آنکارا — هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، روز جمعه گفت که ترکیه خواهان رویارویی با اسرائیل بر سر سوریه نیست. این اولین تلاش برای کاهش تنشها بین این دو قدرت منطقهای پس از تشدید اخیر درگیریها محسوب میشود.
فیدان در مصاحبهای اختصاصی با رویترز گفت: «ما نمیخواهیم شاهد هیچگونه رویارویی با اسرائیل در سوریه باشیم زیرا سوریه متعلق به سوریها است». «سوریه نه به ترکیه تعلق دارد و نه به اسرائیل. ما نمیتوانیم از طرف سوریها صحبت کنیم.»
چه اتفاقی افتاد: تنشها بین اسرائیل و ترکیه این هفته پس از حملات هوایی روز چهارشنبه اسرائیل که نزدیک به دوازده پایگاه نظامی در سوریه، از جمله یک پایگاه نظامی استراتژیک در حمص را هدف قرار داد، تشدید شد. روز پنجشنبه، مقامات دو کشور در بیانیههایی با لحن شدید، یکدیگر را به بیثبات کردن منطقه متهم کردند.
اظهارات فیدان پاسخی پوشیده به گیدئون سار، وزیر امور خارجه اسرائیل بود که روز پنجشنبه ترکیه را به مداخلهجویی در سوریه متهم کرد. سار در جریان بازدید از پاریس گفت: «آنها تمام تلاش خود را میکنند تا سوریه را تحتالحمایه ترکیه قرار دهند». «واضح است که قصدشان این است.»
فیدان روز جمعه اشاره کرد که با وجود اختلافات دو کشور بر سر جنگ غزه، ترکیه نمیخواهد سوریه به جبهه دیگری برای رویارویی با اسرائیل تبدیل شود.
فیدان گفت: «امنیت سوریه باید توسط سوریها تعیین شود»، از جمله اینکه آیا دمشق میخواهد با اسرائیلیها به تفاهم برسد.
فیدان به اسرائیل هشدار داد که تخریب توانمندیهای نظامی سوریه نه تنها تهدیدی برای امنیت سوریه است، بلکه راه را برای بیثباتی آینده در منطقه هموار میکند و خاطرنشان کرد که توانمندیهای نظامی سوریه که توسط اسرائیل هدف قرار گرفتهاند، میتوانستند علیه داعش یا تهدیدات دیگر استفاده شوند.
پیشزمینه: آنکارا نزدیکترین حامی منطقهای دولت جدید به ریاست احمد الشرع، رئیسجمهور سوریه است. پیش از این، ترکیه حامی اصلی بینالمللی گروههای مخالف مسلح سوری بود که برای سرنگونی بشار اسد، دیکتاتور دیرینه، میجنگیدند. اسرائیل نیز به نوبه خود نگران الشرع، یک اسلامگرا که نیروهایی را رهبری میکرد که اسد را سرنگون کردند، و همکاری نزدیک بین آنکارا و دمشق است و این رابطه را تهدیدی بالقوه برای امنیت ملی خود میداند.
روابط دیپلماتیک بین ترکیه و اسرائیل پیش از این بر سر جنگ اسرائیل در غزه کاهش یافته بود. ترکیه دولت یهود را به ارتکاب نسلکشی در منطقه فلسطینی متهم کرده است، در حالی که اسرائیل این ادعا را قویا رد میکند.
بیشتر بدانید: اظهارات فیدان در روز جمعه اولین تلاش برای کاهش تنش بر سر سوریه از ابتدای هفته بود. روز پنجشنبه، وزارت امور خارجه ترکیه در پاسخی آشکار به اظهارات سار، دولت یهود را در بیانیهای شدیداللحن به سیاستهای توسعهطلبانه متهم کرد.
این وزارتخانه گفت: «اظهارات تحریکآمیز وزرای اسرائیلی... نه تنها وضعیت روانی آنها، بلکه سیاستهای تهاجمی و توسعهطلبانه دولت بنیادگرا و نژادپرست اسرائیل را نیز منعکس میکند.»