© الکس ویلر/مونتاژ اف‌تی/بلومبرگ
© الکس ویلر/مونتاژ اف‌تی/بلومبرگ

آیا مدل GPT-5 اوپن‌ای‌آی می‌تواند انتظارات بالا را برآورده کند؟

نسخه به‌روزرسانی‌شده و مورد انتظار اوپن‌ای‌آی با واکنش‌های متفاوتی روبرو شده است؛ برخی کاربران پیشرفت‌ها را «متوسط» توصیف کرده‌اند.

پس از بیش از دو سال توسعه، به‌روزرسانی مورد انتظار اوپن‌ای‌آی برای سیستمی که اپلیکیشن بسیار محبوب چت‌جی‌پی‌تی (ChatGPT) را قدرت می‌بخشد، توسط برخی از کاربران اولیه «تکاملی و نه انقلابی» توصیف شد.

این واکنش نسبتاً سرد به عرضه جی‌پی‌تی-۵ (GPT-5)، مدل زبانی بزرگ نسل بعدی این شرکت ۳۰۰ میلیارد دلاری، در حالی صورت می‌گیرد که مدیران اجرایی سیلیکون‌ولی همچنان پیش‌بینی می‌کنند که کامپیوترهای «ابرهوشمند» به‌زودی از راه خواهند رسید و رونق کنونی هوش مصنوعی را تسریع خواهند کرد.

آزیم ازهار، از خبرنامه هوش مصنوعی «اکسپوننشیال ویو»، گفت: «جی‌پی‌تی-۵ در بسیاری از جنبه‌های عملی عالی است. آیا بهترین مدل است؟ شاید. اما در برخی زمینه‌ها، دستاوردهای شناختی آن متوسط است. من این نسخه جدید را بیشتر تکاملی می‌دانم تا انقلابی» و افزود که این مدل «گام بزرگی به سمت هوش در سطح انسانی» نیست.

پایداری تب‌و‌تاب کنونی هوش مصنوعی، که باعث سرمایه‌گذاری سالانه صدها میلیارد دلار در زیرساخت‌های مراکز داده توسط شرکت‌های بزرگ فناوری شده است، بر پیش‌بینی‌های مدیران ارشد هوش مصنوعی مبنی بر اینکه هوش مصنوعی عمومی (AGI) — سیستم‌هایی که هوشمندی آن‌ها از انسان فراتر می‌رود — ظرف چند سال آینده از راه خواهد رسید، استوار است.

تحلیلگران دویچه بانک در یادداشتی تحقیقاتی به مشتریان در روز جمعه نوشتند: «خطرات زیادی برای اوپن‌ای‌آی با این عرضه وجود دارد. این شرکت – و صنعت – برای اثبات اینکه رونق هوش مصنوعی در حال افول نیست، به موفقیت [جی‌پی‌تی-۵] نیاز دارد.»

بر اساس مجموعه‌ای از تست‌هایی که به طور گسترده برای ارزیابی و مقایسه مدل‌های هوش مصنوعی استفاده می‌شوند، جی‌پی‌تی-۵ پیشرفت‌های چشمگیری نسبت به مدل‌های قبلی اوپن‌ای‌آی نشان داد و رکوردهای جدیدی را در ابزارهای حیاتی مانند کدنویسی و استدلال به ثبت رساند و همچنین تعداد «توهمات» یا خطاهای موجود در پاسخ‌های خود را کاهش داد.

بسیاری از توسعه‌دهندگان نیز اوپن‌ای‌آی را به دلیل کاهش قیمت دسترسی به آخرین مدل خود، که برای کاربران چت‌جی‌پی‌تی رایگان است، تحسین کردند.

با این حال، برخی از کاربران اولیه جی‌پی‌تی-۵ آن را در زمینه نوشتن خلاقانه کمتر چشمگیر دانستند، در حالی که برخی دیگر امیدوار بودند که پیشرفت‌های بزرگ‌تری نسبت به رقبای چت‌جی‌پی‌تی مانند انتروپیک (Anthropic) و گوگل (Google) حاصل شود، چرا که رقابت برای رهبری در حوزه هوش مصنوعی تنگ‌تر شده است.

