دونالد ترامپ با اعمال تعرفه‌های متعدد بر واردات آمریکا، حمله‌ای را به نظم تجارت جهانی آغاز کرده است، اقدامی که بازارهای مالی را متلاطم کرد و نگرانی‌ها درباره سلامت اقتصاد جهانی را عمیق‌تر ساخت.
رئیس‌جمهور روز چهارشنبه گفت که در اقداماتی که آن را راهی برای «آزادسازی» اقتصاد آمریکا توصیف کرد، از تاریخ ۵ آوریل، تعرفه‌ای ۱۰ درصدی بر تقریباً تمام واردات آمریکا اعمال خواهد شد.
کاخ سفید همچنین از تعرفه‌های گسترده «متقابل» بر کالاهای تعدادی از بزرگترین شرکای تجاری آمریکا رونمایی کرد، در حالی که ترامپ سیستم تجارت جهانی را هدف قرار داد که به گفته او دهه‌ها «جیب آمریکا را خالی کرده است».
تعرفه‌ها بر چین، بزرگترین صادرکننده کالا در جهان، به بیش از ۵۴ درصد افزایش خواهد یافت، پس از آنکه ترامپ علاوه بر ۲۰ درصد تعرفه‌ای که امسال بر این کشور آسیایی وضع کرده بود، ۳۴ درصد عوارض دیگر نیز اعمال کرد.
اتحادیه اروپا با تعرفه‌های کلی تا سقف ۲۰ درصد روبرو خواهد شد، در حالی که واردات از ژاپن - یکی از نزدیک‌ترین متحدان واشنگتن - با تعرفه‌های ۲۴ درصدی مواجه می‌شود. تعرفه ۱۰ درصدی نیز بر صادرات بریتانیا اعمال شده است.
بانک‌های وال استریت تخمین می‌زنند که میانگین تعرفه‌های آمریکا به بالاترین سطح خود در دهه‌های اخیر خواهد رسید. قرار است تعرفه‌های متقابل از تاریخ ۹ آوریل اجرایی شوند.
ترامپ در سخنرانی در رز گاردن کاخ سفید که مملو از جمعیت بود، گفت اقدامات او درآمد لازم برای کاهش مالیات‌ها را تأمین کرده و باعث احیای تولید داخلی خواهد شد.
او گفت: «در مواجهه با جنگ اقتصادی بی‌امان، ایالات متحده دیگر نمی‌تواند به سیاست تسلیم اقتصادی یک‌جانبه ادامه دهد.»
«ما باید از مردم خود مراقبت کنیم، و اول از همه از مردم خودمان مراقبت خواهیم کرد.»
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، هشدار داد که این تعرفه‌ها «ضربه بزرگی» به اقتصاد جهانی وارد خواهند کرد و گفت که این اتحادیه در حال آماده‌سازی اقدامات متقابل است.
وزارت بازرگانی چین اعلام کرد که به این اقدامات اخیر پاسخ تلافی‌جویانه خواهد داد. تایوان تصمیم واشنگتن را «بسیار تأسف‌بار» خواند و گفت که اعتراض رسمی خود را به آمریکا ارائه خواهد کرد.
اعلامیه ترامپ اصطکاک‌های تجاری را که از زمان پیروزی او در انتخابات نوامبر با دستور کار پوپولیستی حمایت‌گرایی اقتصادی در حال افزایش بود، تشدید خواهد کرد.
تحلیلگران گفتند شرکای تجاری آمریکا چاره‌ای جز تلافی اقدامات ترامپ نخواهند داشت، که این امر چشم‌انداز یک جنگ تجاری جهانی مخرب اقتصادی را افزایش می‌دهد.
لوکا پائولینی، استراتژیست ارشد در Pictet Asset Management گفت: «پس از 'روز آزادسازی'، 'روز تلافی' فرا خواهد رسید.»
همزمان با تلاش کشورها در سراسر جهان برای یافتن نحوه پاسخگویی، شاخص Stoxx Europe 600 در معاملات اولیه روز پنجشنبه ۱.۶ درصد کاهش یافت. قراردادهای آتی سهام آمریکا سقوط کردند، به طوری که قراردادهای ردیابی شاخص S&P 500 به میزان ۲.۸ درصد و قراردادهای شاخص Nasdaq 100 با ۳.۲ درصد کاهش مواجه شدند.
قیمت طلا به رکورد جدید ۳۱۵۰ دلار در هر اونس تروی رسید، در حالی که اوراق قرضه دولتی آمریکا و ژاپن با هجوم سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن، افزایش یافتند.
شاخص S&P 500 در سه ماهه اول سال تقریباً ۵ درصد کاهش یافته است، به دلیل نگرانی از اینکه تعرفه‌های ترامپ رشد اقتصادی را کند کرده و موج جدیدی از تورم بالاتر را به راه اندازد.
سرمایه‌گذاران و تحلیلگران گفتند که اثرات این تعرفه‌ها در سراسر شرکت‌های آمریکایی احساس خواهد شد. آجی راجادیاکشا، رئیس جهانی تحقیقات در بارکلیز گفت: «این نزدیک به بدترین سناریویی است که بازار از آن می‌ترسید. این باعث آسیب خواهد شد.»
مایک جانسون، رئیس جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان، روز چهارشنبه به فاکس بیزینس گفت که تعرفه‌ها همیشه «در ابتدا مختل‌کننده» خواهند بود.
او گفت مطمئن است که بازارها در نهایت آرام خواهند شد زیرا تعرفه‌ها رهبران خارجی را «به میز مذاکره می‌کشانند» تا تعرفه‌های خود بر کالاهای آمریکایی را کاهش دهند.
به گفته کاخ سفید، برخی اقلام از تعرفه‌های متقابل معاف خواهند بود، از جمله انرژی و مواد معدنی که در آمریکا موجود نیستند، همچنین شمش طلا و برخی کالاهایی که ترامپ قبلاً عوارض دیگری بر آنها وضع کرده است.
این موارد شامل فولاد، آلومینیوم، خودروها و وارداتی است که ترامپ اعلام کرده مجموعه تعرفه‌های جداگانه‌ای برای آنها اعمال خواهد کرد، از جمله مس، داروها، تراشه‌های کامپیوتری و الوار.
مکزیک و کانادا - شرکای تجاری که ترامپ در هفته‌های اخیر بارها به آنها حمله کرده است - نیز از تعرفه عمومی معاف شدند. کالاهای این دو کشور که با توافق تجاری سال ۲۰۲۰ که با آمریکا امضا کردند مطابقت دارند، همچنان از تعرفه‌ها معاف خواهند بود.
گابریلا سیلر، رئیس تحقیقات مالی و اقتصادی در Banco Base گفت: «این خبر بدی برای جهان است، به ویژه برای کشورهایی که مشمول تعرفه شدند، اما خبر خوبی برای مکزیک است. مکزیک می‌تواند با وجود لفاظی‌های حمایت‌گرایانه ترامپ، سهم بازار خود را افزایش دهد.»