کاخ سفید اعلام کرد که دونالد ترامپ قصد داشت روز چهارشنبه «فورا» تعرفههای جدیدی بر واردات به آمریکا اعمال کند؛ اقدامی که سرمایهگذاران را نگران کرده و تهدیدی برای آغاز یک جنگ تجاری تمامعیار جهانی است.
ترامپ روز سهشنبه، در آستانه روزی که آن را «روز آزادسازی» نامیده است، ساعتها با نزدیکترین دستیاران خود جلسه داشت. او در این روز طی مراسمی در رز گاردن کاخ سفید، تعرفههای «متقابل» جدید خود علیه کشورهای خارجی را اعلام خواهد کرد.
معاملهگران از هماکنون برای تبعات این اقدام آماده شدهاند و با توجه به افزایش شاخصهای نوسان وال استریت در روزهای اخیر، از اتخاذ تصمیمات جسورانه درباره اظهارات ترامپ محتاط هستند.
رابرت تیپ، رئیس بخش اوراق قرضه جهانی در شرکت مدیریت دارایی PGIM، با اشاره به «کاهش ریسک و عقبنشینی افراد از اعتبار، دلار و سهام» در هفتههای اخیر گفت: «جامعه سرمایهگذاران به طور کلی مضطرب است.»
پس از ساعتها بحث و گفتگو با دستیاران در روز سهشنبه، نشانههای کمی وجود داشت که ترامپ علیرغم هشدارها درباره تأثیر آن بر اقتصاد آمریکا، از برنامه خود برای افزایش تعرفهها عقبنشینی کند.
کارولین لویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، روز سهشنبه گفت که تعرفهها «فورا اجرایی» خواهند شد و نگرانیهای بازار را که در هفتههای اخیر باعث فروش شدید در شاخص S&P 500 شده است، کماهمیت جلوه داد.
لویت با تکرار اظهارات دیگر مقامات دولت ترامپ مبنی بر اینکه کاخ سفید از تلاطم بازار ناشی از تعرفهها چشمپوشی خواهد کرد، گفت که بورس اوراق بهادار ایالات متحده «یک تصویر لحظهای» است.
او افزود: «رئیسجمهور میخواهد اطمینان حاصل کند که آمریکاییها، به ویژه مردم عادی (Main Street)، سود میبرند - این تمرکز اصلی این تعرفهها است. حال وال استریت خوب خواهد بود.»
تهدیدهای تعرفهای ترامپ و چرخشهای بعدی او، امسال باعث نوسانات شدید بازارها شده، سهام آمریکا را پایین آورده و بر دلار و اوراق قرضه شرکتی پرریسکتر فشار وارد کرده است.
تیم اوراق قرضه با درآمد ثابت جیپی مورگان بعدازظهر سهشنبه یادداشتی با عنوان «نمیدانیم فردا چه پیش خواهد آمد» برای مشتریان ارسال کرد. آنها اشاره کردند که «بازارها در آستانه اعلامیههای رئیسجمهور همچنان نگران هستند.»
بازارهای سهام روز چهارشنبه سقوط کردند؛ شاخص Stoxx Europe 600 به میزان ۰.۸ درصد کاهش یافت و قراردادهای آتی S&P 500 نیز ۰.۶ درصد پایینتر بودند.
پیش از این، شاخص Nikkei 225 ژاپن و شاخص CSI 300 چین با تغییر اندکی بسته شدند.
در حالی که برخی سرمایهگذاران با بهرهگیری از نوسانات سود بردهاند، بسیاری از مدیران صندوقها با توجه به غیرقابل پیشبینی بودن رئیسجمهور، از انجام شرطبندیهای جهتدار خودداری کردهاند.
اد الحُسینی، تحلیلگر ارشد نرخ بهره در Columbia Threadneedle Investments گفت: «مردم به شدت هیچ کاری انجام نمیدهند.»
به طور کلی انتظار میرود ترامپ از تعرفههای متقابل علیه شرکای تجاری آمریکا رونمایی کند، اما سرمایهگذاران همچنان در مورد دامنه و مقیاس آنها مطمئن نیستند. او از زمان بازگشت به قدرت، پیش از این تعرفههای سنگینی را علیه کانادا و مکزیک اعلام کرده بود، اما سپس این برنامهها را تعدیل کرد.
برای اعمال فوری تعرفه بر شرکای تجاری آمریکا، ترامپ باید به اقدامات اقتصادی اضطراری که به ندرت استفاده میشوند، متوسل شود. اما اینکه آیا او به متحدان خود تخفیفی میدهد یا خیر، و همچنین هدف نهایی این تعرفهها، نامشخص است.
در حالی که هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی ترامپ، در جلساتی که طی هفتههای اخیر برگزار شده، مقامات خارجی را برای «معامله» تحت فشار قرار داده است، سایر دستیاران ترامپ این تعرفهها را راهی برای افزایش درآمد جهت کاهشهای مالیاتی برنامهریزی شده میدانند.
کریستوفر کروگر، مدیر عامل گروه تحقیقاتی TD Cowen Washington، گفت: «به نظر میرسد دوم آوریل به هر حال یک "رویداد تعیینکننده" باشد. این باید به بزرگترین سوال بازارها پاسخ دهد، که آیا تعرفهها وسیلهای برای رسیدن به هدف هستند یا خود هدف نهایی.»
شاخصهای نوسانات مورد انتظار بازار در روزهای اخیر افزایش یافتهاند؛ شاخص Vix که نوسانات پیشبینیشده بازار سهام را اندازهگیری میکند، طی هفته گذشته ۴.۶ واحد افزایش یافته و به ۲۲ رسیده است که بالاتر از میانگین بلندمدت ۲۰ است.
یک شاخص CME مربوط به نوسانات پنج ارز پرتراکنش جهان و شاخص پرمخاطب بانک آمریکا برای نوسانات ضمنی در بازار اوراق خزانه ایالات متحده، هر دو در بالاترین سطح از اواسط ماه مارس قرار دارند.
اما این شاخصها همچنان بسیار پایینتر از قلههایی هستند که امسال لمس شدهاند. مندی شو، رئیس اطلاعات بازار مشتقه در Cboe Global Markets، گفت نشانههای کمی از وجود «حق بیمه روز آزادسازی» در قیمتگذاری نوسانات بازار سهام وجود دارد. او افزود، سرمایهگذاران انتظار دارند شاخص S&P 500 روز چهارشنبه در محدوده ۱.۶ درصدی معامله شود.
در عین حال، راکی فیشمن، تحلیلگر مشتقه در گروه تحقیقاتی Asym 500، گفت که بازار مشتقه، جایی که قراردادهای آتی و اختیار معامله (آپشن) معامله میشوند، «ریسک اضافی کمی» را در حوالی دوم آوریل قیمتگذاری کرده است.
مایک زیگمونت، مدیر مشترک معاملات در گروه سرمایهگذاری Visdom، گفت: «بیشتر سرمایهگذاران میدانند که هر فکری داشته باشند، [اعلامیههای ترامپ در روز چهارشنبه] میتواند آنها را سرافکنده کند.»