تراشه، بیش از ۸ درصد کاهش یافت.

در هنگ کنگ، سهام تنسنت و علی‌بابا به ترتیب ۱.۵ درصد و ۲ درصد کاهش یافتند.

قیمت طلا با جهش به رکورد ۳۱۲۸ دلار در هر اونس تروا رسید، در حالی که بازده اوراق خزانه آمریکا کاهش یافت که نشانه‌ای از هجوم سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن بود. بازده اوراق خزانه ۱۰ ساله آمریکا ۰.۰۶ واحد درصد کاهش یافت و به ۴.۲ درصد رسید.

وی لی، رئیس سرمایه‌گذاری‌های چند دارایی در بی‌ان‌پی پاریبا در چین، گفت: «بسیاری از سرمایه‌گذاران منتظر اعلام تعرفه‌های واقعی هستند، موقعیت‌های خود را می‌بندند و سودهای خود را نقد می‌کنند.» وی افزود: «این اعلام تعرفه... بر کل احساسات بازار تأثیر گذاشته است.»

در بازارهای ارز، ین ژاپن ۰.۶ درصد در برابر دلار تقویت شد و به ۱۴۸.۹ ین رسید، در حالی که رنمینبی چین در خارج از کشور (offshore renminbi) ۰.۲ درصد تقویت شد و به ۷.۲۶ در برابر هر دلار رسید. شاخص دلار آمریکا در برابر سبدی از ارزهای شرکای تجاری کلیدی، ۰.۲ درصد کاهش یافت.

این تحرکات در آسیا پس از کاهش‌های روز جمعه در آمریکا رخ داد، جایی که شاخص S&P 500 ۲ درصد افت کرد. شاخص ترکیبی نزدک (Nasdaq Composite) با محوریت فناوری ۲.۷ درصد کاهش یافت زیرا داده‌های ناامیدکننده در مورد اقتصاد و احساسات مصرف‌کننده، ترس از رکود تورمی (stagflation) را افزایش داد.