ایران در واکنش به بمباران سایت‌های هسته‌ای اصلی رژیم توسط دونالد ترامپ در آخر هفته، موشک‌هایی را به سمت یک پایگاه نظامی آمریکا در قطر شلیک کرد.
ساکنان دوحه غروب دوشنبه صدای انفجارهای مهیبی را در سراسر شهر شنیدند، در حالی که سامانه‌های پدافند هوایی تلاش می‌کردند تا ۱۰ موشک شلیک شده به سمت پایگاه العدید را رهگیری کنند.
این پایگاه گسترده که در خارج از پایتخت قطر قرار دارد، مقر فرماندهی مرکزی آمریکا در منطقه است و معمولاً حدود ۱۰ هزار نیروی آمریکایی را در خود جای می‌دهد. اما هفته گذشته با افزایش تنش‌های منطقه‌ای، بیشتر پرسنل تخلیه و هواپیماها و سایر تجهیزات منتقل شده بودند.
ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر، گفت: «سامانه‌های پدافند هوایی قطر حمله را خنثی کرده و موشک‌های ایرانی را با موفقیت رهگیری کردند.» او افزود که هیچ تلفاتی گزارش نشده است.
فردی که از موضوع مطلع بود، به فایننشال تایمز گفت که آمریکا و قطر ساعت‌ها پیش از پرتاب موشک‌ها از تهدید قریب‌الوقوع حمله آگاه بودند.
قیمت نفت کاهش یافت، زیرا معامله‌گران ارزیابی کردند که این حمله عمدتاً نمادین بوده و می‌تواند نشانه‌ای از تلاش ایران برای کاهش درگیری باشد، علیرغم خطر اینکه ممکن است واکنش شدیدی را در پی داشته باشد.
قطر پیشتر در انتظار حمله ایران، حریم هوایی خود را بسته بود. سفارتخانه‌های آمریکا و بریتانیا در دوحه نیز به شهروندان خود در این کشور کوچک خلیج فارس گفته بودند که «در مکان امن بمانند».
حمله ایران تنها یک روز پس از آن صورت گرفت که ترامپ به ارتش آمریکا دستور داد تا بمب‌های «سنگرشکن» را بر فراز فوردو و نطنز – سایت‌های هسته‌ای اصلی ایران – پرتاب کند، در حالی که واشنگتن به جنگ ۱۰ روزه اسرائیل علیه جمهوری اسلامی پیوست.
حمله به العدید که همچنین به عنوان مقر منطقه‌ای نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا عمل می‌کند، خطر کشیده شدن بریتانیا به درگیری را نیز در پی دارد. روز دوشنبه، دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، گفت که بریتانیا آماده دفاع از پرسنل و دارایی‌های خود در منطقه و «متحدان و شرکای خود» است.
اندکی پیش از حمله، سرلشکر عبدالرحیم موسوی، فرمانده کل ارتش ایران، گفت که ترامپ «با نقض حریم هوایی کشور عزیزمان، تمام هنجارهای بین‌المللی را زیر پا گذاشته است» و «جنایت و بی‌احترامی آشکار نمی‌تواند بی‌پاسخ بماند».
ایران در سال ۲۰۲۰ نیز حمله مشابهی را علیه آمریکا انجام داد، زمانی که پس از دستور ترامپ برای ترور قاسم سلیمانی، قدرتمندترین فرمانده ایران، موشک‌هایی را به دو پایگاه آمریکایی در عراق شلیک کرد. آن حمله از قبل اطلاع‌رسانی شده بود و هیچ خسارتی به بار نیاورد و هر دو طرف از آستانه یک جنگ تمام‌عیار عقب‌نشینی کردند.
اما یک مقام منطقه‌ای گفت که این حمله و تهدید علیه کشورهای حاشیه خلیج فارس «بی‌شک بر تلاش‌های روابط‌سازی که بین» ایران و همسایگان عربش در جریان بوده، تأثیر خواهد گذاشت.
الانصاری، مقام قطری، گفت که این کشور خلیج فارس «حق واکنش مستقیم را برای خود محفوظ می‌دارد»، که احتمال گسترش درگیری منطقه‌ای را افزایش می‌دهد، اما در عین حال خواستار «توقف فوری» اقدامات نظامی شد.
شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی از جمله بریتیش ایرویز، ایر فرانس، کویت ایرویز و اتحاد ایرویز پیش از این، برخی از مقاصد خود در خلیج فارس را لغو یا مسیرشان را تغییر داده بودند.
شرکت‌های نفتی BP، توتال‌انرژیز و اِنی نیز در پی نگرانی از احتمال هدف قرار گرفتن زیرساخت‌های انرژی در منطقه توسط ایران، شروع به تخلیه کارکنان خارجی خود از میادین نفتی در جنوب عراق کرده‌اند.
کشورهای حاشیه خلیج فارس از ۱۰ روز پیش که اسرائیل جنگ خود را علیه ایران آغاز کرد، در حالت آماده‌باش قرار داشته‌اند و از حمله به پایگاه‌های آمریکا یا تأسیسات انرژی می‌ترسند. آنها همچنین نگرانند که ایران ممکن است تلاش کند تنگه هرمز، آبراهی که حدود یک چهارم نفت خام دریایی جهان از آن عبور می‌کند، را مسدود کند.
کشورهای حاشیه خلیج فارس، از جمله قطر، پیشتر به دولت ترامپ گفته بودند که به آمریکا اجازه نخواهند داد از پایگاه‌های موجود در قلمرو آنها برای حمله به ایران استفاده کند.
آمریکا حدود ۴۰ هزار نیرو در خاورمیانه در پایگاه‌ها و سایت‌های نظامی در قطر، بحرین (که میزبان ناوگان پنجم نیروی دریایی است)، کویت و امارات متحده عربی، و همچنین مصر، عراق، اردن، عمان، عربستان سعودی و سوریه دارد.
آمریکا همچنین ۲۵۰۰ نیرو در عراق و صدها نیرو در سوریه دارد که ممکن است در برابر حملات شبه‌نظامیان شیعه تحت حمایت ایران و همچنین موشک‌های ایران آسیب‌پذیر باشند.
اسرائیل روز دوشنبه حملات خود به ایران را گسترش داد و سایت‌هایی در تهران، از جمله زندان بدنام اوین و مقر بسیج، نیروی مرتبط با سپاه پاسداران نخبه، را هدف قرار داد.
اسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، گفت که ارتش تا زمانی که جمهوری اسلامی به شلیک به اسرائیل ادامه دهد، به حملات خود ادامه خواهد داد.
اما دو نفر که از تفکرات دولت اسرائیل مطلع بودند، گفتند با توجه به خساراتی که این کشور قبلاً به توانایی‌های موشکی بالستیک و هسته‌ای ایران وارد کرده است، به دنبال راه‌هایی برای پایان دادن به درگیری است.
یکی از این افراد گفت: «اسرائیل می‌تواند این عملیات را در روزهای آتی ‘ببندد’ و تمایل به این کار را دارد. این بستگی به آمریکا، جامعه بین‌المللی و مهمتر از همه ایرانی‌ها دارد.»
گزارش اضافی توسط دیوید شپرد