گروک ۴ هِوی (Grok 4 Heavy)، که ایلان ماسک از طریق شرکت ایکس‌ای‌آی (xAI) ماه گذشته آن را عرضه کرد، همچنان در برخی از آزمون‌های ارزیابی قابلیت‌های استدلال و دانش، عملکرد بهتری نسبت به جی‌پی‌تی-۵ دارد.

ناتان لمبرت، پژوهشگر در مؤسسه آلن برای هوش مصنوعی، گفت که اوپن‌ای‌آی تلاش کرده است تا پیشرفت‌های پیوسته در سیستم‌های هوش مصنوعی زیربنایی خود را با بهبود مقرون‌به‌صرفه بودن و قابلیت استفاده از جی‌پی‌تی-۵ متعادل کند.

او گفت: «از بسیاری جهات، جی‌پی‌تی-۵ برای شکست آماده شده بود و این برای کسانی که انتظار حداکثر پیشرفت هوش مصنوعی را در کوتاه‌مدت دارند، بسیار دلسردکننده است. پیشرفت هوش مصنوعی کاملاً زنده و پویا است، تا زمانی که شما به اوج‌گیری نمایی در توانایی‌ها اعتقاد نداشته باشید. این استدلال‌ها با عرضه جی‌پی‌تی-۵ بسیار تضعیف شده‌اند.»

پیش از عرضه جی‌پی‌تی-۵، سم آلتمن، مدیرعامل اوپن‌ای‌آی، گفت که با وجود اینکه سیستم جدید، هوش مصنوعی عمومی (AGI) نیست، اما همچنان «پیشرفت بزرگی» محسوب می‌شود.

او گفت: «من تا حدی از واژه AGI بدم می‌آید، زیرا در حال حاضر همه آن را به معنای چیزی کمی متفاوت به کار می‌برند. این مدل به وضوح هوش عمومی دارد، اما فکر می‌کنم با تعریفی که بیشتر ما از AGI داریم، هنوز چیزی بسیار مهم کم دارد.»

تریلیون‌ها دلار از ارزش بازار به استقبال از آخرین موج مدل‌های هوش مصنوعی گره خورده است. بر اساس تحلیلگران دویچه بانک، ارزش هفت سهام بزرگ فناوری موسوم به «هفت شگفت‌انگیز» — انویدیا (Nvidia)، مایکروسافت (Microsoft)، آلفابت (Alphabet)، اپل (Apple)، آمازون (Amazon)، متا (Meta) و تسلا (Tesla) — از زمان عرضه چت‌جی‌پی‌تی در اواخر سال ۲۰۲۲ بیش از دو برابر شده است.

در همین حال، افراد آگاه به این موضوع گفته‌اند که اوپن‌ای‌آی در حال مذاکره برای فروش سهامی است که ارزش این شرکت را از ۳۰۰ میلیارد دلار در ماه مارس، به ۵۰۰ میلیارد دلار افزایش خواهد داد.

تحلیلگران خاطرنشان می‌کنند که وحشت بازار سهام پس از عرضه DeepSeek در اوایل سال جاری نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به راحتی با نشانه‌هایی مبنی بر کاهش سرعت رشد سرسام‌آور هوش مصنوعی در سه سال گذشته یا کاهش نیاز به سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در زیرساخت‌های محاسباتی، دچار اضطراب می‌شوند.

اما رید هافمن، بنیان‌گذار لینکدین و سرمایه‌گذار فناوری، که عضو هیئت مدیره مایکروسافت نیز هست، گفت که اوپن‌ای‌آی هوشمندانه عمل کرده که «تجربه کاربری را بر عملکرد خام مدل» اولویت داده است.

او در پستی در لینکدین گفت: «اوپن‌ای‌آی با دسترسی فوری جی‌پی‌تی-۵ به همه، اثرات شبکه عظیمی را تثبیت می‌کند. جی‌پی‌تی-۵ یک مثال ملموس از فراوانی هوش در آینده است. هوش در جیب شماست.»